طراحی و اجرای روف گاردن شامل مراحل بازدید از پروژه و طراحی اولیه آن بر اساس نیاز کارفرما می باشد که پس از زیرسازی پشت بام و اجرای مراحل آن، کلیه تجهیزات مورد نیاز در پشت بام تولید و نصب می شود.
طراحی روف گاردن شامل دو مرحله عمرانی (اجرای ایزولاسیون و زهشکی) و لنداسکیپ(اجرای فضای سبز و تجهیز پشت بام به وسایلی مانند آبنما، آلاچیق و پرگولا، گلدان‌های پرتابل یا ثابت با فضای سبز مناسب، چمن‌های طبیعی و مصنوعی، نیمکت با چوب‌های اشباع، باربیکیو آشپزخانه‌های صحرایی و گاهی حتی بنا به سفارش جکوزی، استخر‌های فایبرگلاس و محل هایی جهت آفتاب گرفتن…) است. از طرفی سیستم‌های آبیاری مکانیزه، سیستم‌های گرمایشی محوطه فضای سبز در زمستان در طراحی روف گاردن از اهمیت بالایی برخوردار است. شرکت ال گرین با استفاده از مصالح نوین ژئوسنتتیک مانند ژئوممبران، ژئودرین و ژئوتکستایل در تسریع، کاهش هزینه ها و بالا بردن ایمنی سیستم ایزولاسیون، زهکشی و فیلتراسیون بام بعنوان یکی از اساسی ترین اجزاء ساختمان، مراحل طراحی را انجام می دهد.
در اینجا یک راهنمای گام به گام اساسی برای شروع روف گاردن را ذکر می کنیم:
مجوزهای ساختمانی خود را بررسی کنید. قبل از خرید هر گونه گیاه، مجوزهای ساختمان خود را بررسی کنید تا مطمئن شوید که مجاز به کاشت در پشت بام هستید. اگر در آپارتمان یا کانکس هستید، با صاحبان ساختمان مشورت کنید تا ببینید آیا آنها اجازه کاشت گیاهان در فضای مشترک را می دهند یا خیر. آیا محدودیتی در ارتفاع یا زیبایی وجود دارد یا خیر.
گیاهان خود را انتخاب کنید هنگام انتخاب گیاهان برای باغ پشت بام خود، شرایط آب و هوایی پشت بام خود را در نظر بگیرید و گیاهان خود را بر اساس آن انتخاب کنید. اگر سقف شما در آفتاب کامل است یا به رنگ مشکی است، گیاهان آفتاب دوست و گرما دوست را انتخاب کنید. اگر سقف شما بلوک های باد کمی دارد، گیاهان کم ارتفاع را انتخاب کنید و از کاشت های سنگین پایین استفاده کنید.
کانتینرها را انتخاب کنید یا بسازید. باغ‌های پشت بام بی‌نهایت قابل تنظیم هستند، برای کاشت‌کارها، می‌توانید در سطل‌های ساده پنج گالن (با سوراخ‌های زهکشی)، یا تخت‌های مرتفع سفارشی DIY بکارید تا ظاهر صیقلی‌تری داشته باشید. در هر چیزی که برای کاشت انتخاب می کنید، مطمئن شوید که ظرف دارای زهکشی کافی باشد تا از نشستن ریشه گیاهان در آب یا خاک خیس که می تواند منجر به پوسیدگی ریشه شود، جلوگیری شود. محدودیت وزن سقف را در نظر بگیرید زیرا ظروف پلاستیکی یا چوبی سبکتر از بتن یا سنگ خواهند بود.
بلوک های باد را راه اندازی کنید. اگر منطقه شما باد زیادی می‌وزد، ممکن است بخواهید بادگیرهایی در اطراف گیاهان خود ایجاد کنید تا از وزش آنها بر روی سقف خود جلوگیری کنید. یک پرده یا یک دیوار محیطی به جلوگیری از تندبادهای سنگین و لنگر انداختن گیاهان شما در خاک کمک می کند.
خاک را آماده کنید. از آنجایی که باغ های پشت بام به خاک زمین دسترسی ندارند، باید خاک بخرید و آن را به ظروف پشت بام خود بیاورید. بیشتر گیاهان در خاک هایی با زهکشی خوب و غنی از مواد آلی رشد می کنند، مانند خاک گلدان اصلاح شده با کمپوست آلی.
انتخاب های خود را بکارید هنگامی که ظروف خود را آماده کردید، سوراخ هایی را در ظروف خود حفر کنید و گیاهان انتخابی خود را بکارید. سپس به طور کامل آبیاری کنید تا خاک ته نشین شود و گیاهان لنگر بزنند.
