به عنوان کسی که ایده پردازی و پیاده سازی و ارائه ایده را تجربه کرده و هم #استارتاپ راه انداخته و هم جزیی از گروه #استارت_آپ بوده اگر بخواهم استارت آپ و یا #کارآفرینی به عنوان مفهومی جامع تر را معنا کنم در دو کلمه می گویم رنج کشیدن و در رنج ماندن. این معنا با تصوری که برخی از کارآفرینان با راه اندازی استارت آپ دارند بسیار متفاوت است. این نوشته برای کسانی است که آرزوی راه اندازی استارت آپ دارند و برای کسانی هم که درگیرش هستند حکم شنیدن درد و دل من را دارد.
ما با مفاهیمی نظیر کارافرینی و استارت آپ دچار سوتفاهم هستیم آن هم از چند منظر. امیدوارم آنچه در مغزم میگذرد را بتونم به خوبی بیان کنم وگرنه از دید خواننده خودم دچار سوتفاهم شده ام. اما با داشتن چندین تجربه فکر می کنم حق بیان نظر را در حد خودم دارا هستم.
از ایده شروع کنیم. ایده ناموس و تنهای دارایی شما نیست که ازش کوتاه نمی ایید. حتی اگر ایده هم به واقعیت تبدیل شده باشد بازهم ممکن است محصول افتضاحی باشد. غیرت را بجا خرج کنید. ایده ها را زودتر از آنکه دیر شود و کلی خرجش کنید و راه برگشت برای خودتان و تیم نگذاشته باشید تست کنید. از جمله های الهام بخش کتابی و روحیه های جنگجویانه کاذب که در مورد موسسین استارت آپ های بزرگ می شنوید دست بر دارید. چون وقتی ایده شما با واقعیت روبرو شد و سیلی های سختی خورد ضربه هایی که به شما و تیم وارد می شه چندین برابر خواهد بود. ایده شما فرزند شما نیست که جایی تمامش نکنید. روی یک ایده قفل نکنید. از ایده خود به هر روشی که بلدید و می دانید اطمینان حاصل کنیدو شاید باورتان نشود اما چسبیدن به یک ایده کل تیم را کور و کر میکند و راه نفوذ ایده های جدیدتر و فرصتهای دیگر را می بندد. فقط مستهلک می شوید. پس مراقب باشید قربانی ایده خود نشوید. اگر فکر میکنید استارت آپ یعنی چسبیدن به یک ایده و عملی کردن اون به هر قیمتی بدونید دچار سو تفاهم شدید.
بریم سراغ تیم و کار تیمی. اگر تیم نمی دانید یعنی چه. اگر نمی دانید تیم چه ساختاری دارد و چه فرایندهایی درون آن جاریست و چه مکانیزم هایی را می طلبد. اگر نمی دانید چگونه جزیی از یک تیم باشید و نقش خود را بازی کنید. هر چه سریعتر فرا بگیرید. استارت آپ یعنی کار تیمی. یعنی تیم. اگر نمی توانید جز یک تیم باشید. اگر کار تیمی با روحیات شما سازگار نیست. اگر فکر میکنید یک سر و گردن از همه بالاترید. اگر فکر میکنید کل تیم و ایده و همه چیز کلا به شما و کاری که انجام می دهید بستگی دارد. اگر فکر میکنید بقیه اعضای تیم به شما بدهکارن و منتی سرشان دارید. اگر فکر میکنید بیش از بقیه دارید جانفشانی میکنید و انتقاد پذیر نیستید و به شما بر میخورد و تقریبا همه چیز را بلدید و نیازی به یادگیری ندارید شما شدیدا دچار سوتفاهم هستید. استارتاپ مال شما نیست.
استارت آپ قرار نیست به شما کلاس اجتماعی بدهد یا برچسب خاصی را نسیبتان بکند. ود ر مقابل قرار هم نیست یک هیپی در عالم کسب و کار شوید. گرچه طبیعتش با یک سازمان با ساختار مشخص و کسب و کار توسعه یافته متفاوت است اما با این تصور که استارت آپ بزنیم که ظهر بریم سر کار تا دیروقت تو دفتر باشیم دور هم گل بگیم گل بشنویم، دوستامون بیان کیف کنیم، دفتر قشنگ با سرسره داشته باشیم و روی ماگهامون عکس گلهای وحشی باشه و غروبها کاهو سکنجبین تو تراس آفیس بخوریم کار به جایی نمی رسه. گرچه تفریح و شادابی لازمه ی سختیهای مسیر هست اما اصل و هدف نیست. اگر برای این قشنگی های فانتزی و اون چیزی که تو تصاویر برخی استارت آپ های اونور آبی می بینید و فقط دوست دارید تو همچین فضایی قرار داشته باشید دچار سوتفاهم هستید. استارت آپ یعنی رنج کشیدن، یعنی صرفه جویی، یعنی با حداقل های ممکن جوونه زدن. شما به استارت آپ هایی که با چند میلیارد تومان سرمایه اولیه و دفتر های چند طبقه زیبای جردن کارشون را شروع میکنند توجهی نکنید. آنها ایده ای از پیش امتحان شده که در جای دیگری از دنیا دارد کسب درآمد می کند را دران بومی سازی و پیاده می کنند.
حالا می رسیم به شیرین ترین قسمت بحث که مباحث مالیه. اگر پیش خودتون فکر میکنید که دارید استارت آپ میزنید که پولدار بشید بطوری که حتی وقتی شبها که خوابید تراکنش ها به راه باشه و ویژن بردتون محقق بشه فقط یک چیز میتونم بگم. همینقدر سرمایه ای که گذاشتید برای این کار را در یک حساب سپرده با هرمیزان سودی که بهش تعلق می گیره حفظ کنید و دست به این کار نزنید. اکثر استارت آپ های موفق با هدف کسب ثروت شروع به کار نکردند. هدف انها حل مشکل یا ارائه راه حل به جامعه هدفشون بوده. وقتی موفق شدند این کار را بکنند پول هم خودبخود سرازیر شده و کم کم به فکر توسعه و کسب درامد بیشتر می افتند. اگر از روز اول شروع به ساختن کاخ آرزوها کردید و به جایی نرسیدید دونه دونه آجر اون کاخ رو سرتون خراب میشه و شما حتما دچار سوتفاهم هستید.
خلاصه که قبل از تشکیل یک استارت آپ این چند نکته از من به یادتون باشه که دچار سوتفاهم نشید. همیشه منطقی فکر کنید و واقعیت و حقایق رو هر چقدر هم که تلخ و سخت باشند در نظر بگیرید. موانع رو دور نزنید بلکه اونها رو از سر راه بردارید. هیچ کار جدید و خلاقانه ای بدون مانع نمیشه. برای همینه که تعداد اندکی موفق می شوند و اکثرا پشت موانع گیر میکنند. موفق باشید.