آناتومی یک کاگردان؛ محمد حسین مهدویان

محمد حسین مهدویان یک دهه شصتی واقعی است. خلق و خوی گرم و صمیمی و دغدغه مندی اش نسبت به این برهه از تاریخ، گواهی است بر این مدعا. با اینکه این کارگردان خوش خنده مازندرانی سال ها مستند ساخته ولی از وقتی اسمش سر زبان ها افتاد که به ژانر «داکیو درام» روی آورد و فضای مستند فیلم هایش را با قصه هایی دراماتیک ترکیب کرد. فیلم سازی که هم قاب چشم‌نواز را خوب می شناسد و هم قصه تعریف کردن را خوب یاد گرفته.

اطلاعات فوری

متولد: 23 اردیبهشت 1360

فارغ التحصیل: رشته تهیه کنندگی از دانشگاه صدا و سیما

شروع به کار: 1394

نقطه عطف: 1395 (ماجرای نیمروز)

نقطه تغییر: 1394 (ایستاده در غبار)

افتخارات: جایزه بهترین کارگردانی از جشن دنیای تصویر برای فیلم «ماجرای نیمروز»، جایزه ویژه هیئت داوران از جشن دنیای تصویر برای فیلم « لاتاری»، بهترین ساخت فیلم از جشنواره سینمایی ققنوس برای فیلم «ماجرای نیمروز؛ رد خون»، سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی برای فیلم «درخت گردو»

سال‌شمار کارنامه فیلم سازی مهدویان

محمدحسین مهدویان یازده سال قبل از ساخت فیلم ایستاده در غبار مشغول ساخت مستندهای خوش ساخت و تاثیرگذاری همچون «استخوان لای زخم»، «دیکتاتور بزرگ»، «ملک الموت» و... بوده است. ولی می شود گفت که با ساخت مجموعه تلویزیونی «آخرین روزهای زمستان» در خصوص زندگی شهید حسن باقری و فیلم سینمایی «ایستاده در غبار» در رابطه با زندگی شهید احمد متوسلیان چهره شد. استقبال مخاطب تلویزیون و سینما از دو اثر آخر باعث شد تا تهیه کننده ها راحت تر به مهدویان اعتماد کنند و فضای ساخت آثار بهتری برایش مهیا شود. من هم نگاهی انداختم به آثار سینمایی مهدویان که در سال‌های گذشته حسابی سر و صدا به پا کرده اند.

1394 صعود سه ستاره

ایستاده در غبار

مهدویان بعد از ساخت «روزهای آخر زمستان» با ترکیب صداهای واقعی و بازسازی زندگی نامه شهید باقری، «ایستاده در غبار» را با همان سبک و سیاق برای پرده نقره ای آماده اکران کرد و با استقبال قابل توجهی مواجه شد. در سالهایی که ساخت فیلم جنگی در سینمای ما کمرنگ شده بود «ایستاده در غبار» روح تازه ای به این فضا دمید و نشان داد که قصه و ساختار خوب در هر برهه ای جواب می دهد.

1395 صعود چهار ستاره

ماجرای نیمروز

علاقه خاص مهدویان به اتفاقات دهه شصت با ساخت فیلم «ماجرای نیمروز» پررنگتر شد و بیش از پیش به مذاق مخاطب خوش آمد. آقای کارگردان در اولین فیلم سینمایی متعارفش به سراغ قصه ملتهبی رفت و ترورهای دهه شصت را دستمایه ساخت فیلمی سیاسی کرد. مهدویان تا حد قابل توجهی به تاریخ وفادار ماند و انگ سیاسی کاری بهش نچسبید و عنوان یکی از بهترین فیلم های سینمایی درخصوص تاریخ معاصر را به نام خودش زد.