در صورت لزوم به گیاهان آبیاری کنید. ساده ترین راه برای آبیاری باغ پشت بام، استفاده از یک آبخوری است. با این حال، برای باغ‌های بزرگ‌تر روی پشت‌بام یا برای جلوگیری از بالا رفتن از پله‌ها هر روز صبح با یک قوطی آبیاری، می‌توانید سیستم‌های آبیاری گسترده‌تری را راه‌اندازی کنید. یک گزینه محبوب، نصب یک بشکه یا مخزن باران برای گرفتن آب باران در یک قوطی آبیاری است. شما همچنین می توانید یک سیستم قطره ای متصل به یک لوله آب در سطح سقف راه اندازی کنید.
قبل از اجرای پروژه روف گاردن، ابتدا تیمی تخصصی به محل پروژه اعزام می شود و به صورت رایگان از محل پروژه بازدید می کند. سپس بر اساس نیازهای کارفرما چندین مدل طرح در حالت های دو بعدی و سه بعدی طراحی می گردد و بر این اساس میزان هزینه مورد نیاز طرح مشخص می شود. در این فاز مدت زمان اجرای طرح، هزینه اجرا و … مشخص شده و پس از تایید کارفرما، در قالب قراردادی امضاء می شود.
ساخت روف گاردن نیازمند اجرای مراحلی است که هر یک از این مراحل باید به ترتیب و به درستی اجرا شود. در مرحله طراحی روف گاردن، تمامی قسمت های روف گاردن و مراحل آن بررسی شده و متریال مورد نیاز آن تامین می گردد.
برای اجرای روف گاردن باید تمامی تمهیدات قبل از شروع آن در نظر گرفته شود. به عنوان مثال اگر قصد داریم که در پشت بام ساختمان اقدام به طراحی روف گاردن و بام سبز کنیم باید قبل از آن مصالح با کیفیت در پشت بام در نظر گرفته شود تا از انتقال صدا به طبقات پایین تر جلوگیری شود. حتی در صورتی که روی پشت بام آماده قصد داریم تا به اجرای روف گاردن بپردازیم، باید در صورت نیاز اقدام به عایق سازی پشت بام با استفاده از فوم های مخصوص عایق صوتی یا عایق پشم سنگ کرده تا از انتقال صدا جلوگیری کنیم. عایق پشم سنگ یک عایق حرارتی است که به عنوان عایق صوتی نیز استفاده می شود. اگر عایق پشم سنگ به ارتفاع 2 تا 5 سانتی در نظر گرفته شود تا حد زیادی از انتقال صدا جلوگیری کرده و تا 80 درصد نیز در مصرف انرژی نیز صرفه جویی می کند. از طرفی شاسی کشی آهنی و شبکه بندی برای اجرای ترمووود و سنگ کاری، علاوه بر جلوگیری از انتقال فشار به سقف، از انتقال صدا نیز جلوگیری می کند.
بعد از بررسی و محاسبه میزان بار مجاز روی سقف و محاسبه های سازه ای ساختمان، زیرسازی و شبکه بندی آهنی به صورت قوطی های 4 در 4 می باشد که در این مرحله ایزولاسیون و کروم بندی انجام می شود. برای خروج آب باران و برف پشت بام و همچنین آب حاصل از آبیاری پوشش گیاهی، شیبی برای کروم بندی به سمت چاه خروج در بام انجام می شود. بعد از شیب بندی، نوبت به ایزولاسیون می رسد. ایزولاسیون به صورت عمومی شامل ایزوگام و به صورت تخصصی می تواند ورق های عایق بندی مانند ژئوتکستایل، ژئو ممبران، ژئوکامپوزیت و … باشدکه بر اساس نوع اقلیم و شرایط آب و هوایی انجام می شود.
بعد از اجرای مراحل شیب بندی و ایزولاسیون، شبکه های آهنی که به صورت قوطی های 4 در 4 می باشد اجرا می شود که این شبکه قبل از اجرا بر اساس میزان بار سقف محاسبه می شود. در این شبکه های تاسیسات مورد نیاز سقف اعم از برقی و مکانیکی اجرا می شود و همچنین خروجی آب در زیر این شبکه ها انجام می شود. در بعضی از قسمت های مهم از قوطی های 8 در 4 نیز استفاده می شود که حتما قبل از جوشکاری، این قوطی ها توسط ضد زنگ پوشش داده می شوند. بسته به نوع طراحی ابعاد قوطی های شبکه های آهنی در ابعاد 30 در 40 سانتی متر انجام می شود. همچنین ارتفاع این شبکه آهنی از کف پشت بام بین 15 تا 35 سانتی متر در نظر گرفته می شود.
بعد از شیب بندی و ایزولاسیون و شبکه های آهنی، تاسیسات مورد نظر از زیر آن عبور می کند. لازم به ذکر است که فشار آب باید برای پشت بام به اندازه کافی باشد. همچنین برای سیستم های دیگر مانند مه پاش در آلاچیق باید تمامی اتصالات مورد نیاز نیز تعبیه گردد. همچنین لوله های برق و کابل ها را در زیر کار تعبیه می کنیم. چرا که برق برای نور پردازی و سیستم آبیاری مورد نیاز است. همچنین لوله کشی گاز برای بخاری های گازی در فصل سرما مورد نیاز است. البته می توان از سیستم های هیتر برقی برای گرم کردن نیز استفاده کرد.
برای ایجاد ساخت باکس گل و گیاه، محل های مد نظر را با قوطی های آهنی 4 در 4 آهن کشی می کنیم. این آهن کشی جهت استحکام به شبکه آهنی زیر متصل می شود. داخل این باکس ها را با ورق های گالوانیزه 3 میلی متر پوشش می دهند. باکس ها باید دارای سوراخ هایی جهت تخلیه آب گل و گیاهان باشد. عمق این باکس ها برای کاشت گل و گیاه و درخت نباید از 50 سانتی متر کمتر باشد. همچنین برای عایق کاری داخل این باکس ها از ورق های ژئوتکستایل استفاده می کنند. برای اتصال چوب ترمو باید چوب زیرساز در این باکس ها نصب شود تا با استفاده از منگنه برقی و پیچ روی آن متصل شود. برای آبیاری گیاهان باید آبیاری اتوماتیک یا دستی روی گیاهان فعال باشد تا در روز اول کاشت گیاه پر از آب گردد.
بر اساس شبکه آهنی که ایجاد کردیم، ورق های پانج 3 میلی متری را روی آن با استفاده از جوشکاری نصب می کنیم. در قسمت هایی که در طراحی اولیه برای کف، ترمووود و یا آلاچیق در نظر گرفتیم نباید از این ورق ها استفاده کنیم. ورق پانچ برای عبور آب های باران و برف از روی کار تمام شده به قسمت های زیرین شبکه آهنی جهت تخلیه است. برای نمای بهتر، ورق پانچ با چمن مصنوعی پوشانده می شود. قسمت هایی که ورق پانج ندارد، چوب زیرساز به کار گرفته می شود و با ترموود تزئین می گردد. در پایان طبق نقشه های طراحی، آلاچیق، مبلمان و نورپردازی مد نظر جانمایی و اجرا می شود.
تمامی متریال مورد نیاز از قبل ساخته می شود و به سرعت در محل پروژه نصب می شود. طبق مبحث ششم مقررات ملی ساختمان، حداقل بار زنده برای بام های تخت و با شیب کم برابر ۱۵۰ دکانیوتن بر مترمربع می باشد. با توجه به این موضوع کلیه متریال های مورد نیاز، این قانون را رعایت کرده و حتی در ساختمان های موجود و در بستر پشت بام فعلی هم این امکان برای مالکان ساختمان فراهم می آید.
در این روش ساختمان، نیاز یه هیچ گونه زیرسازی ای از قبل نداشته و حتی در ساختمان های آماده هم به این روش اجرا را انجام داد. اجرای روف گاردن می تواند در فضای پشت بام، تراس، حیاط و سایر مکان های مشاع و بلااستفاده ساختمان باشد. برای این منظور بهتر است که سقف پشت بام به صورت موزاییک شده باشد و در صورت ایزوگام بودن پشت بام، ملات سیمانی سه سانتی متری به صورت لیسه ای روی آن کشیده می شود و سپس اقلام مدولار روی آن سوار می شود.
بستر های کاشت فضای سبز در روف گاردن ( بام سبز ) شامل فلاورباکس ها، تری باکس ها و پلنترباکس ها می باشد. لایه بیرونی یا نما از ترموود با سختی سطحی مناسب، مقاومت بالا نسبت به شرایط محیطی، متناسب با فضاهای باز، و لایه درونی از جنس ورق گالوانیزه با رنگ پودری- کوره ای( مقاوم در برابر زنگ زدگی) ساخته می شود. همچنین داخل کلیه فلاورباکس ها لایه های فیلتر و زهکش( لایه ژئوسنتتیک و محافظ خاک و لایه نگهدارنده آب و هوادهی ریشه) تعبیه شده است تا شرایط مناسب برای رشد گیاه فراهم باشد. استفاده از لایه های فیلتر و زهکش در داخل فلاورباکس ها موجب تسهیل خروج آب اضافه و عدم نیاز به تعویض خاک تا ۵ سال را ضمانت می کند. همچنین وجود این لایه های محافظ در داخل بسترهای کاشت، امکان گندیدن آب را به صفر می رساند.
