” صلح عمری ” نوعی توافقنامه است که امروزه برای پیشگیری از نزاع و اختلاف و همچنین رفع آن مورد توجه قرار گرفته است.
به موجب آن فرد می تواند مالکیت املاک (مانند خانه، زمین و…) و دارائی ( مانند خودرو) را به هر فردی اعم از فرزند، فرزندان یا غیر آن انتقال دهد اما حق استفاده از آن ملک و دارایی را تا زمان عمر خود برای خود یا فرد دیگری نگه دارد.
به مالک اول ( انتقال دهنده: مُصالح ) و به مالک دوم( انتقال گیرنده: مُتصالح ) می گویند.
با توجه به اختلافاتی که امروزه در نظام خانواده رواج پیدا کرده انعقاد این عقد میتواند تا حد وسیعی مفید و عادلانه باشد و آرامش را در فضای خانواده برقرار نماید از سوی دیگر یکی از مالیات های سنگینی که که امروزه مطرح است مالیات بر ارث میباشد که باید توسط وراث پرداخت گردد بنابراین مالک میتواند قبل از فوت خود اصل مال را انتقال دهد اما حق استفاده از آن را تا پایان عمر خویش برای خود محفوظ نگه دارد و از این طریق از هزینه های هنگفت مالیات به نفع وراث جلوگیری نماید.
مالک اول (مُصالح)، می تواند تعهداتی را در ازای انتقال ملک از مالک دوم ( متصالح ) بخواهد که در صورت امتناع از آن تعهدات بتواند با مراجعه به دفترخانه محل ثبت سند « عقد صلح » را فسخ نماید و ملک را مجدداً به تملک خود درآورد، اما اگر تعهدات و شرایطی را در نظر نگرفت و فقط « حق فسخ » را برای خود در نظر گرفت، باید این « حق فسخ » که « شرط فسخ یکطرفه » میباشد را حتماً در صلح نامه ای که در دفتر اسناد رسمی تنظیم شد درج نماید تا از اعتبار برخوردار باشد.
این مطلب را از دست ندهید: انواع صلح نامه
مخارج لازم برای نگهداری مال و به عبارتی هزینه های اساسی به عهده مالک دوم (مُتصالح) است.
اما هزینه های مصرفی مانند شارژ و نظافت و نقاشی و …. به عهده منتفع یا همان مالک اول ( مُصالح ) می باشد.
مگر اینکه خلاف این امر در صلح نامه تنظیم شده در دفتر اسناد رسمی شرط شود.
در صورتی می توان ملکی را مورد صلح قرار داد که آن ملک دارای سند تک برگ باشد.
صلح عُمری باید در دفترخانه ثبت شود.
زیرا اگر به صورت دستی تنظیم گردد و با امضای شاهد صورت بگیرد بعداً اثبات آن در دادگاه دشوار است و میتواند از جانب برخی افراد از جمله وراث مورد اعتراض قرار گیرد.
هزینه ثبت صلح عمری ناچیز است و هر سال از طرف قوه قضائیه اعلام می شود.
البته این به معنای به اعتباری صلح نامه دست نویس نیست.
این مطلب را از دست ندهید: فرق صلح نامه دست نویس و محضری
در صورتی که مالک دوم (مُتصالح ) بخواهد ملک خود را بفروشد:
تا قیل از مرگ مالک اول (مُصالح)، مال مورد صلح قابل توقیف از طرف طلبکاران مالک دوم (مُتصالح) نخواهد بود زیرا مالکیت قطعی منوط به فوت مالک اول (مُصالح) می باشد اما بعد از فوت مالک اول ( مُصالح) طلبکاران مالک دوم اعم از همسر آن فرد برای دریافت مهریه و غیر آن می توانند آن مال را توقیف نمایند.
پس از فوت مُصالح منافع به متُصالح انتقال پیدا می کند و مالکیت عین به همراه مالکیت منافع تکامل پیدا می کند.
بنابراین ورثه نمی تواننند نسبت به مورد صلح دعوای انحصار وراثت مطرح کنند زیرا حقی نسبت به آن ندارند.
اما مسأله ای که اینجا موضوعیت پیدا می کند این است که اگر مالک دوم (مُتصالح) زودتر از مالک اول (مُصالح) فوت شود
مُصالح همچنان میتواند از مال استفاده نماید و بعد از فوت مُصالح منافع هم به وراث مُتصالح منتقل شود.