1396 خنثی

لاتاری

آقای کارگردان با ساخت فیلم «لاتاری» یک تیر و دو نشان زد. هم توانست توانمندی اش در ساخت فیلم عاشقانه و پرفروش را نشان دهد و هم اینکه می تواند قصه ای را در فضای امروزی روایت کند. اما قصه پر تنش «لاتاری» خیلی مورد توجه منتقدان قرار نگرفت و در رده بندی ها به عنوان ضعیف ترین اثر سینمایی مهدویان انتخاب شد.

1397 صعود سه ستاره

ماجرای نیمروز؛ رد خون

محمود رضوی پیشنهاد ساخت قسمت دوم «ماجرای نیمروز» را به مهدویان داد و قرار شد بعد از ساخت «لاتاری» مستقیم سراغ ساخت فیلم «ماجرای نیم روز؛ رد خون» بروند. در قسمت دوم فیلم، هفت سال گذشته است و ماجراهای همان تیم امنیتی را در عملیات مرصاد و نفوذ نیروهای سازمان مجاهدین خلق می بینیم. این فیلم با وجود تلاش های قابل توجه برای نزدیک شدن به یک فیلم تریلر سیاسی در سطح جهانی، به لحاظ روایت با مشکلاتی مواجه بود و به قدر قسمت اول قدر ندید.

1398 صعود دو ستاره

درخت گردو

مهدویان در طول این چند سال نشان داده که ضعیف ترین فیلم هایش هم حرفی برای گفتن دارند و «درخت گردو» هم از این قائده مستثنی نیست و مهدویان مثل همیشه نشان داد در نمایش تاریخ معاصر تبحر خاصی دارد. هرچند که خبرهایی از کپی بودن فیلمنامه فیلم به گوش می‌رسند.

1399 سقوط تک ستاره

شیشلیک

متاسفانه اولین تجربه محمد حسین مهدویان در ژانر کمدی نتیجه دلگرم کننده ای نداشت و حتی متن امیر مهدی ژوله و بازی رضا عطاران هم نتوانست این فیلم را از ورطه سقوط نجات بدهد. البته این فیلم توقیف شده همچنان یک سر و گردن از کمدی های این روزها بالاتر است ولی توقع من را از مهدویان برآورده نکرد.

1400 سقوط دو ستاره

مرد بازنده

هرچقدر که مهدویان این سال‌ها در شبکه نمایش خوب ظاهر شده در سینما ناامید کننده بوده است. «مرد بازنده» آخرین اثر مهدویان یک شکست واقعی در نظر منتقدان و مردم است و در واقع اسم این فیلم بیشتر برای آقای کارگردان مناسب است.

دیالوگ‌های برتر محمد حسین مهدویان

محمدحسین مهدویان فیلمساز بی حاشیه ای نیست. هم ساختار متفاوت فیلم هایش و هم کاراکتر خودش باعث شده است که حواشی زیادی پیرامونش شکل بگیرد. در این بخش، قسمتی از حرف های ویژه مهدویان در رسانه ها را گلچین کرده ایم.

