چو زین بگذری مردم آمد پدید / شد این پندها را سراسر کلید
به رنج اندر آری تنت را رواست / که خود رنج بردن به دانش سزاست
روزمره واژگانی بکار برده می شود که سینه به سینه و به صورت نقلی به ما انتقال داده شده است. اگر از علت، ریشه و محل بکارگیری آن پرسش شود، تعداد کمی پاسخ آن را می دانند. در دنیای حکمرانی، مدیریت و مهندسی صنایع نیز واژگانی وجود دارند، همانند «درک سیستمی» که از این زمره می باشد. مدیران زیادی آن را بکار می برند ولی از فرمولاسیون و تعریف آن آگاهی چندانی ندارند.
موضوع با ذکر مثالی تبیین می شود: حمل یک محموله یک تنی، وسیله نقلیه مناسب خود را می خواهد.
- اگر وسیله نقلیه ضعیف تر از محموله باشد، در طول مسیر دچار خرابی می شود و به محموله آسیب رسیده و خراب می شود، مشتری خسارت می بیند و ... خلاصه اینکه دچار اتلاف و صرف منابع می شود.
- اگر وسیله نقلیه بزرگتر از محموله باشد، دچار هزینه حمل اضافی و عدم مطابقت محموله بلحاظ حجمی در وسیله نقلیه می گردد و ... در نهایت دچار اتلاف و صرف منابع می شود.
- می توان با درک و درایت و دانش عمیق، وسیله نقلیه مناسب حمل محموله را انتخاب نمود و آن را با صرف منابع مناسب به مقصد رساند تا همه از آن سود ببرند و برنده باشند.
براین اساس در سیستم سه چیز باید درک شود!
1- سیستم در ثبات است؟ تحت کنترل است یا نه؟
2- سیستم توانا است یا ناتوان؟
3- سیستم ظرفیت دارد؟
این سه مطلب به دنبال خود دنیایی از مطالب به همراه دارد که در این مقال نمی گنجد و صرفا برای جا افتان موضوع داستان گربه معبد در ذیل بیان می شود.
در معبدي گربه‌اي وجود داشت كه هنگام مراقبه‌ي راهب‌ها مزاحم تمركز آنها مي‌شد. بنابراين استاد بزرگ دستور داد هر وقت زمان مراقبه مي‌رسد يك نفر گربه را گرفته و به انتهای باغ ببرد و به درختي ببندد.
اين روال سال‌ها ادامه پيدا كرد و يكي از اصول كار آن جماعت شد.
سال‌ها بعد استاد بزرگ در گذشت.
گربه هم مرد.
راهبان آن معبد گربه‌اي خريدند و به معبد آوردند تا هنگام مراقبه به درخت ببندند تا اصول مراقبه را درست به جاي آورده باشند.
سال‌ها بعد استاد بزرگ ديگري رساله‌اي نوشت درباره‌ي «اهميت بستن گربه».
... ادامه دارد ... ما را دنبال کنید.
