ویدئو‌ی متن زیر در لینک زیر قابل مشاهده است:
لباس‌ها می‌توانند روایت‌گر تاریخ باشند و همچون یک آلبوم تصویری عمل کنند که با ورق زدشان، می‌توان به گوشه و کنار تاریخ سرک کشید و لذت زندگی کردن در آن دوران را، برای لحظاتی محدود تجربه کرد. سریال queen’s gambit[1] یا گامبی وزیر، ازین منظر یکی از مهم‌ترین و هوشمندانه‌ترین سریال‌های سال به شمار می‌رود. در این ویدئو به بررسی لباس‌های این سریال می‌پردازیم.
اولین اصل در طراحی لباس فیلم در نظر گرفتن نکاتی است که کارکردشان معرفی درونیات و روحیات کاراکترهاست. اما اینکه لباس، در کسوت شناسنامه کاراکتر و هویت آن قرار بگیرد، اتفاقی است که در گامبی وزیر رخ می‌دهد. Gabriel binder[3]طراح لباس آلمانی سریال بسیار هوشمندانه از این کارکرد بهره برده است. او پیش از این نیز با آثاری مثل in the land of blood and honey[4]ساخته‌ی Angelina Jolie و فیلم پر افتخار [5]the lives of others هوشمندی خود را به رخ کشیده است.
لباس‌ها داستانی مجزا و در عین حال تکمیل کننده‌ی خط داستانی اصلی دارند. این نکته از اولین تا آخرین لباسی که بث هارمن به تن دارد، قابل مشاهده است. بث هارمن کوچک، با لباسی وارد یتیم خانه می‌شود که مادرش شخصا نامش را بر آن گلدوزی کرده. لباسی که تنها نشان مادر از دست رفته بث است و به محض ورود او به یتیم خانه، در کوره آتش انداخته می‌شود؛ و بث باید لباس به تن کند، که هیچ ویژگی بارزی ندارد. لباسی خاکستری و بدون هویت، مثل خود بث.
لباس‌های بث نوجوان، در خنثی‌ترین حالت ممکن قرار دارند چون او حقی در انتخاب پوشش ندارد. اما به محض اینکه به استقلال شخصی می‌رسد، حق انتخابش نیز به او باز می‌گردد. ما اولین جرقه‌های هویت را در لباس او می‌بینیم.
وقتی در اولین تورنمنت پیروز می‌شود، برای خودش لباسی می‌خرد با چهارخانه‌های شطرنجی.
به خاطر زمان رخداد سریال، لباس‌ها به خودی خود نقش تاریخی دارند و معرف مد و چگونگی پوشش در زمان خود هستند. اما چیزی که کارکرد تاریخی لباس‌های گامبی وزیر را هوشمندانه جلوه می‌دهد، سلیقه‌ای است که برای بث هارمن در انتخاب لباس‌هایش در نظر گرفته شده است. او به خاطر ناهمخوانی با جریانهای اجتماعی نرمال، به سراغ انتخاب لباس‌هایی می‌رود، که یادآور جریان انقلاب ضدفرهنگی 1960[7]در غرب هستند. انقلابی که آغازگر جریانهای ضدنژادپرستی، ضد تجملگرایی، دفاع از حقوق زنان و غیره شد. در کنار او، انتخاب های بنی در پوشش نیز همین جریان‌ها را تداعی می‌کند. بنی همچون بث، با جامعه ناهمخوان است، و پوشش کابویی او که یادآور استایل اندی وارهول است نیز بر این بیرونی بودن دامن می‌زند.
در این بین باید به جزئیاتی هم اشاره کرد که، کارکرد روایی مشخص‌تری دارند. مثلا طراحی لباس بث هارمن در ابتدایی‌ترین صحنه سریال؛ یعنی جایی که بث تحت تاثیر شبی که داشته با وضعی آشفته در مقابل بورگف قرار میگیرد. لباسی که بث به تن دارد، با ترکیب رنگی سبز و برش ساده و سرراست، عینا یادآور قرص‌های سبز رنگ و مخدری است که استفاده می‌کند.
بث، هربار برای مبارزه‌ای جدید آماده می‌شود، به المانی از گذشته، یا در واقع به نقطه‌ی امنش برمی‌گردد. وقتی در کافه از بنی شکست می‌خورد، پالتوی مادرخوانده‌اش را می‌پوشد و در تخت فرو می‌رود. وقتی برای مذاکره بر سر خانه در مقابل پدرخوانده‌اش قرار میگیرد، همان پالتو را، به مثابه زره جنگ به تن می‌کند. و وقتی برای آخرین بار در برابر بورگف قرار میگیرد، لباسی همچون لباس گلدوزی شده‌ی کودکی‌اش بر تن می‌کند. لباسی با همان رنگ و تقریبا همان جنس و طراحی.
اما بارزترین ویژگی روایی در لباس آخر بث نمایان می‌شود. جایی که بث شاه دنیای شطرنج را مات کرده، و تنها ملکه‌ی باقی مانده بر صفحه است. پالتوی سفید و کلاه روسی بث در سرمای شوروی، او را کاملا در شمایل ملکه یا همان وزیر سفید شطرنج قرار می‌دهد. ملکه سفید و قدرتمندی که در زمین مهره‌ی سیاه به پیروزی نهایی رسیده است.
