سرطان دهانه رحم یکی از شایع ترین سرطان ها در میان خانم ها می باشد این سرطان در تحتانی ترین قسمت رحم به وجود می آید.
دهانه رحم دارای سلول های مختلفی می باشد که می توانند خود را تکثیر نمایند. حال اگر این سلول ها بدون دلیل و نیاز بدن شروع به تکثیر شدن کنند از حالت طبیعی خارج شده و تشکیل بافتی غیر طبیعی را می دهند، و ممکن است به بافت های سالم دیگر اعضای بدن گسترش یابد.
این سرطان معمولا در ابتدا فاقد علایم خاصی می باشد.
این بیماری عمدتا زنان دارای فعالیت جنسی بین 30 تا 45 سال را درگیر می کند.
پس تشخیص و درمان به موقع از اهمیت خاصی در روند جلوگیری از پیشرفت این بیماری بازی می کند.
از شایع ترین علایم آن، می توان به خونریزی های غیرطبیعی از واژن که می تواند در حین یا بعد از رابطه جنسی و یا در بین دوره های قاعده گی، یا خونریزی جدید پس از یائسگی رخ دهد اشاره کرد.
اگر پزشک عمومی فکر کند ممکن است به سرطان دهانه رحم مبتلا شده باشید، باید ظرف 2 هفته به یک متخصص مراجعه کنید.
خونریزی غیرطبیعی به معنای ابتلا به سرطان دهانه رحم نیست، اما باید در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید تا بررسی شود.
بهترین روش برای محافظت از خود در برابر سرطان دهانه رحم ، شرکت در غربالگری دهانه رحم (قبلاً به عنوان ‘آزمایش اسمیر’ شناخته می شد) می باشد.
برنامه غربالگری دهانه رحم NHS کلیه زنان از 25 تا 64 سال را به شرکت در غربالگری دهانه رحم دعوت می کند.
برای زنان 25 تا 49 ساله هر 3 سال و برای 50 تا 64 سال برای هر 5 سال غربالگری ارائه می شود.
در طی غربالگری دهانه رحم ، نمونه کوچکی از سلول ها از دهانه رحم گرفته شده و تحت میکروسکوپ از نظر وجود ناهنجاری بررسی می شود.
در برخی مناطق ، نمونه غربالگری ابتدا از نظر ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) بررسی می شود ، ویروسی که می تواند سلولهای غیرطبیعی ایجاد کند.
نتیجه آزمایش غربالگری دهانه رحم غیر طبیعی به این معنی نیست که شما قطعاً سرطان دارید.
بیشتر نتایج غیرطبیعی به جای علائم HPV ، وجود سلولهای پیش سرطانی قابل درمان یا هر دو به جای خود سرطان است.
باید نامه ای برای شما ارسال شود که تأیید کند وقت آن است که وقت ملاقات برای غربالگری خود فرا رسیده است. اگر فکر می کنید کار شما گذشته است با پزشک عمومی تماس بگیرید.
درباره غربالگری دهانه رحم بیشتر بدانید
تقریباً تمام موارد سرطان دهانه رحم ناشی از ویروس HPV می باشد. HPV یک ویروس بسیار رایج است که از طریق هر نوع تماس جنسی با زن یا مرد منتقل می شود.
بیش از 100 نوع HPV وجود دارد که بسیاری از آنها بی ضرر هستند. اما برخی از انواع می توانند باعث ایجاد تغییرات غیر طبیعی در سلول های دهانه رحم شوند که در نهایت منجر به سرطان دهانه رحم می شود.
شناخته شده ترین آنها که مرتبط با سرطان دهانه رحم می باشد HPV 16 و HPV 18 می باشند.
آنها هیچ علائمی ندارند ، بنابراین زنان متوجه نخواهند شد که به این علائم مبتلا هستند.
اما این عفونت ها بسیار شایع هستند و بیشتر خانم هایی که به آنها مبتلا هستند به سرطان دهانه رحم مبتلا نخواهند شد.
