حضانت فرزند یکی از مهمترین دغدغه های والدین است. بی دفاع ترین قشر جامعه اند و بیش از هر چیز به یک مامن امن برای رشد و ادامه زندگی نیازمندند.
حضانت به معنی نگهداری و مراقبت از کودک است.
طق ماده 1169 قانون مدنی و ماده اصلاحی آن بیشتر معنای رسیدگی به جنبه های جسمانی کودک است.
نگهداری از فرزند بحثی کاملا جدا از نفقه و امور مالی اش است.
نگهداری از فرزند با والدین است؛
مگر آنکه عدم صلاحیتشان تایید شود.
نگهداری از فرزند پسر تا پایان 15 سال و دختر تا پایان 9 سال است.
تا پایان مدت زمان قانونی هیچ یک از والدین حق ترک مسئولیت را ندارد.
میزان ملاقات ها و حضانت فرزند در طلاق توافقی باید مشخص شده باشد.
در صورت جدایی زن مرد تا پایان 7 سالگی حق نگهداری با مادر است.
بعد از آن برای دختر تا 9 سال و برای پسر تا 15 سال با پدر است.
پس از این مرحله فرزندان تصمیم میگیرند با کدامیک از والدین خود زندگی کنند.
اگر زن و مرد در مورد نگهداری از فرزند به توافق برسند،دادگاه وارد موضوع نمیشود.
مثلا حق نگهداری از فرزند دختر در طلاق توافقی با مادر باشد؛پسر با پدر.
حق نگهداری ربطی به حق ملاقات ندارد.
هیچ کدام نمیتوانند مانع ملاقات یکدیگر شوند.
مثلا اگر مراقبت از فرزند پسر در طلاق توافقی با پدر باشد؛به این معنی نیست که مادر نمیتواند او را ببیند.
اگر طرفی که حق نگهداری دارد مانع ملاقات شود میتواند دلیلی برای سلب این حق باشد.
هر گاه ثابت شود حضور پدر یا مادر کنار فرزند باعث به خطر افتادن صحت جسمانی یا تربیت اخلاقی شود؛حق نگهداری از وی سلب میشود.
با اراِئه دادخواست به دادگاه و تکیه بر شرایط سلب حضانت ، مادر یا پدر میتواننداین حق را از یکدیگر سلب کنند.
1- اعتیاد زیان آور به مواد مخدر،الکل و قمار.
2-فساد اخلاقی.
3-ابتلا به بیماری های روانی در صورت تشخیص پزشک قانونی.
4-سوءاستفاده یا اجبار ورود به مشاغل ضد اخلاقی.
5-تکرار ضرب و جرح خارج از حد متعارف.
به جز موارد بالا در صورتی که مادر ازدواج کند،نمیتواند از فرزند مراقبت کند.
حضانت در صورت زندانی بودن پدر یا غیبت وی، با جد پدری است.
صلاحیت مادر در این مسئله بی تاثیر است.
ماده 1171 قانون مدنی بیان میکند حضانت بعد از فوت پدر یا مادر به پدر یا مادر که در قید حیات است؛سپرده میشود.
مگر اینکه ثابت شود طرف دیگر فاقد صلاحیت است.
مثلا اگر پدر فوت کند مراقبت از فرزند با مادر است. اگر پدر بزرگ فرزند بخواهد از وی نگهداری کند؛باید ثابت کند این اقدام مادر به ضرر فرزند است.
نکته حائز اهمیت این است که حق نگهداری از فرزندبا ولایت فرزند اشتباه نشود.
در صورت فوت پدر حق نگهداری با مادر و ولایت ( اداره امور مربوط به فرزند ) با جد پدری است.
در صورتی که طبق توافق زن و مرد حضانت دائم فرزند با یکی از طرفین باشد و طرف دیگر بتواند ثابت کند وی صلاحیت نگهداری را ندارد؛دادگاه این حق را از او میگیرد.
