محمد صادق شهبازی
?️در مذاکره شما باید اصل برایت حصول توافق مطلوب باشد، استراتژی توافق شدنی یا توافق به هر قیمت که وزیر خارجه در دوره قبل می‌گفت، کشور را دچار چالش کرد. بعد هم برای بستن دهانها بدون اینکه اصول‌مان را محقق کنیم، میرویم اجازه بگیریم از رهبری یا نهاد تصمیم‌ساز و این گونه منافع ملی در خطر قرار می‌گیرد. در مقابل ما در کنگره آمریکا می‌گفتند توافق بد، بدتر از عدم توافق است.
?️وقتی میخواهید به توافق خوب دست پیدا کنید، باید دست بالا را حفظ کنید، تولید قدرتی بکنید که ارزش چانه‌زنی داشته باشد، نشان بدهید نیازی به توافق به هر قیمت ندارید و این با سخنرانی و توییت زدن محقق نمیشود، عمل میخواهد تاهمه ببینند شما وجهه همت‌تان آن کار اصلی است، دارید ضعف درونی را جبران می‌کنید.
?️لازمه توافق خوب این است که فقط در میز مذاکره کار نکنید، بیرون فشار ایجاد کنید، بخشیش چانه زنی دیپلماتیک با بقیه برای فشار اوردن به میز مذاکره است، ببینید رابرت مالی چه میکند، مدام دارد چانه‌زنی میکند تا ما در میز مذاکره نرمش کنیم.
?️لازمه دیگر این است که فضای عمومی جوری پیش برود که فشار برای مطالبات حداکثری باشد، تا تیم مذاکره کننده بتواند امتیاز بگیرد؛ اما الآن هرکس نقد میکرد خودش دارد مذاکره میکند و فضای عمومی هم با خوش بینی سکوت کرده است. تجربه دولتهای گذشته این است که وقتی همه خیالشان راحت است انحرافهای جدی ظرفیت ایجاد شدن دارد. بروید مقاله حاکمیت یگانه محمد قوچانی را در روز گفتگوی تلفنی اوباما و روحانی بخوانید و مواضع محمدرضا خاتمی را در مورد اینکه خوب است این دولت توافق کند ببینید، چرا که حاشیه کم میشود.
?️نگاه تک چشمی به مذاکره و روابط بین الملل، که فکر میکند صرفاً برویم در مورد موضوع صحبت کنیم، نظام جنگل روابط بین‌الملل را درک نکرده و با الفبای دیپلماسی بیگانه است.
?️برای بستن دهانها غالباً گفته میشود، با اطلاع رهبر انقلاب این کارها انجام میشود. گذشته از اینکه در موارد زیادی دیده‌ایم اینگونه نیست، خیلی فرق دارد چیزی استراتژی رهبر انقلاب است، یا مسئولین بروند آسمان و ریسمان ببافند و اجازه بگیرند. استراتژی رهبری از قبل از شروع برجام این بود که گفتند خوش‌بین نیستم، هزینه سازش بالاتر از مقاومت است، بعد شرط گذاشتند، خط قرمز گذاشتند. مسئولین دولتهای مختلف هی رفتند، اجازه بگیرند، جاهایی رهبری اجازه دادند. پس اینکه گفته میشود مذاکرات با نظر رهبری است مغالطه است.
?️وقتی این کار را نکنید، ببینند شما حتی شرایطی که دست بالا دارید، اتفاقاتی در منطقه و دنیا افتاده، شما از آن ابزار چانه زنی ایجاد نمیکنبد، مردم میبینند در عمل شما اولویت اصلیت مذاکره برای رفع تحریم است. اینگونه ظرفیت فکری مردم هم بالا نمیرود.
?️یک سطح بالاتر استراتژی مذاکره برای رفع تحریم باطل است. ما فقط از نودویک تجربه شکست خورده نکردیم، از هشتادودو و بالاتر چند دور از اول انقلاب، در ماجرای لانه، پایان جنگ، قطع کردن برخورد با سران گروههای تروریست مثل کوموله و دموکرات، مذاکرات مضحک انتقادی و… تجربه کردیم که برای رفه تحریم مذاکره کردیم و. با وجود عقب‌نشینی ما دشمن تحریمها را برنداشت.
?️فرقی نمیکند چه کسی برود، جواد ظریف جاود لاریجانی، علی لاریجانی، حسن روحانی، علی باقری، ابراهیم رئیسی، سید محمدخاتمی، سعید جلیلی ، نه اصلاً عالیترین مقام کشورا را بفرستیم، این استراتژی جواب نداده و نمیدهد. نه فقط در مورد ما در مورد بقیه کشورها همین بوده است. نه‌تنها در مورد ما در مورد بقیه کشورها هم چنین کردند، هنوز برخی تحریمهای چین دوره مائو برداشته نشده، برخی تحریمهای عراق دوره صدام باقی است.
?️یک تحریم در همه این سال‌هارفع شد، تحریم بنزین آنهم با کنترل مصرف و تولید بنزین در پتروشیمیها و بعد تکمیل پالایشگاه خلیج فارس اتفاق افتاد نه مذاکره.
