توجه به طبع و مزاج افراد در طب سنتی خیلی حائز اهمیتِ به طوری که بیشتر روش های درمانی بر اساس مزاج
شناسی صورت میگیره.
یکی از چهار طبع موجود تو بدن انسان مزاج دموی یا دم هستش. لایه زیرین صفرا لایه ایِ که قرمز و شفافِ که
بهش دم گفته میشه.
دم به معنای خونِ و گرم و ترِ و برای رسوندن غذا و اکسیژن به سلول هاست. خلط دم (خون) از پخته شدن بلغم
به وجود میاد و بهترین خلط تو بدنِ (یعنی نزدیک به اعتدالِ) و به دو نوع طبیعی و غیر طبیعی تقسیم میشه:
خونی سرخ رنگ و شیرین و بی بوِ. خونی که از جگر بلند میشه، خیلی سرخِ و تو ورید جریان داره و خونی که از
قلب از قلب بلند میشه، درخشان تر و گرم تر و روون ترِ.
خونی که مزاجش بد شده باشه (یعنی گرمتر یا سردتر شده) و یا خونی که به خلط بد تبدیل شده و با اخلاط دیگه
قاطی شده و رنگ و بو و مزه اون تغییر کرده.
به افراد صاحب این مزاج، دموی یا طبع بهاری گفته میشه. این مزاج که از غلبه خلط دم بر بدن نشات میگیره،
باعث میشه تا فرد خون بیشتری داشته و دارای بدنی گرم و مرطوب باشه و همین امر باعث میشه که این افراد
تحمل کمتری تو محیط های گرم و مرطوب داشته باشند.
افرادی که دارای طبع دموی هستند، اغلب استخوان بندی درشتی دارن و هیکلی و توپر با قد نسبتا بلند هستند.
این افراد دستای درشتی دارند و قدرت بدنی بالایی دارند.
بدن و سر پر مو با ریزش کم و رشد زیاد و طاسی تو سنین بالا، سفید شدن دیر هنگام موها و همچنین پاهای پر
مو یکی از ویژگی های بارز تو افراد با مزاج دمویِ.
افراد با طبع دموی خیلی برونگرا با روابط اجتماعی زیادن و بذله گو و خوش اخلاق هستند و به راحتی با دیگران
صمیمی میشن. این افراد مهربان و عاشق پیشه هستند و طبع شعر و ادبیات دارن و میل و توان جنسی زیاد و
مداومی دارند. ریسک پذیری، توانایی مدیریت و رهبری بالا، شجاعت، بلند پروازی، با اعتماد به نفس بالا، خوش
صحبت بودن و پر سر و صدایی یکی دیگه از ویژگی های اخلاقی این افراد به شمار میاد.
علیرغم ویژگی های مثبتی که مزاج دموی به همراه داره، عدم کنترل اون منجر به ایجاد ویژگی های شخصیتی و
رفتاری و همچنین ظاهری و بیماری هایی میشه.
به عنوان مثال، کسلی و خواب آلودگی مداوم، بی دقتی و بی نظمی و همچنین بروز بیماری هایی از قبیل
فشارخون بالا، سردردهای زیاد تو قسمت پیشونی و بعد کل سر ، احساس تنگی نفس و خفقان با افزایش دما و
رطوبت و سستی و خواب آلودگی، خون دماغ، خارش بدن، کهیر، سکته قلبی و مغزی تو مزاج دموی شایع
هستش.
نوع تغذیه افراد بر مزاج اونا تاثیرگذارِ و به همین دلیل افرادی که دارای طبع دموی هستند، چون دم گرم و ترِ،
رژیم غذایی مناسب براشون رژیم غذایی سرد و خشکِ.
مثل بادمجان و عدس که مزاج سرد و خشک دارند. از خوردن غذاهای سرخ کردنی و شیرین و پرچرب باید
خودداری کنند. در مقابل، مصرف آب زرشک، آلو، خاکشیر، سوپ جو، برگه زردآلو و هلو، کاهو، انار، لیمو ترش،
روغن زیتون و نوشیدن آب به مقدار کافی و مورد نیاز برای این افراد مناسبِ. مصرف گوشت قرمز برای این افراد
مناسب نیست و بهترِ مقدار اون رو کم کنند.
استفاده از دمنوش برای مزاج دموی از قبیل زرشک سیاه، چای ترش و همچنین آلبالو تا حد زیادی باعث میشه تا
خون این افراد تصفیه بشه و از کسلی و خواب آلودگی اونا کم و احساس سبکی داشته باشن.
از نظر دکتر روازاده متخصص طب سنتی افراد دموی باید غذاهای خنک و سردی مثل آش انار، آش آلو، آب
زرشک، خیار، مرکبات و ماست مصرف کنند تا حرارت بدن تعدیل بشه.
اگه فرد دموی همراه با غذای گرم مثل شیرینی‌جات از مواد و غذای سرد استفاده نکنه دچار جوش و خارش بدن،
گرگرفتگی، بیقراری، کهیر، سوزش ادرار، سوزش سر دل و آفت دهان میشه.
معمولاً بیماری های افراد دموی تو اثر افزایش حرارت و رطوبت و به طور کلی افزایش خون به وجود میاد که
حجامت به عنوان مؤثرترین درمان برای دموی مزاج‌ها مطرحِ.
برای افراد دموی مزاج، مواد غذایی چون کره و خامه، زرده تخم مرغ، شیرمحلی، شیرعسل، شیره انگور، ارده و نون
گندم تو وعده صبحونه، چندان توصیه نمیشه.
از عمده‌ترین دستورالعمل‌های رژیم لاغری مزاج‌های دموی میشه موارد زیر رو نام برد:
