کتاب ده نماد صد نشان 1: حیوانات اهلی به قلم پدرام حکیم زاده و حیدر شجاعی، جلد اول از مجموعه ده نماد صد نشان است. این جلد به نمادشناسی و جنبه های سمبولیک حیوانات اهلی اختصاص داده شده است. کتاب حاضر با دادن شناخت ابعاد مختلف هر نماد و انتخاب بهترین لوگوها، از میان صدها لوگوی طراحی شده در جهان، طراحان را در رسیدن به مقصدشان یاری می کند.
وقتی به طراحان گرافیک سفارش طراحی لوگو یا آرم داده می شود اگر طراح بخواهد از نمادهای تصویری و به ویژه نمادهای حیوانی استفاده کنند، برای شناخت ابعاد مختلف سمبلیک آن نماد باید مطالعات فراوانی انجام دهد. در طراحی آرم، لوگو و یا نشانه سطح اهمیت ویژه ای دارد.
لوگو های موفق جهان معمولا با یکی از سه سطح اصلی یعنی دایره، مربع و یا مثلث ساخته شده اند. برای طراحی لوگو های حیوانی یا از شکل کلی آن حیوان و یا از بخشی از آن حیوان که معمولا سر آن است استفاده می شود. حیوان می تواند از رو به رو، سه رخ و یا نیمرخ طراحی شود که هر کدام بیان متفاوتی دارند. شکلی که دارای دو بعد باشد سطح نامیده می شود. همچنین روی چیزها را نیز سطح می گویند در طبیعت و در پیرامون ما سطوح با اشکال متنوع و حالت های مختلفی وجود دارند. سطح چیزها در طبیعت گاهی به صورت هموار و گاه ناهموار و دارای بافت ها و نقش های مختلفی است. همه سطح ها از سه شکل هندسی دایره، مربع، مثلث یا ترکیبی از آن ها به وجود می آیند. در بخشی از کتاب ده نماد صد نشان می خوانیم: آیا مرز دقیقی بین ارتباط کلامی و غیر کلامی وجود دارد؟ اگر هست این مرز چیست؟ شولمن در پاسخ به این سوال می نویسد: اختلاف بین ارتباط کلامی و غیر کلامی به سادگی مقایسه اعمال و صحبت نیست. مثلا صحبت کردن نیز خود آمیخته با عناصر غیر کلامی چون تن صدا، سکوت های بین جمله ها و غیره است.
برای شناخت این تفاوت ارجح است به جای آنکه به کانال های ارتباط با فرستنده و گیرنده توجه کنیم و بر اساس این عناصر فراگرد ارتباط، تفکیک را انجام دهیم به رمز توجه کنیم. یک پیشنهاد برای تفکیک این دو نوع از ارتباط ، توجه به درجه باریکی کد و رمزی است که مورد استفاده قرار می دهیم. درواقع اگر آن ها را به رمزهایی که براساس قوانین کد گذاری به وجود آمده اند و رمزهایی که خارج از قوانین کد گذاری شکل گرفته اند تفکیک کرده و اولی را کلامی و دومی را غیر کلامی محسوب کنیم، آن گاه ناچار خواهیم بود حرکت سر به معنای بله را در جواب به یک سوال ارتباط کلامی به حساب بیاوریم.
برخی برای اجتناب از چنین بحثی در تفکیک ارتباط کلامی و غیر کلامی سعی کرده اند با به کار بردن واژه های متناوب و مشابه، به نوعی از مسئله فرار کنند. مثل به کار بردن زبان بدنی، علم جنبشی، یا در بیشترین حد درک، سمیوتیک یا نشانه شناسی. درحالی که برخی از این واژه ها به کانال و برخی به کد مربوط است. و نوعی بی تکلیفی و برهان قاطع دوحدین بین کانال ( زبان بدنی و علم جنبشی) و کد (سمیوتیک) برای ما به وجود می آورد. دشواری این قضیه ناشی ازطبیعت ارتباط است که از یک سو درگیر با ترکیبی از پیام ها با کدهای گوناگون و ازسوی دیگر استفاده ازکانال های متنوع است.
اما احتمالا حاصل این مباحث به ما نشان می دهدکه باید درباره برخی صفات نادرست برای ارتباط غیر کلامی تعمق بیشتری کنیم و در ضمن بپذیریم که مرزهای بین ارتباط کلامی و غیر کلامی به دقت هنوز مشخص نشده است.
برگرفته از کتاب ده نماد صد نشان
کتابخانه دیجیتالی دانشگاه علامه طباطبایی (ره)
