نصب آسانسور یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که برای رفاه ساکنان در ساختمان‌های چند طبقه باید انجام داد. درواقع آسانسور وسیله‌ای است که برای انتقال افراد یا حمل اجسام بین طبقات مختلف یک ساختمان مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آسانسورها در انواع مختلفی ساخته و به بازار عرضه می‌شوند. در این مطلب می‌خواهیم به انواع آن و کاربردهایی که دارد بپردازیم.
آسانسور را می‌توان بر اساس کاربرد آن، نمای ظاهری و نحوه وارد شدن نیروی محرکه به کابین در انواع مختلفی تقسیم‌بندی کرد.
در این آسانسورها معمولا از یک موتور الکتریکی استفاده می‌شود که در بالاترین نقطه مسیر قرار دارد و به کمک کابل‌های فولادی که به کابین وصل شده است آن را بالا و پایین می‌برد.
از این آسانسورها بیشتر در ساختمان‌هایی که طبقات کمی دارند استفاده می‌شود. در تجهیزات آسانسور هیدرولیکی کابل‌های فولادی وجود ندارد و در ساخت آن جک‌های هیدرولیکی و موتور برقی به کار رفته است.
آسانسورهایی که از این سامانه پشتیبانی می‌کنند استهلاک پایینی دارند و تعمیر آنها نیز به راحتی انجام می‌گیرد. از نظر هزینه هم مقرون به‌صرفه هستند و فضای زیادی را اشغال نمی‌کنند.
طراحی آسانسورهای هیدرولیکی به‌گونه‌ای است که راندمان بالایی دارد و از آن برای باربری، خودروبری و مسافربری استفاده می‌شود.
جدیدترین سامانه که در طراحی آسانسورها مورد استفاده قرار گرفته سامانه مغناطیسی است. این آسانسورها سرعت بالایی داشته و از سطح ایمنی خوبی برخوردارند، اما به علت هزینه بالای آن در بازار به صورت عمده موجود نیست.
مدل وینچی یا برقی پرمصرف‌ترین نوع آسانسورها به‌شمار می‌روند و کاربردهای زیادی دارند. این آسانسورها به کمک زنجیر و نیروی برق حرکت می‌کنند البته به جای زنجیر از طناب نیز می‌توان برای ساخت آن استفاده کرد.
ظرفیت آنها نیز با توجه به کاربردی که دارند تعیین می‌شود. هزینه سرویس آسانسور وینچی و نگهداری آن پایین است و قیمت آن نیز نسبت به نوع هیدرولیکی مناسب‌تر است. همچنین چون از برق تک‌فاز و سه‌فاز استفاده می‌کند مصرف پایینی دارد.
آسانسورها کاربردهای مختلفی دارند که بر اساس آن به انواع زیر تقسیم بندی می شوند:
متداول‌ترین نوع آسانسور است که افراد می‌توانند از آن برای جا به جایی بین طبقات استفاده کنند. اغلب این آسانسورها امکانات دیگری از جمله بلندگو، تلویزیون و غیره نیز دارد.
نمونه‌های سریع السیر این آسانسورها نیز ساخته شده است به‌طوری‌که مخصوص برخی از طبقات ساختمان بوده و فقط در آن طبقه‌ها توقف دارد.
این دسته از آسانسورها برای حمل و نقل بار مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نمونه از مدل نفری بزرگتر است و موتور قوی‌تری دارد، از این رو از قابلیت حمل و انتقال بارهای سنگین برخوردار است.
از آسانسورهای حمل خودرو بیشتر در تعمیرگاه‌ها، صنعت خودروسازی یا پارکینگ‌های مکانیزه استفاده می‌شود.
در ساخت آن سامانه‌های هیدرولیکی به‌کار برده شده‌است. برخی از این آسانسورها حتی قابلیت چرخش به طرفین را نیز دارند.
از این نوع بیشتر در هواپیما استفاده می‌شود و مهمانداران به وسیله آن چرخ دستی‌های مخصوص پذیرایی را جا به جا می‌کنند.
این آسانسورها همان آسانسورهای نفر بر هستند که پیچیدگی کمتری دارند اما از نظر طراحی و زیبا شناختی با نوع نفربر متفاوت هستند. در ساخت برخی از آنها از سامانه‌های پنوماتیک استفاده شده است. با توجه به اینکه برای استفاده در منزل طراحی و ساخته شده‌اند کوچک‌تر بوده و ظرفیت بار آنها برای انتقال افراد کمتر است.
این آسانسورها درواقع زیرمجموعه نوع باربری هستند. با این تفاوت که نوع باربری برای حمل بارهای سنگین به این نمونه برای بارهای سبک طراحی شده است و از آن بیشتر برای حمل غذا در رستوران ها استفاده می شود.
