دستوراتی که مربوط به اخلاص در دین اسلام است عجیب است.
و احادیثی که درباره از بین رفتن ثواب و اجر کارهای خوب صحبت می کند همیشه مورد سوال من بوده است
همچنین روایاتی که درباره از بین رفتن کارهای خوب انسان یا کمرنگ شدن آنهاست.
و روایاتی که نتیجه کارها را در هنگام نبودن اخلاص بررسی میکند و توضیح میدهد
اینها همیشه برای من سوال به وجود می آورده است
من از کجا بدانم که چگونه می‌توانم اخلاص خودم را اندازه گیری کنم؟
در هنگام انجام دادن یک عمل خوب، چگونه می توان اخلاص را در بالاترین درجه کسب کرد؟
چه فرقی می کند یک کار خوب را با اخلاص برای خداوند انجام دهیم یا در آن کار نیتی غیر از خدا داشته باشیم؟
نتیجه که ظاهر آن یکی است؟ نیست؟ مثلا من به یتیمی کمک میکنم هزار تومان. یک کافر هم کمک میکند. چه فرقی میکند؟
چرا خدا این شاخص سخت را ملاک قرار داده است؟
چطور میشود اخلاص را افزایش داد؟
رابطه بین اخلاص و توحید و خداشناسی چیست؟
اگر رابطه مستقیم است سوال بعدی پیش میاید:
چگونه می توان خدا را بهتر شناخت تا در هنگام انجام کار به اخلاص بالاتری رسید؟
اخلاص چه رنگی به اعمال ما میزند که آنها را ابدی میکند؟
رابطه بین ابدیت و اخلاص چیست؟
مثلاً ضربه شمشیری که حضرت علی روز جنگ بدر یا خندق زده است، چطور بالاترین اخلاص را دارد و بزرگترین ثواب را نزد خداوند داراست؟
درست است که بگوییم: عملی که مخلصانه برای خدا انجام میشود به خود خداوند منتهی می شود و هر چیزی که به خداوند و بی نهایت و ابدیت ملحق شود ابدی می شود؟ یا غلط است؟
عرفا می گویند اگر اعتقاد داشته باشیم که به غیر از خدا عامل دیگری در جهان وجود ندارد فقط او را می بینیم
چرا که او سر سلسله همه اسباب و علل است و خدا قبل از هر چیزی می بیند و قبل از هر چیزی می شنود
اوست که به کل اعمال ما آگاه است
انسانی که به این درک از خدا برسد قطعاً فقط و فقط خدا را می بیند و فقط خدا را ناظر و ملاک اعمال خودش قرار میدهد.
حالا سوال پیش می آید که چگونه می توان اخلاص داشت. و به آن افزود؟
آیا درست است که بگوییم وقتی که انسان در بین خوف و رجا قرار دارد و حواسش به اعمالش هست که از بین نرود همین توحید است و توحید اخلاص میاورد؟
انسانی که با شرک و ریا حاضر نباشد عملش را از دست بدهد، آیا همین حواس جمعی خودش نوعی اخلاص است؟
آیا درست است که بگوییم هر انسانی که حاضر می شود اعمالی خوبی را برای خدا انجام بدهد و از طرف دیگر احتمال هم بدهد که اخلاص داشتن سخت است ولی باز همان کار را تصمیم میگیرد که برای خدا انجام بدهد، همین اخلاص است؟
با اینکه میداند ممکن است آفتی بیاید و به آسانی آن را از بین ببرد ولی باز هم انجام میدهد همین آدم مخلص است اخلاص دارد یا خیر؟
1- یعنی از یک طرف ایمان او باعث می شود که این کار خوب انجام بدهد
2- از طرف دیگر دانش نسبت به اخلاص به او می‌گوید که اخلاص داشته باشد و
3- از طرف دیگر شیطان وسوسه می کند که این کار را انجام نده چون تو اخلاص نداری و بی نتیجه است و در این کشمکش انسان رشد میکند.
در کشمکش بین امید و ناامیدی
امید به فضل خدا
و ناامیدی از خویشتن و اراده ضعیف انسانی
این دو عامل در کنار هم سازنده است نیست؟
امیدواری به راهی که خداوند دستور داده و اعتماد به خدا. همین سازنده است؟ نیست؟
راهی که خدا مشخص کرده و جلوی راه ما قرار داده و برای رسیدن این دستورات، به دست ما، انبیا زیادی شهید شدند
مگر نه این است که غفلت را باید زدود تا حضور حاصل شود
پس وقتی سالک همه جا و همیشه حواس جمع به معشوق حقیقی است چرا نرسد؟
رسیدن و وصال، قانون طبیعی خلقت خداست
کسی که راه حق را دید و ثابت قدم با نفس خودش و نفسانیات مختلف جنگید، وصال به معشوق برای او حتمی است
این حرکت که خدا زده. و ضربه علی رو در روز خندق برابر با عبادت جن و انس دونسته خیلی از متکبرین رو از دین خارج میکنه
اونها فکر میکنند این بی عدالتی خداست.
خود همین کار خدا، اخلاص آفرین است برای مومنین