اما یکی از جزئیترین جایگذاریهای روایت، در لباس پیرمرد روسی است در آخرین نما در مقابل بث قرار میگیرد. پیرمردی که طراحی لباسش یادآور سرایدار پیر مدرسه و پدر معنوی بث است، و انگار با حضورش داستان به ابتدا باز میگرداند.
بث در اولین مصاحبه‌اش عنوان می‌کند آنچه در شطرنج او را جادو کرده، خانه‌های چهارخانه و سیاه و سفید آن است. نکته ای که Gabriel binder در جزئیترین طراحی‌هایش نیز درنظر گرفته است. اکثریت لباس‌های بث، از پترن و الگویی چهارخانه بهره برده است. اما جزئیترین استفاده از این طرح، در دکمه‌های سرشانه پیراهنی است که بث، در برابر نوجوان روسی بر تن می‌کند.
یکی از راهکارهای طراحان لباس باهوش، در مواجهه با فیلنامه‌های تاریخی، ارجاع دادن به هنرمندانی است که در آن برهه‌ی زمانی تاثیرگذاری زیادی بر مد و فشن می‌گذارند. Gabriel binder در گفتوگو با vogue و insider، از چهره‌های زیادی نام برده که بث هارمن در پوشش از آن‌ها متاثر شده است. Jean Seberg، ستاره‌ی breathless ژان لوک گدار، یکی از کسانی است که مورد توجه طراح باهوش این سریال بوده است. یکی دیگر از این ستاره‌ها edie sedgwick، دختر سال 1965 آمریکاست، که به عنوان مدل و آیکان فشن دهه 60 میلادی شناخته می‌شود. استایل audrey Hepburnنیز به شدت در طراحی کمد شخصیت بث تاثیرگذار بوده است. [9]
اما نباید تاثیر استایل Biba fashion[10] را نیز نادیده گرفت.Biba fashion که توسط Barbara Hulanicki در لندن آغاز شد، یکی از استایل‌های محبوب دهه 60 و 70 بود که به سرعت در سراسر اروپا و آمریکا فراگیر شد. این تاثیرگذاری در لباس‌های شیک و ساده بث هارمن نیز، قابل مشاهده است.
گامبی وزیر در سال 2020 به یکی از پربیننده‌ترین محصولات Netflix تبدیل شد. این سریال علاوه بر جذب مخاطبان بالا، باعث بالا رفتن درخواست‌های عضویت در سایت رسمی chess.com[11]شد. طراحی تمام عناصر سریال به قدری هوشمندانه و پر از جزئیات است، که در مقایسه با آثار همزمان با خود، چندین قدم رو به جلو عمل کرده است. هوشمندی که متاثر از ذهن خلاق Scott Frank، خالق سریال است. ستاره ی سریال Anya Taylor-Joy[12]نیز با درخشش بی‌نظیرش، به جایگاه ویژه‌ای در هالیوود دست پیدا کرده. جایگاهی درخشان، همچون بث هارمن.
این متن در تاریخ 1 بهمن 1399، در سایت کمد سارک در قالب متن و در اینستاگرام کمد سارک در قالب ویدئو جستار منتشر شده است.
[1] https://en.wikipedia.org/wiki/The_Queen%27s_Gambit_(miniseries)
[2] https://mag.sarak-co.com/%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%b7%d8%b1%d8%a7%d8%ad%db%8c-%d9%84%d8%a8%d8%a7%d8%b3-%d9%88-%da%af%d8%b1%db%8c%d9%85-%d8%af%d8%b1-%d8%b3%d8%b1%db%8c%d8%a7%d9%84-euphoria/
[3] https://en.wikipedia.org/wiki/The_Lives_of_Others
[4] https://en.wikipedia.org/wiki/In_the_Land_of_Blood_and_Honey
[5] https://en.wikipedia.org/wiki/The_Lives_of_Others
[6] https://mag.sarak-co.com/%d8%b7%d8%b1%d8%a7%d8%ad%db%8c-%d9%84%d8%a8%d8%a7%d8%b3-%d8%b3%d8%b1%db%8c%d8%a7%d9%84-%d8%aa%d8%a7%d8%ac-%d9%88-%d9%82%d8%b5%d9%87%e2%80%8c%db%8c-%d8%b4%da%a9%d9%84-%da%af%db%8c%d8%b1%db%8c-%d8%a2/
[7]https://fa.wikipedia.org/wiki/%D9%BE%D8%A7%D8%AF%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%AF%D9%87%D9%87_%DB%B1%DB%B9%DB%B6%DB%B0
[8] https://mag.sarak-co.com/custom-design-for-d-story-telling/
[9] https://mag.sarak-co.com/%d9%81%db%8c%d9%84%d9%85-%d9%87%d8%a7%db%8c%db%8c-%d8%a7%d8%b2-%d8%af%d9%86%db%8c%d8%a7%db%8c-%d9%85%d8%af-%d9%88-%d9%81%d8%b4%d9%86/