استفاده از کاندوم در حین رابطه جنسی تا حدی در برابر HPV محافظت می کند ، اما همیشه نمی تواند از عفونت جلوگیری کند زیرا ویروس از طریق تماس پوست با پوست در ناحیه تناسلی نیز گسترش می یابد.
واکسن HPV از سال 2008 به طور معمول به دختران 12 و 13 ساله ارائه می شود.
در رحم هر فردی ممکن است ویروس HPV وجود داشته باشد که پس از مدتی به خودی خود از بین خواهد رفت.
اما برخی از نمونه های این ویروس ممکن بوده در دستگاه تناسلی ایجاد زگیل کنند که اگر چنین عفونت ها و زگیل هایی حتی سال ها درمان نشوند هیچ گاه در دهانه رحم سرطان سرویکس را به وجود نخواهند آورد.
در واقع سرطان دهانه رحم نشات گرفته از نوعی ویروس HPV بوده که سال ها بدون هیچ گونه علائمی در بدن باقی مانده و به تکثیر پرداخته است.
کسانی که مکررا رابطه جنسی دارند چه زنان و چه مردان در طول زندگی خود ممکن است تا حد بالایی به این نوع ویروس مبتلا گردند و از آنجایی که وجود ویروس HPV هیچ نوع علائمی ندارد فرد مبتلا به راحتی ویروس را به دیگران منتقل نماید.
ترشحات غیر معمول و مکرر از واژن اگر به رنگ روشن و بی بو باشد طبیعی است اما اگر ترشحات رنگ پریده، قهوه ای رنگ و یا زرد رنگ همراه با خون باشد می تواند علائم یک حالت غیر طبیعی را به خود بگیرد.
اگر زنی در زمان نزدیکی و داشتن رابطه جنسی درد داشته و لکه هایی از خون را مشاهده کند به سرطان دهانه رحم مبتلا شده است.
البته در بعضی مواقع درد و خونریزی در رابطه های جنسی ممکن است به دلیل بیماری های جنسی و یا عفونت باشد.
معمولا خانم ها در زمان قاعدگی درد در ناحیه لگن را تجربه می کنند اما در زمانی که خارج از دوران قاعدگی درد در لگن احساس شود سرطان دهانه رحم در مرحله پیشرفته ای قرار دارد.
شایعترین علامت سرطان دهانه رحم احساس ناراحتی و درد در هنگام خروج ادرار است زیرا این موضوع می تواند بیان گوی پیشرفت بیماری به دستگاه ادراری باشد.
البته لازم به ذکر است که هر نوع ایجاد سوزش و درد در مجاری ادراری دلیل بر وجود سرطان دهانه رحم نبوده و ممکن است این درد ناشی از بیماری های جنسی، عفونت های مثانه، مشکلات قارچی و…باشد. یکی از مهمترین علائم سرطان سرویکس طولانی شدن و بیشتر شدن حجم خونریزی در قاعدگی است.
بی اختیاری ادرار در افرادی که در طول روز مایعات زیادی را می نوشند امری عادی و کاملا طبیعی است اما اگر فردی بدون وجود هیچ دلیلی به طور ناگهانی بی اختیار ادرار گرفته که همراه با خون باشد این موضوع می تواند علائمی از سرطان دهانه رحم باشد.
کسانی که در مدت زمان کوتاهی شدیدا کاهش وزن داشته باشند ممکن است پای یکی از انواع سرطان ها در میان باشد، معمولا افرادی که به این نوع بیماری مبتلا می شوند خستگی و ضعف عمومی داشته و بدون فعالیت های بدنی توان انجام کاری را نخواهند داشت، وجود درد در ناحیه کمر و پاها و همچنین ورم پاها به علت نبود گردش خون در آنها شاید علائم دیگری از سرطان سرویکس باشد، خارج شدن خون و مدفوع همراه با دفع ادرار می تواند علائم هشدار دهنده ای محسوب شود.
