یکشنبه غم‌انگیز توسط رژو شرش که نوازنده پیانو و آهنگساز مجارستانی بود ساخته شده.شرش به درخواست دوستش لازلو یاوور که بعد از جدا شدن از نامزدش شعری سروده بود این ترانه را ساخت و این ترانه در سال 1933 منتشر شد.ماجرای این ترانه بسیار جالب است .باید بدانید که این ترانه (یکشنبه غم‌انگیز) به آهنگ خودکشی مجارستانی معروف است که در پاراگراف های بعد علت آن را توضیح می‌دهم.
عنوان شعر اصلی
عنوان شعر اصلی، جهان رو به پایان بود که در مورد ناامیدی ناشی از جنگ و گناه های مردم بود و با دعایی خاموش به پایان می‌رسید.همانطور که در پاراگراف بالا گفته شد شعر یکشنبه غم‌انگیز توسط لازلو یاوور سروده شده و داستان قهرمانی را بازگو می‌کند که بعد از مرگ معشوقه‌اش خودکشی می‌کند.
دلیل مخالفت برای انتشار این ترانه
این ترانه به دلیل یاس مالیخولیایی(مالیخولیایی به معنای سودازدگی و اندوه است)و ناامیدی که به شنونده القا می‌کرد،مدت‌ها طول کشید تا ناشری قبول کند این ترانه را منتشر کند.به همین دلیل بعد از مدت‌ها در سال 1935 اولین نسخه ی ارجینال از این ترانه با صدای پال کالمر در مجارستان به زبان مجارستانی ضبط و منتشر شد.
نسخه های این ترانه
شعر های دیگری برای این ترانه سروده شده که پیش مردم محبوبیت بیشتری دارد(لازم به ذکر است نسخه اصلی این ترانه به شدت شنیدنی هست،پیشنهاد میکنم که آن را گوش دهید).این ترانه اولین بار توسط پال کالمر در سال 1935 به زبان مجارستانی خوانده شد و در سال 1936 برای اولین بار به زبان انگلیسی توسط هال کمپ با شعر سام لویِیس ضبط شد.این ترانه پس از انتشار یک نسخه با صدای بیلی هالیدی به زبان انگلیسی در سال 1941 مشهور شد و بعد از آن میان انگلیسی زبان های جهان به شهرت رسید.این ترانه بیش‌تر از هفتاد بار توسط خوانندگان مختلف به زبان هایی به جز زبان مجارستانی بازخوانی شد.
واقعیت یا افسانه
براساس یک سری از افسانه‌های محلی،گفته می‌شود که خیلی از کسانی که این ترانه را شنیده‌اند به خصوص مجارستانی‌ها،بعد از گوش دادن به این ترانه اقدام به خودکشی کردند.
دلیل پا‌فشاری
اولین بار پلیس بوداپست در فوریه 1936 جنازه کفاشی به نام جوزف کلر را پیدا می‌کند و متوجه می‌شود که کلر خودکشی کرده است.پلیس بوداپست در روند تحقیقات متوجه این موضوع می‌شوند که کلر به جای وصیتنامه یا نامه ای که در آن دلیل خودکشی خود را توضیح داده باشد،نوشته‌ای گذاشته و در آن چند بیت از شعر یکشنبه غم‌انگیز را نوشته است.بعد از پیدا کردن آن نوشته پلیس متوجه قدرت این ترانه می‌شود.ابتدا پلیس ها فکر می‌کنند که این ترانه برای جوزف یاداور خاطراتی شخصی،از گذشته‌اش را داشته ودلیل خودکشی او با این ترانه همین بوده،اما بعد از مرگ جوزف موارد دیگری هم در مجارستان اتفاق افتاد،که در تمام موارد رد‌پایی از ترانه‌ی یکشنبه غم‌انگیز بود.
بعضی از افرادی که خودکشی کرده بودند شعر این ترانه را به جای وصیتنامه از خود به‌جا گذاشته یا نامه‌ای نوشته بودند که در آن از تاثیر این ترانه بر تصمیمشان برای خودکشی گفته بودند.آن افراد در نامه خود نوشته بودند که بعد از گوش دادن به این ترانه بر تصمیمشان برای خودکشی مصمم تر شدند.به خاطر همین شواهد بود که همه از تاثیر این ترانه اطمینان داشتند.
داستان افراد
o دو نفر در دو شهر متفاوت(بدون این که اطلاعی از یکدیگر داشته باشند)،از نوازنده های دوره‌گرد خواسته بودند که این ترانه را برایشان بنوازند،و بعد از آن خودشان را خلاص کرده بودند.
o روزنامه ها نوشتند که مردی از دسته ی ارکستر یک کلوپ شبانه می‌خواهد تا این ترانه را برایش بنوازند و بعد از آن جلوی در کلوپ به صورت خود شلیک می‌کند.
o ماهیگیران می‌گفتند:هر چند وقت یک بار جنازه هایی را از رودخانه دانوب بالا می‌کشند که کاغذی در دستانشان چفت شده و در آن کاغذ چند بیت از آن ترانه نوشته شده است.
o عاشقان شکست خورده،برای روزنامه ها سوژه جالبی بود.تا این که روزی ماهگیران جنازه دختری 14 ساله را از عمق دانوب بالا کشیدند که مثل باقی افراد کاغذی در دستش چفت بود و در آن چند بیت از ترانه نوشته شده بود.اما طبق گواهی اطرافیان دخترک،او هرگزعاشق نبوده.
o پیرمرد 80 ساله ای خود را از طبقه هفدهم به پایین پرت کرده بود.شاهدان می‌گفتند:او هنگام پریدن یکشنبه غم‌انگیز را می‌خوانده و صدایش تنها وقتی قطع شد که او بر روی زمین متلاشی شد.
o ...
