اعتبارسنجی فرآیندی است که توسط وام دهندگان مانند بانکها، شرکتهای کارت اعتباری یا سایر مؤسسات مالی برای ارزیابی اعتبار افراد یا مشاغل مورد استفاده قرار میگیرد. این شامل ارزیابی ریسک اعتباری وام گیرندگان بالقوه بر اساس عوامل مختلف، مانند تاریخچه اعتباری، اطلاعات مالی، و سایر دادههای مرتبط است.
هدف از اعتبارسنجی، تعیین احتمال بازپرداخت به موقع بدهیها توسط وام گیرنده است. وام دهندگان از امتیاز اعتباری برای تصمیمگیری آگاهانه در مورد تمدید اعتبار، تعیین نرخ بهره و ایجاد محدودیت اعتبار استفاده میکنند. رتبه اعتباری بالاتر به طور کلی نشاندهنده ریسک اعتباری پایینتر است و نشان میدهد که وام گیرنده احتمال بیشتری دارد که تعهدات مالی خود را به موقع بازپرداخت کند.
مدلهای اعتبارسنجی معمولاً مقادیر عددی یا امتیازات اعتباری را بر اساس اطلاعات مربوط به اعتبار به افراد اختصاص میدهند. این امتیازها با استفاده از الگوریتمهای آماری محاسبه میشوند که عواملی مانند سابقه پرداخت، بدهی معوق، طول تاریخ اعتبار، انواع اعتبار مورد استفاده و برنامههای اعتباری جدید را تجزیه و تحلیل میکنند. معیارها و الگوریتمهای خاص مورد استفاده ممکن است در بین دفاتر اعتباری و وام دهندگان مختلف متفاوت باشد.
یک امتیاز اعتباری خوب معمولاً بالاتر از یک آستانه مشخص در نظر گرفته میشود که ممکن است بسته به مدل امتیازدهی یا وام دهنده متفاوت باشد. امتیاز اعتباری بالاتر میتواند شرایط مطلوبتری برای وامها، کارتهای اعتباری و سایر اشکال اعتبار برای افراد فراهم کند. از سوی دیگر، امتیاز اعتباری پایینتر میتواند منجر به نرخ بهره بالاتر، شرایط سختتر بابت ضمانت تسهیلات یا حتی رد تسهیلات شود.
توجه به این نکته مهم است که اعتبارسنجی تنها یکی از چندین عاملی است که وام دهندگان هنگام تصمیم گیری در مورد وام در نظر می گیرند. آنها همچنین ممکن است عوامل دیگری مانند درآمد، سابقه شغلی و هدف وام را در نظر بگیرند.