اغلب ما به فراخور مسؤلیت و شغل ، دست نوشته هایی دریافت کرده ایم که با نویسنده آن هیچ قرابتی نداشته است و تنها ملاک قضاوت ، علاوه بر تحصیلات و دانش و تجربه ، چگونگی رسم الخط ارسالی است که با آن شخصیت فرد را زیر ذره بین قرار می دهیم و صفاتی چون
مرتب ، منظم ، دقیق ، هوشیار و ... به او نسبت می دهیم و اگر خودمان بخواهیم متن دست نویسی را برای شخصی مهم ارسال کنیم سعی می کنیم تمامی جوانب نوشتن را مد نظر قرار دهیم واز حداکثر پتانسیل خوش خطی مان استفاده کنیم.
دست خط هر فرد به سان طرح و نقشه آثار فکری و ذوقی است که با خصوصیات شخصی به وجود می آید و اگر بر اثر عواملی اعم از درونی و بیرونی تغییراتی در آن به وجود آید ، باز اساس آن دست نخورده باقی می ماند. خط ترکیبی از چندین حرکت ظریف دست و بازو است که شخصیت و درون فرد را نشان می دهد . هر انسانی ، خط مخصوص به خود دارد که معرف احساسات و دیگر خصوصیات شخصی اوست و تغییرات آن تابعی از تغییرات شخصیت است. خط عادی بروز دادن فی البداهه ، بی نقشه ، شخصی و فوری یک نیروی محرک داخلی است. البته عواملی از قبیل وسایل مورد استفاده در نوشتار ، مرکب ، فضای موجود ، وضعیت شخص ، سن ، جنس ، شغل ، هیجانات ، احساسات ، نوع کاغذ و... به عنوان عوامل فرعی ، بی تأثیر نیستند ولی با این وجود شخصیت در ساخت اصلی خط اثر دارد.خط می تواند معرف نویسنده خود باشد و جنس ، سن و منش های هیجانی و عاطفی او را برملا کند. از روی خط می توان به آرامش ، خشونت ، سردی ، مهربانی ، غرور ، خست و بسیاری از حالات یک فرد پی برد. اگر اسلوب نوشتن ، در ابتدای کار سر مشق ، یا کتاب های آموزشی باشد نویسنده برحسب خلق و خوی خود کم کم از آن دور می شود. یکی جهت خط را رو به بالا می برد ، دیگری جهت را به پایین می کشاند ، یکی فاصله زیادی بین کلمات می گذارد و دیگری حداقل فاصله را می گذارد و یکی نیز با دقت و تانی می نویسد. این تفاوت ها در هنگام نوشتن ، را به گرایش های مختلف سرشت نویسنده نسبت می دهند. خط فارسی از راست شروع و به طرف چپ پیش می رود . بنابراین طرف راست مبدا عمل نویسنده است. براین اساس هر حرکتی که مسیر نوشته را به طرف چپ شدت می بخشد نشانگر آن است که فرد تمایل دارد از لاک خود خارج شود یا به سوی فرد دیگری گرایش پیدا کند . پس در عمل ، نوشته های پیش رونده اثر فعال بودن نویسنده را منعکس می کنند که در کنار آن برون گرایی فرد هم خود به خود به وجود می آید . اطمینان به آینده و توجه به اطراف نظر وی را جلب خواهد کرد . هر حرکتی که نوشته را از پیشروی باز دارد و یا آن را به سمت راست متمایل کند نشان از تمایل فرد به تمرکز دارد و بیانگر آن است که وی از فعالیت هایی که نتیجه ی مشخص نداشته باشد به شدت می ترسد . نویسنده آن درون گراست و به عبارتی دیگر دوست دارد در لاک خودش باشد. کارشناسان خط دریافته اند که دست خط افراد شهرت طلب ، پرجنب وجوش و خودپسند هنگام نوشتن در قسمت وسط به بالا پهن تر و گشاد می شود و حرکات قلم در آن نقطه از خط وسعت بیشتری می گیرد. و برعکس قوه غریزه های مربوط به زندگی یا تمایلات مادی موجب می شود منطقه پایین نوشتن یعنی از وسط به پایین توسعه پیدا کند و قلم به اصطلاح از بالا به پایین شیرجه برود. ارتفاع حروف بدون پایه یا بدون سرکش با تالمات و تاثرات خاطر و آگاهی نویسنده از مقام اجتماعی خود در ارتباط است. اگر حرکات دست و قلم به طرف چپ یا بالا پرتاب شود ، بر استقامت ، شهامت ، برائت از همه ناهنجاری های محیط و حتی بی نظمی دلالت دارد. اگر حرکت قلم به طرف راست و بالا باشد ، نویسنده دارای طبع ستیزه جویی ، مخالفت و لجبازی درونی است و اگر حرکت قلم و خط به سمت پایین وراست باشد نویسنده بسیار خودپسند و خودخواه بشمار می رود.