• قراردادم برای کارگردانی و تدوین اولین فیلم مستندم در سال 83، 500هزار تومان بود
• مادر شهید باقری به مهدی زمین‎پرداز، بازیگر نقش شهید باقری گفت «اگر نامحرم نبودی پیشانی‎ات را می‎بوسیدم»
• شاید همین موضوع فیلمسازی را برای من جذاب کرده است که همیشه با التهاب و اضطراب فیلم می‌سازم. همین الان آنقدر برای «درخت گردو» اضطراب دارم که حد ندارد. همه عالم هم که بگویند فیلم درجه یکی شده تا روزی که فیلم آماده نشود، روی پرده نرود و واکنش مخاطب را نبینم، این اضطراب با من است.
• من به دلایل متعددی به موضوع تاریخ، به خصوص تاریخ معاصر (البته انقلاب و بعد از آن) دلبستگي دارم؛ یکی از دلایلش کشف است. به نظرم انقدر در مقطع انقلاب و جنگ وقایع خوب تعریف نشده که پر از مجهولات است و نیاز به کشف دارد.
• انگیزه ما از حضور در جشنواره فجر فقط گرفتن سیمرغ مردمی بود و انگیزه‌ای غیر از این نداشتیم.
• اگر نگران خیلی چیز ها نبودم، فیلم «رد خون» را خیلی لَخت تر و راستش را بخواهید بیشتر شبیه به زندگی می ساختم؛ یعنی اصلا از موسیقی استفاده نمی کردم، کنش های خیلی از صحنه ها را از اینی که هست کمتر می کردم و به قول دوستان فیلم را خسته کننده تر می کردم. البته احتمالا آن موقع فیلم از طرف تماشاگران غیرقابل تحمل عنوان می شد ولی خودم آن مدل فیلم ساختن را بیشتر ترجیح می دهم.
• تماشاگر مثل سیل و طوفان است، در چند روز می‌تواند تو را ویران کند و همه اعتبار تو را از بین ببرد. ما فیلمسازان بزرگی را دیده ایم که این اتفاق برایشان افتاد یعنی مخاطب چنان به آنها پشت کرد که گفتنی نیست.
• من همیشه اولین باری که با تماشاگر به سالن می‌آیم و فیلم را تماشا می‌کنم، تازه می‌فهمم چه کار کرده‌ام. وقتی تازه فیلم به تماشاگر عرضه می‌شود در برخی سکانس‌ها می‌گویم این سکانس خوب شده است گاهی هم متوجه می‌شوم برخی سکانس‌ها چیز خوبی از آب درنیامده و به روی خودم نمی‌آورم.
• در فضای سیاست زده جامعه امروز تصمیم گرفته ام دیگر فیلم سیاسی نسازم. گونه سیاسی امنیتی یکی از گونه‌های پر طرفدار در سینمای جهان است، اما در اینجا هر کسی می‌خواهد تکلیف خود را با وضعیت سیاسی فیلم معلوم کندس.

نظر دیگران در مورد مهدویان

اگر ماجرای ادعای «فاشیستی بودن شاهنامه» توسط مهدویان را کنار بگذاریم، آقای کارگردان بین همکارانش چهره محبوبی به حساب می آید و حرف های تندی در موردش گفته نشده است.

• رهبری: فیلمتان عالی بود... خیلی خوب بود. نشستیم استفاده کردیم و لذت بردیم. کار شما روی آن سکوی جشنواره هم بسیار بسیار خوب بود. اولاً کارگردانی عالی بود، بازی‌ها عالی بود، قصه عالی بود، فیلم خوش‌ ساخت بود، خیلی خوب بود.
• ابراهیم حاتمی کیا: من به فیلمسازی که حرف خودش را بزند و دغدغه‌ی فردیت خودش را داشته باشد، احترام می گذارم. از این زاویه می گویم تلاش پسرم، آقای مهدویان، را دوست دارم. معتقدم او فرزند خلف مسیر بچه های فیلمساز جنگ است.
• مسعود فراستی: انتخاب مهدویان و زحمت بسیارش در این آشفته بازار بی دردی و بی مسئله بودن، قابل دفاع و تحسین است اما فیلم درنیامده و متوسلیان اش و مستندش. شیوه ي مهدویان، نریشن و ترجمه تصویری اش و بازسازی هایش حسی تولید نمی کند. راه دیگری باید یافت.
• جواد طوسی: محمدحسین مهدویان در «ردخون» از آن یکسویه نگری «ماجرای نیم روز» در وجه مضمونی و دسته‌بندی نیروهای امنیتی و معاند فاصله گرفته و به نگاهی تعدیل یافته رسیده است؛ اما ملات قصه آنگونه که باید، کشش دراماتیک و اوج و فرود لازم را ندارد.
• جلال الدین کزازی: آن فیلمساز با شاهنامه بیگانه است از سوی دیگر در ایران هم که نماد روشنایی و ویژگی‌های ارزنده و برازنده انسانی است ما با چهره‌هایی روبه‌رو هستیم که یکسره سپید و پاک نیستند.