چگونه میتوان اطمینان حاصل پیدا کرد که خروجی فرآیند جوشکاری یک جوش قابل قبول است؟ پاسخ این سؤال در پیروی از دستور العملهای تائید شده جوشکاری است. همانطور که میدانید اگر یک نمونه اولیه با یک دستور العمل جوشکاری، جوشکاری شود و سپس این نمونه تحت آزمایشهای مختلف مکانیکی از جمله: تست کشش، تست سختی،تست خمش، تست چقرمگی شکست و.... (انواع تستهای مکانیکی) قرار بگیرید و نتیجه در چارچوب یک جوش قابل قبول باشد میتوانیم از آن دستور العمل برای جوشکاری سایر قطعات مشابه استفاده کنیم.
اما یک مسأله جدی وجود دارد! قبلاً در باب مزیت استفاده از جوشکاری نسبت به سایر فرآیندهای اتصال دهی مانند پیچ و مهره گفته شده است که این فرآیند ارزانتر و اقتصادیتر میباشد؛ حال اگر قرار باشد برای انجام هر جوشکاری هر یک از آزمونهای مکانیکی فوق انجام شود که اغلب گران قیمت و زمان بر هستند دیگر نمیتوان نام اقتصادی را بر این فرآیند گذاشت! .
در باب حل این مسأله یکی از راهکارهای ارائه شده استفاده دو یا چند باره از دستور العملهای تائید شده جوشکاری است! برای این مهم در کد ASME Sec IX اعلام شده است که اگر شرایط جوشکاری دو جوش شبیه به هم باشد میتوان از یک دستور العمل برای جوشکاری استفاده کرد؟ اما چگونه؟ با استفاده از P نامبر، F نامبر و A نامبر.
۱) پی نامبر: پی نامبر یا به انگلیسی P-Number، طبقهبندیایی است که در آن گروهی از فلزات پایه به لحاظ شباهت در ترکیب شیمیایی، قابلیت جوشکاری یا لحیم کاری و ویژگیهای مکانیکی در یک گروه قرار میگیرند.
۲) اف نامبر: اف نامبر یا به انگلیسی F-Number،طبقهبندیایی است که در آن گروهی فلزات پرکننده (الکترودها) بر اساس مشخصات قابلیت استفاده در یک طبقه قرار میدهند.
۳) آ نامبر: آ نامبر یا به انگلیسی A-Number،طبقهبندیایی است که ترکیب فلز جوش با توجه به PQR آن، در یک طبقه قرار میگیرد و به آن یک عدد مشخص نسبت داده میشود.
اگر دو فلز در یک گروه P-Number قرار بگیرید میتوان با در نظر گرفتن یک PQR مرجع نسبت به تائید WPS جوشکاری آن دو اقدام کرد که باید در نظر داشت در WPS نگارش شده توسط مهندس جوش نباید از نظر تغییر متغیرهای ضروری جوشکاری و حتی متغیرهای تکمیلی جوشکاری تغییری وجود داشته باشد. برای مثال دو فولاد سازهایی A۳۶ و A۱۳۴ با در نظر داشتن شرایط گفته شده، میتوان جوشکاری کرد.
در فرآیندهای جوشکاری که از الکترود یا فیلر جوشکاری استفاده میشود، باید در نظر داشت که در صورتی که دو الکترود یا فیلر در یکی گروه F-Number قرار بگیرند میتوان با یک تست تائید صلاحیت جوشکار، نسبت به انجام آن اقدام کرد.
گروه بندی دیگر که باید با آن آشنا بود A-Number است، این گروه بندی، گروهبندی دیگری است که توسط کد ASME IX معرفی شده است و به بررسی ترکیب فلز جوش میپردازد و اگر دو فلز جوش به لحاظ خواص شیمیایی نزدیک به هم باشند در یک گروه قرار میگیرند. به عبارت دیگر A-Number، گروهبندی ترکیب شیمیایی فلز جوش است.