از این نوع آسانسور برای حمل و نقل بیمار یا تخت‌های اتاق عمل در مراکز بیمارستانی و درمانگاه‌ها استفاده می‌شود بنابراین نسبتا ابعاد بزرگتری دارند. این آسانسورها باید از نظر اندازه کابین و سیستم‌های موتورخانه از استانداردهای لازم برخوردار باشند.
این آسانسور برای اشخاص ناتوان و سالمندان طراحی شده است. بالابر پله جا به جایی را برای این اشخاص راحت می‌کند. صندلی پله از یک موتور گیربکس و ریل تاشو ساخته می‌شود.
آسانسورهای ضد انفجار برای محیط‌های حساس در صنعت، مثل سکوهای نفتی و پالایشگاه‌ها که احتمال اشتعال در آنها وجود دارد ساخته شده است. رعایت موارد ایمنی در این محیط‌ها اهمیت ویژه‌ای دارد چراکه به علت وجود گاز و پودرهایی که قابلیت اشتعال دارند، احتمال وقوع حادثه بسیار بالاست و کوچکترین جرقه‌ای می‌توانند خسارت‌های جبران‌ناپذیری را به بار بیاورد. بنابراین استفاده از آسانسورهای ضد انفجار ضروری است.
البته تعداد محدودی از شرکت‌ها توانایی مونتاژ و پیاده‌سازی این نوع آسانسورها را دارند.
این آسانسورها بیشتر برای کارخانه‌ها و واحدهای صنعتی از جمله کارخانه سیمان، صنایع پتروشیمی، سیلوها و غیره مناسب است. با توجه به اینکه در این محیط‌ها امکان انفجار یا آتش‌سوزی وجود دارد و همچنین دارای گرد و غبار و رطوبت هستند این آسانسورها باید طوری ساخته شوند که در برابر این شرایط مقاوم باشند.
آسانسورها را بر اساس ظاهر کابین می توان به انواع زیر تقسیم‌بندی کرد:
آسانسورهای پانورامیک یکی از محبوب‌ترین آسانسورها برای محیط‌هایی مثل مراکز خرید، هتل‌ها و بیمارستان‌هاست.
دیوار کابین این آسانسورها از جنس شیشه است در واقع کابین آن یک اتاقک شیشه‌ای است که منظره لذت‌بخشی را برای مسافران ایجاد می‌کند.
در این آسانسورها نه تنها افراد بین طبقات جا به جا می‌شوند بلکه از محیط بیرون نیز می‌توانند لذت ببرند. این آسانسورها برای کسانی که ترس از محیط بسته دارند نیز مناسب است.
استفاده از این مدل از نظر تجاری برای صاحبان کسب و کار مقرون به صرفه است چون باعث تشویق خریداران به جا به جایی بین طبقات مختلف پاساژ و ترغیب آنها به خرید کالا می‌شود.
همانطور که از نام آن مشخص است کابین این آسانسورها یک درب برای ورود و خروج دارد. این نوع ابتدایی‌ترین و رایج‌ترین نوع آسانسور است.
برای ساخت آن از انواع درب تلسکوپی(کشویی) سانترال، اتوبوسی، کشویی، ساده، جمع‌شو و غیره می‌توان استفاده کرد.
در این آسانسورها امکان ورود و خروج مسافران از دو ضلع کابین وجود دارد. ممکن است در برخی موارد به علت طراحی ساختمان امکان اینکه در آسانسور در همه طبقات در یک راستا قرار گیرد وجود نداشته باشد. در این صورت طراح مجبور است از آسانسورهای چند درب استفاده کند. همچنین در بیمارستان‌ها نیز به علت وجود بخش‌های مختلف گاهی نیاز است که چند درب برای ضلع‌های کابین درنظر گرفته شود.
آسانسور ابزاری برای جا به جایی یا انتقال افراد و بارها بین طبقات مختلف یک ساختمان است و بر اساس ظاهر، نحوه وارد شدن نیرو محرکه به کابین و کاربردی که دارند به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. در این مطلب به طور خلاصه به انواع آسانسور و کاربردهای آن اشاره کردیم.
نصب آسانسور برای هر ساختمانی که از یک طبقه بیشتر باشد ضروری است. کارفرما باتوجه به ویژگی‌های محیط مورد نظر و همچنین کاربردی که مدنظر دارد آسانسور مناسب را نصب و اجرا می‌کند. برای مثال آسانسوری که برای یک منزل شخصی مناسب است با نوعی که برای محیط‌های صنعتی یا تجاری مورد نیاز است، از نظر تجهیزات آسانسور، ابعاد و ظرفیت و همچنین ویژگی‌هایی که دارد کاملا متفاوت است.
منبع: زرین آسانسور