?️آدم عاقل حتی اگر دنبال مذاکره برای رفع تحریم باشد، باید با خنثی کردن تحریم امتیاز بگیرد، لایه بالاتر با هجمه به ساختار تحریم با هایتک مثل چین بازی را به هم بزنید. ما گرفتار استراتژی غلط مانده ایم، ولی روسیه مدام در برابر تحریم با اصلاح ساختاری سیلی میزند، چین بازی را به هم میزند. بروید قانون نوآوری و رقابت آمریکا را ببینید که برای کنترل چین آمده است، اساساً زمین بازی تغییر کرده است.
?️یک لایه دیگر این است وقتی بدنه واقعی مذاکره دست دیگرانی باشد که از قبل هستند، در سطح تصمیم‌گیری که سطح بالاتر است هم میبینیم کسانی که برجام‌آوران بودند نقش داشته باشند، رئیس تیم را هرکس بگذارید و دو جین آدم با خودش هتل ببرد فایده ندارد!??
?️جامعه هنوز نسبت به مذاکره شرطی است چون مسئولین و نخبگان شرطی هستند.
?️در شرایطی که قیمت نفت بالارفته، فروش نفت بالا رفته ما بالای یک و دودهم میلیون بشکه رسمی داریم نفت می‌فروشیم و گذشته از فروش غیررسمی با قیمت با کارمزد پایینتر از نیم درصد داریم می‌فروشیم، درحالی که در برجام چندصدهزار بشکه با کارمزد بین پنج تا دوازده درصد می‌فروختیم. در شرایطی که اوکراین به هم ریخته و کشورهایی که اوکراین تامین شان می‌کرده میشود جای اوکراین را در بازارشان گرفت، نیازهای روسیه که اروپا به روی او بسته مانده و ما به جای استفاده از این فرصت برای تجارت خارجی‌مان سرگرم گزیده شدن دوباره از یک سوراخ هستیم. نظیر اینکه ما از جنگ ارمنستان و آذربایچان و بازشدن بازار ارمنستان استفاده نکردیم.
?️در مقام عمل استراتژی مقامات اصلاحات اساسی مثل نظام بانکی، مقابله با دلالی نیست، بودجه یکی از آزمونهای مجلس و دولت بود که تا کنون نشان دادند نمی‌خواهند تغییر ریل بدهند. جایش استراتژی فشار به توده مردم انتخاب میشود مثل بازی با ارز چهارودویست، بودجه را انقباضی نمیکنید، مالیات را اصلاح نمیکنید . اینگونه نمیشود!
?️آمریکا در موضع ضعف به دنبال کنترل قیمت نفت و رفع تورم درونی خودش، جلوگیری از از بین رفتن ساختار تحریمها و بالا نگه داشتن شمشیر داموکلس برای فشار بر ما در سال آتی است. ما باید با نیاز آمریکا و اروپا و منطقه بازی کنیم. مذاکرات وین تکمیل پازل دشمن است.
?️دل بستن به آزاد شدن سه چهار میلیارد در عراق و هفت هشت میلیارد در کره، بجای اصلاح اقتصادی، و بعد فشار وارد کردن به مردم چیزی را حل نمیکند. گیریم امسال اینگونه کسری بودجه رفع شد، سال بعد میخواهیم چه کنیم؟
?️یک عده فکر میکنند، مسئله این است چه کسی مذاکره کند، توهمی هست که مذاکره خوب می‌کنیم و تیم قبلی نتوانست. در صورتی که اصل مسئله فهم نشده است. اگر این نبود فشار به مردم بیشتر میشود، دلمان میخواست توافق بشود همه بفهمند مشکلات اینگونه حل نمیشود و آدمش مهم نیست، جناحش مهم نیست، خط غلط است.
?️جریان تحریف میخواهد کشور درست اداره نشود و با دست خودمان دوباره ضرر کنیم. جریان تحریف و توجیه می‌گویند کشور بن‌بست است و بهتر از این نمی‌توان آن را اداره کرد و چاره‌ای نیست. در صورتی که کشور بن بست نیست، کشور می‌تواند خیلی بهتر از این اداره شود. ولی کشور احتیاج به تدبیر و برنامه‌ریزی و تغییر ریل دارد.
?️ما متوجه تفاوت مسئولین جدید دولت و مجلس نسبت به قبلیها هستیم، اینها فرصت تغییر ریل دارند. اگر بخواهند به فضای جدید و مطالبه مردم پاسخ قدیمی بدهند و راه غلط مسئولین سابق به نامشان ثبت بشود، خسارت بزرگی هم برای مردم هم خود اینها است که پروژه لیبی و عراق‌سازی کشور که با برجام شروع شد، ادامه پیدا کند.
?️اساساً شروع مذاکرات وین فول اساسی بود، ادامه دادنش در دولت جدید و استفاده نکردن از فرصت تغییر دولت برای تغییر زمین بازی در مذاکره، فول بزرگتر، محقق نشدن شروط رفع همه تحریمها و راستی آزمایی و تضمین عدم خروج هم فول بزرگتر از ان.
?️تحریم می‌توانست واقعاً کاغذپاره باشد، به شرط برنامه‌ریزی. شرطش این است به تعبیر سردار دلها نترسید و نترسانید، برنامه‌ریزی کنید، تغییر ریل بدهید، کشور را اصلاح کنید، مردم را امیدوار کنید کشور راه دارد.
رسانه جمهوری
محمدصادق شهبازی