علت ممنوع شدن
با مشهور شدن این ترانه در اروپا خبر خودکشی های دیگر در آن‌جا به مجارستان سرایط کرد.افراد در وصیتنامه هایشان خواسته بودند تا این ترانه را بر سر مزارشان پخش کنند.به دلیل این خودکشی های زنجیره ای کشور هایی مثل آمریکا و مجارستان این ترانه را ممنوع اعلام کردند.این ترانه حتی توسط آزادی‌طلب ترین رسانه ها مثل:BBC و دیگر رسانه های آمریکایی و اروپایی غیر‌مجاز محسوب می‌شد.
خودکشی رژو شرش(آهنگساز)
شرش در ژانویه 1968 در بوداپست در سن 68 سالگی اقدام به خودکشی کرد،او از پنجره اتاقش خود را به بیرون پرت کرد،اما خودکشی‌اش موفقیت‌آمیز نبود و او زنده ماند.او را به بیمارستان منتقل کردند و در آن‌جا خود را با سیم خفه کرد.نیویورک‌تایمز،دلیل خودکشی او را ترانه یکشنبه غم‌انگیز اعلام کرد.
متن و ترجمه ترانه یکشنبه غم‌انگیز
دو تا از بهترین ورژن های این ترانه هستند یکی با صدای بیلی هالیدی و دیگری با صدای دایماندا گالاس که متن و ترجمه یکی از آن هارا برایتان می‌گذارم.
Gloomy Sunday-billie holiday
· Sunday is gloomy - یکشنبه غم‌انگیز است.
· My hours are stumbling - ساعات من سرشار از بی‌خوابی است.
· Dearest the shadows I live with are numberless - عزیزترینم،سایه‌هایی که با آن ها زندگی میکنم بی‌شمارند.
· Little white flowers will never awaken you - گل های سفید کوچک،هرگز بیدارت نمی‌کنند.
· Notwhere the black couch of sorrow has taken you – نه در جایی که الهه ای سفید،تورا گرفته است.
· Angels have no thought of ever returning you – فرشته ها اصلا به برگرداندن تو فکر نمی‌کنند.
· Whould they be angry if I thought of joining you - آیا خشمگین می‌شوند اگر من به پیوستن به تو فکر کنم؟
· Gloomy Sunday – یکشنبه غم‌انگیز
· Gloomy is Sunday with shadows I spend it all - یکشنبه و سایه‌هایش غم‌انگیزند و من تمامش را می‌گذرانم.
· My hearts and I have decided to end it all – من و قلبم،تصمیم گرفتیم که همه‌اش را تمام کنیم.
· Soon there’ll be candles and prayers that are sad I know – به زودی شمع‌ها و دعاهایی ناراحت کننده اینجا خواهند بود.
· But let them not weeplet them know that im glad to go – اما نگذار ضجه بزنند بگذار بدانند که من از این رفتن خوشحالم.
· Death is no dream for in death im caressing you – مرگ رویا نیست برای کسی که مرده است،با مرگ من تورا در آغوش می‌گیرم.
· With the last breath of my soul I will be blessing you - با آخرین نفس روحم،تو را تقدیم خواهم کرد.
· Gloomy Sunday - یکشنبه غم‌انگیز
· Dreaming… - رویا بود...
· I was only dreaming - من فقط رویا میدیدم.
· I wake and I find you asleep in the deep of my heart - بیدار شدم و تورا در خواب دیدم که در عمق قلبم جا داری.
· Dear - عزیزم
· Darling I hope that my dream never haunted you - عزیزم،امیدوارم رویاهایم هرگز تورا آزار ندهند.
· My heart is telling you how much I wanted you - قلبم به تو می‌گوید که چقدر دوستت دارم.
· Gloomy Sunday - یکشنبه غم‌انگیز
تجربه شخصی
به عنوان شخصی که این ترانه را در دورانی که کمی افسرده بودم گوش داده ،باید بگویم که این ترانه به مقدار افسردگی اضافه کرد،ولی نه در حدی که انسان بخواهد به زندگی خود پایان دهد.این ترانه از نظر من که خیلی اهل موسیقی هستم یک شاهکار است.زیرا ترانه ای که بتواند در روحتان قدم بگذارد،صد در صد راه درست را رفته و سازنده به قدری از وجودش در این ترانه گذاشته است که بتواند حس و حال ترانه را به طور کامل به شنونده القا کند.به عنوان کلام آخر این ترانه به شدت ارزش گوش دادن دارد.
