علی اکبر رضایی
علی اکبر رضایی
خواندن ۲ دقیقه·۲ سال پیش

ظهور طالبان و آینده راه ابریشم

در دوران جنگ سرد (Cold War) هنگامی که شوروی در سال 1979 اقدام به حمله به افغانستان نمود، ایالات متحده برای جلوگیری از تسخیر افغانستان، اقدام به تقویت و مسلح نمودن گروه‌های اسلام‌گرای تندرو در افغانستان نمود. پس از ناکامی شوروی و عقب‌نشینی آن در سال 1989، گروه‌های اسلام‌گرا به دلیل حمایت‌های مالی و تسلیحاتی آمریکا، دست بالا را در میان گروه‌های موجود در افغانستان داشتند. همین امر موجب گردید این گروه‌ها تحت نام حرکت طالبان، در سال 1996 موفق شوند تمام افغانستان را در کنترل خود بگیرند و امارت اسلامی افغانستان را تاسیس نمایند.
ظهور طالبان در آسیای مرکزی موجب پیوند این گروه با گروه‌های اسلامی دیگر در سایر کشورهای همسایه افغانستان گردید که مهمترین این گروهها حزب نهضت اسلامی تاجیکستان بود. وجود استان مسلمان‌نشین سین کیانگ چین در همسایگی افغانستان نیز، خطر تقویت گروه‌های اسلامی در چین را تقویت میکرد.
با سقوط شوری در سال 1991 و استقلال کشورهای آسیای مرکزی شامل ازبکستان، تاجیکستان، ترکمنستان و قزاقستان از این کشور و حضور طالبان در همسایگی این کشورها، ایالات متحده احساس کرد که طالبان مانعی جدی بر سر راه استقلال و ثبات این کشورها می‌باشد که همین امر موجب ضعف این کشورها در حوزة اجتماعی، سیاسی و اقتصادی می‌گردد و زمینه بازگشت احتمالی این کشورها به سوی روسیه در آینده گردد. به همین منظور ایالات متحده در سال 2001 و با طرح برخورد تمدن‌ها (Clash of Civilizations) ساموئل هانتینگتون، افغانستان را مورد حمله قرار داد و به حکومت طالبان در این کشور پایان داد.
آنچه موجب گردید بار دیگر توجه ایالات متحده به افغانستان و روی کار آوردن طالبان معطوف گردد، طرح یک جاده – یک کمربند (A Road – A Belt) چین به عنوان بزرگترین رقیب اقتصادی این کشور است. این طرح که دارای دو مسیر خشکی (شمالی) و دریایی (غربی) می‌باشد، در تلاش است تا بازار بزرگی در آسیا و اروپا را در اختیار چین قرار دهد. مسیر خشکی (شمالی) این طرح که از آسیای مرکزی، ترکیه، روسیه و از طریق روسیه به اروپای شرقی میرسد، بازار وسیعی را در اختیار چین قرار می‌دهد و مهمترین مسیر راه ابریشم چین است. این مسیر همان مسیری است که از میان کشورهای همسایه افغانستان میگذرد.
ایالات متحده برای ایجاد مانع و اختلال در مسیر موفقیت راه ابریشم چین، بار دیگر گروه طالبان را در افغانستان بر سر کار آورد. وجود گروه‌های اسلامی در کشورهای آسیای مرکزی، مرزهای طولانی کشورهای آسیای مرکزی با افغانستان و همچنین هم‌مرز بودن افغانستان با چین از طریق استان مسلمان‌نشین سین کیانگ، از جمله عواملی است که امنیت و امکان تحقق اهداف راه ابریشم را با خطرات بسیاری رو به رو کرده به گونهای که بسیاری به موفقیت راه ابریشم با دیده تردید می‌نگرند.

جنگ سردسیاسی اقتصادیمسیر موفقیتآسیای مرکزی
تحلیلگر مسائل سیاسی
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید