🔶 وَرای مادری: آرمان‌شهر فمینیستی در «زن در لبه‌ی زمان»
🔻 ماتاپوی‌ست، آن‌گونه که پیرسی در این رمان به تصویر کشیده تنها یک آرمان‌شهر
فمینیستی نیست و مولفه‌های آرمان‌شهرگرایانه‌ی دیگری نیز را نمایندگی می‌کند. می‌توان گفت رویاهای مشترکی که جنبش‌های رادیکال دهه‌ی 1970 پی گرفته بودند، در ماتاپوی‌ست محقق شده است؛ برای نمونه آلودگی محیط زیستی، نژادپرستی، تبعیض طبقاتی، کمبود غذایی، تمامیت‌خواهی و مصرف‌گرایی به طور قابل توجهی محو شده است؛ اما نه خود به خود یا به دلیل یک دخالت ماورایی، بلکه با ایجاد ساز و کارها و سیاست‌هایی که توسط خود انسان‌ها ایجاد شده است. با این حال چون پیرسی توانسته بود ایده‌ی فمینیستی جدایی مادر شدن طبیعی از مادری کردن اجتماعی را به خوبی در این کتاب به نمایش بگذارد، از این جنبه بیش‌تر مورد توجه قرار گرفت.
🔻 هرچند «زن در لبه‌ی زمان» زمانه‌ی خود را با شور و هیجانی در جهت تلاش برای دست‌یافتن به رویای برابری جنسیتی مواجه ساخت اما به زودی انتقادات بسیاری به این تلقی ساده انگارانه از رفع تبعیض علیه زنان وارد آمد. فمینیست‌های دیگری تصویر پیرسی از مادریِ غیر زنانه را ناملموس و بسیار خیالی توصیف کردند و باور داشتند هیچ زنی نمی‌تواند قضاوت کند که اگر مادری، یک امر زنانه نباشد، دقیقا چگونه چیزی خواهد بود.
🔻 با آن‌که پیرسی به قواعد یک روایت آرمان‌شهرگرایانه پایبند بوده، به باور آنان، آرمان‌شهری که او به تصویر کشیده فاقد عنصر امیدبخشی برای تغییر وضع موجود است زیرا تنها تمایزی که زنان می‌توانند قدرت و عاملیت خود را از طریق آن تحقق ببخشند، یعنی «مادری» را از آنان ربوده و به تکنولوژی سپرده است. حال آن‌که تکنولوژی تحت سلطه‌ی مردان است و بعید است مردان بپذیرند زنان با آنان برابرند. پس ماتاپوی‌ست اگر می‌توانست وجود داشته باشد، آرمان‌شهری نبود که زنان در آن به رهایی برسند بلکه به مرور، تبدیل به ویران‌شهری زن‌ستیز می‌شد که نهایتاً زنان در آن منقرض می‌شدند.
🔻 امروزه پس از فروکش کردن تب فمینیستی‌ای که در زمانه‌ی پیرسی وجود داشت، می‌توان با نقدهای وارد به «زن در لبه‌ی زمان» واقع‌بینانه‌تر مواجه شد. در بهترین حالت، این نقدها هشداری نسبت به بی‌توجهی پیرسی به مولفه‌ی فرآیندی یک آرمان‌شهر است که می‌تواند هر لحظه در حال محقق شدن و به زوال رسیدن باشد. مسئله در اصل بر این پرسش متمرکز است که اگر ایجاد آرمان‌شهری با برابری جنسیتی به مرور به جامعه‌ای تک جنسیتی و حذف زنان بینجامد، بهتر نیست که از ابتدا به وجود نیاید؟ این پرسشی است که آرمان‌شهرباوران باید به آن پاسخ دهند.
پایان.
⭕ اتوپیا، امید، آگاهی ...
🆔 https://t.me/Utopianist_Nasravi
🌐 http://nasravi.com/
