اعتبارسنجی یک گزارش حاوی اطلاعات اعتباری شخص است که دارای رتبه اعتباری و پیشنهاد تصمیم می باشد. رتبه اعتباری معمولا عددی بین 1 تا 1000 و پیشنهاد تصمیم برای هر فرد میتواند "رد" یا "قبول" باشد.
این گزارش در غالب کشورهای دنیا مبنای تشخیص وضعیت اعتباری هر شخص است. بطور مثال بانکها، بیمه ها یا لیزینگ ها با در نظر گرفتن گزارش اعتبارسنجی شخص، نرخ بهره، مدت زمان بازپرداخت و میزان وثایق مورد نیاز وام یا اعتبار وی را محاسبه می کنند. لذا این نرخ بهره و مدت زمان بازپرداخت برای عموم اشخاص یکسان نبوده و مبتنی بر گزارش اعتبارسنجی ایشان است. بهمین دلیل، در اغلب کشورها بالا بودن رتبه اعتباری جزو دغدغه های زندگی روزمره اشخاص است و مردم بدنبال انجام کارهایی هستند که رتبه اعتباری ایشان را ارتقا دهد.
این وضعیت باعث می شود تا اگر شخصی به موقع اقساط و قبوض خود را پرداخت نماید، معوقات بانکی نداشته باشد و .. بتواند با کسب رتبه اعتباری بالاتر، هزینه های کمتری برای دریافت تسهیلات، یا خریدهای اعتباری خود بپردازد. این فرایند هنوز در ایران بصورت کامل اجرا نمی شود. بانکها، لیزینگ ها و مؤسسه های مالی صرفا بر مبنای خوش حسابی به اشخاص وام و اعتبار تخصیص می دهند و رتبه اعتباری اشخاص در نرخ بهره و ... مؤثر نیست. البته این به دلیل ناکارآمدی مدل های اعتبارسنجی مورد استفاده است. لذا اشخاص خوش حساب بدرستی شناخته نمی شوند و از امتیازات بیشتری برخوردار نیستند.
تصور کنید می خواهید معامله ای را با شخصی انجام بدهید و اطلاعات دقیقی از وضعیت خوش حسابی فرد ندارید. اگر سامانه اعتبارسنجی کارآمدی وجود داشته باشد تا شما بتوانید براحتی گزارش اعتبارسنجی شخص مذکور را مشاهده کنید، چقدر با آرامش و اطمینان بیشتری می توانید تصمیم بگیرید. عدم شفافیت قانون در این حوزه منتج به این شده که با وجود شرکت هایی نظیر اعتبارسنجی حافظ سامان ایرانیان، با سالها تجربه و تخصص در حوزه طراحی مدل های اعتبارسنجی، همچنان در ایران سامانه اعتبارسنجی کارآمدی که عموم مردم با اطمینان بتواند از آن بهره گیری کنند وجود نداشته باشد. نبود بستر مناسب طبعا موجب عدم آگاهی مردم با مقوله رتبه اعتباری شده و نمی توانند از مزایای آن بهره مند گردند. در نتیجه عدالت اجتماعی در این حوزه محقق نگردیده است.