دست خط زنان و مردان نیز تفاوت های دارد که در ذیل به آنها پرداخت می شود. نوشته خانم ها از ظرافت و دقت بیشتری برخوردار است و معمولا با استفاده از خطوط پایین یا بالا رونده ومنحنی های ظریف ، نازک و اغلب کوتاه نوشته می شود. خط زن خمیده تر است . آنان همواره از ذوق و مد روز طبعیت می کنند و قلم را با وضع خاصی در دست می گیرند و در نگارش حروف به سوی راست نویسی گرایش دارند . این در حالی که نگارش مردانه اسلوب صحیحی دارد ، استوار و گاهی خشن است . مردان به طور عمومی حوصله کافی در نوشتن به خرج نمی دهند و معمولا از ضخامت زیاد قلم و خطوط بالا و پایین رونده ضخیم و گاهی بلند استفاده می کنند. در یک بررسی کلی اسلوب خط خانم ها نستعلیق است در حالی که خط آقایان به نسخ نزدیک تر است و گوشه و کنار آن نیز تیزتر و برجسته است. خانم هامعمولا قلم را نرم و بدون دغدغه بر روی کاغذ حرکت می دهند در حالی که خط آقایان کلمات را با فشار بیشتری روی کاغذ حرکت می دهند. «هارتن» روان شناس فرانسوی چگونگی خط را بدین گونه بیان می کند : افراد با احساسات رقیق و محبت آمیز ، خط خمیده ، افراد هیجان پذیر ، خط نابرابر ، افراد آرام ، خط برابر ، افراد افسرده ومحزون ، خط نزولی ، افراد شاد و بشاش ، خط صعودی ، افراد مهربان ، خط مدور، افراد خشن و خشک ، خط زاویه دار، افراد سرد و بی روح ، خط مستقیم ، افراد تند ذهن ، خط لطیف و و نوکدار ، افراد خسیس ، خط فشرده ، افراد بخشنده ، خط عریض ، افراد بدگمان و متظاهر، خط واژگونه و افراد مغرور دست خطی بلند و ساده داارند. در کنار نگارش خط ، نوع ، رنگ ، کاغذ ، ابعاد و نظم نوشته نیز می تواند خلق و خوی استفاده کننده را نشان دهد. انتخاب نوع کاغذ یک جنبه از خط شناسی است که همراه با مقداری شک و تردید در مورد آن قضاوت می شود.اما با فرض این که نویسنده اختیار در انتخاب کاغذ داشته باشد ، می توان به نکاتی از ابعاد شخصیتی نویسنده پی برد. انتخاب ورق کاغذ بزرگ بر تمایل به پیشرفت ، اقدام در کار و اطمینان خاطر دلالت دارد و ورق کوچک تمایل به پس انداز ، ترس از افق وسیع در صحنه کار را نشان می دهد. استفاده از کاغذ خط دار نشانه نیاز نویسنده به یک تکیه گاه و یا راهنما و پیروی از اصول مشخص، اطاعت از نظم و ترتیب، نداشتن میل به بدیهه گویی و کم بودن ابتکار است. استفاده از کاغذ بی خط دلیل بر سادگی و خلوص نیت نویسنده است. کاغذ زبر را کسی که اهل مبارزه است و در هر وضعی مایل است کار خودش را پیش برد استفاده می کند و کاغذ صاف و براق را افرادی با طبع آرام و ملایم ، غیرفعال و سطحی ، اشخاص عجول ، بی حوصله و عصبی انتخاب می کنند.کاغذهای رنگی یا زمینه دار را خانم ها استفاده می کنند در حالی که آقایان رنگ زمینه نامه سفید را ترجیح می دهند. یک جنبه دیگر از خط شناسی که خصوصیات اخلاقی را نشان می دهد ، کناره کاغذ است که می تواند صاف و مرتب یا بد و پاره باشد. نظم در متن نامه و یا حاشیه گذاشتن در یک طرف یا هر دو سمت و یا پر کردن ورق کاغذ تعبیر خاص خود را دارد. نوشتن کل کاغذ بدون باقی گذاشتن حاشیه راست یا چپ برای کاغذ را می توان تحلیل کرد. نوشته ای که در آن قلم با حرکات دامنه دار ، پهن و باز ، تمام کاغذ را پر کندنشان می دهد نویسنده آن طبعی برون گرا داشته ، خوش نما و انحصار طلب است و می خواهد همه چیز زیر سلطه خودش دربیاورد. شخصیت همنوعان در مقابل «من» خود، محو و بی اثر کند و درعین حال دلسوز ، خوش برخورد ، دست دل باز و زود آشنا است. به اصطلاح چایی نخورده فامیل می شود و همه جا راحت و بی ریا عمل می کند. نویسنده ای که تمام قسمت سفید کاغذ را به طور فشرده و ریز ریز پر میکند فردی است که از تمام امکاناتش در زندگی استفاده کرده و از دوستان ، نفوذش و کمترین چیزها نمی گذرد. نوشته ، صرف نظر از کوچکی و بزرگی حرکات اگر تمام سطح کاغذ پوشانده و تا لبه خارجی آن امتداد یافته باشد ، برون گرایی و نیاز به تبادل افکار نویسنده را نشان می دهد. نویسنده با قرار دادن متن در وسط کاغذ خود را در جزیره ی که با سرزمین دیگران فاصله دارد ، قرار داده و در پناه هاله سفید رنگ حاشیه ها ، خود را از حقایق پنهان می کند . این نوع نگارش مربوط به درون گراهای فوق العاده حساس است که از گوشه و کنایه زدن به هم نوع خود متنفر بوده و سعی در حفظ زندگی داخلی خود دارند. اگر حواشی خیلی پهن باشد ، بزرگ منشی فرد را نشان می دهد که بیشتر در مورد هنرمندان و شعرا صادق است. بنابراین پیشنهاد می کنیم از این پس در نگارش مطالب خاص دقت کنید. چون ممکن است شخص دیگری نیز چون شما این متن را خوانده باشد!