آزمایش پاپ اسمیر یک آزمایش موفق و موثر در تشخیص این بیماری است که بدون درد و ساده می باشد. در این نوع آزمایش با کمک نمونه برداری سلول های غیر طبیعی اطراف رحم و همچنین داخل دهانه رحم مورد بررسی و شناسایی قرار می گیرند. در صورتی که آزمایش پاپ اسمیر مشکوک باشد در روش تشخیص دیگر ویروس HPV از لحاظ پر خون بودن مورد بررسی قرار می گیرد.
آزمایش کولپوسکوپی بسیار ساده بوده که مدت زمان زیادی طول نخواهد کشید. در این روش متخصص به کمک دستگاهی با نام کولپوسکوپ اقدام به چندین برابر کردن و بزرگتر کردن سلول های دهانه رحم می کند این روش معمولا بعد از اینکه آزمایشات پاپ اسمیر و HPV مشکوک باشند انجام آن به طور صد در صد به بیمار توصیه می گردد. برداشتن و خراش دهی سلول های درونی دهانه رحم یکی از روش های موثر در تشخیص سرطان دهانه رحم به حساب می آید.
روش های درمان سرطان سرویکس
اگر سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه تشخیص داده شود ، معمولاً درمان آن با استفاده از جراحی امکان پذیر است.
در بعضی موارد ، ممکن است رحم را در نیاورند ، اما ممکن است لازم باشد که برداشته شود.
به روش جراحی که برای برداشتن رحم استفاده می شود ، hysterectomy گفته می شود.
رادیوتراپی گزینه دیگری برای برخی از زنان مبتلا به سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه است.
در برخی موارد، جراحی و یا شیمی درمانی و یا هر دو مورد استفاده قرار می گیرد.
موارد پیشرفته تر سرطان دهانه رحم معمولاً با استفاده از ترکیبی از شیمی درمانی و رادیوتراپی درمان می شوند.
برخی از درمان ها می توانند عوارض جانبی قابل توجه و طولانی مدت داشته باشند، از جمله یائسگی زودرس و ناباروری.
معمولا انجام درمان های متعدد برای متوقف نمودن سرطان دهانه رحم ممکن است افراد را به غذا بی میل کرده و به فرد خستگی هایی را وارد نماید لذا غذاهایی که کالری بالایی دارند در حفظ سلامت بیمار بسیار حائز اهمیت هستند. اغلب یک متخصص تغذیه راهکارهای مناسبی برای مبارزه با سرطان سرویکس و یا سرطان ها را پیشنهاد می دهد.
انجام ورزش های سبک و مناسب در متوقف کردن رشد و تکثیر توده ها نقش بسزایی را ایفاء می کند و در عین حال استرس و تهوع را از بیمار کاهش می دهد.
اگر چه افرادی که سرطان سرویکس را مبتلا شده اند هیچ گاه قادر به فرزندآوری نخواهند بود اما امروزه پزشکان با تشخیص و درمان به موقع سرطان سرویکس قادر هستند بخشی از رحم و تخمدان ها را برداشته و به کمک یک روش پزشکی به نام تراکلکتومی رادیکال این توانایی را داشته تا بخش مهمی از واژن، رحم و تخمدان ها را دست نخورده و سالم نگه دارند تا در آینده خانم مبتلا به سرطان سرویکس امیدی برای فرزند آوری را داشته باشد.
اینکه این نوع بیماران چه مدت زنده خواهند ماند تنها به تشخیص بیماری و میزان گسترش سرطان بستگی دارد اما به طور تقریبی و طبق آمارها حدودا ۶۸ درصد از خانم های مبتلا به سرطان سرویکس توانسته اند زیر نظر درمان های متعدد به مدت پنج سال به زندگی عادی خود ادامه دهند.
خوشبختانه دنیای علم پزشکی در عصر حاضر قادر بوده واکسن دو نوع ویروس HPV را کشف و تولید کند زیرا این دو نوع به اندازه ی ۷۰ درصد عامل اصلی سرطان سرویکس بوده اند. پزشکان به کمک این واکسن ها تا حد چشمگیری عفونت های مزمن دهانه رحم را برطرف نموده اند
