تحقیقی در به صورت پیمایش آماری در شهر مریوان انجام شده است که نشان میدهد که یک پنجم دیدگاه مردم نسبت به قتل ناموسی مثبت بوده است. به عبارتی 6.27 درصد مردان و 5.3 درصد زنان دیدگاه زنان دیدگاه خوبی نسبت به "قتل ناموسی" داشتند.
این ویدئوی یوتیوبی را می توانید از طریق لینک زیر مشاهده کنید:
قتل ناموسی در کانال یوتیوبی خرمگس
درست است که شهر مریوان، شاخص خوبی برای درک فراگیری نگاه مثبت به قتل ناموسی در کشور نیست اما این درصد بالا بسیار هشدارآمیز است.
جرايم مرتبط با شرف و ناموس، شامل اقداماتي خشونتبار عليه آن دسته از زنان خانواده است كه تصور ميشود به علت انجام اعمال بيشرمانه و رسواكننده، براي خانواده شرم و بيآبرويي بهبار آوردهاند.
اول بیاییم ببینیم مفهوم کلمه ناموس چیست؟
واژه ناموس در فرهنگ لغت ایرانیان مترادف و به معنای غیرت، شرف و مردانگی تعریف شده است. اما ریشه این لغت یونانی است و از نوموس به معنای اداره و دستور و قاعده استخراج شده. هرچیزی که ناموس میشد به این معنا بود که زیر فرمان میرفت و اداره میشد.
به این معنا نیز میتوانیم درک کنیم که زنان و فرزندان به ناموس پنداشته میشوند زیر فرمان و دستور مرد قرار میگیرند و مرد بر آنها مالکیت پیدا خواهد کرد. دفاع از مالکیت یک شیء، شرف نامیده میشود.
با نگاه به ساختار زبانی که بیان شد بهتر می توانیم به روابط ساختاری بین زن و مرد و مفهوم ناموس و غیرت دست پیدا کنیم. گویی که در این رابطه این زن نبوده که به خودی خود و در ذات خود حرمت و شرف مستقلی داشته بلکه تنها به این دلیل که حریم مرد به شمار میآید و در حوزه مالکیت مرد است باید به او احترام گذاشت و در واقع به حق مالکیت مرد باید باید احترام گذاشت.
این تعریف را در کنار اهانتهایی بگذارید که به مردانی میشود که حق حجاب اختیاری زنان خود را به رسمیت میگذارند. تنها با این تعریف است که این بیانات گهربار بیشتر معنا پیدا میکند.
شمع کج آخر بسوزاند پر فانوس را
قوم بیغیرت چه داند قیمت ناموس را
قبلاً در مورد حجاب اجباری ویدئویی را تولید کردم که که پیشنهاد میکنم آن را هم مشاهده کنید:
لیک یوتیوبی ویدئوی حجاب چگونه اجباری شد؟
ازتون می خواهم در اینجا رومینا، مونا و ریحانه و 1200 نفر دیگری که در 20 سال گذشته به قتل رسیدند فکر کنید. به نظر شما این تعصب سخت از کجای میآد. طبق این تحقیق در مورد قتل ناموسی در مریوان مهمترین عوامل ساختاری در توجیه قتل ناموسی طبق اینها هستند:
عفت و پاكدامني زن از عناصر اصلي تمام تعاريف ارائه شده از ناموس محسوب ميشود (درن، 1994) كه نتيجة آن، اعمال كنترل مردان بر رفتارهای اجتماعی و جنسی زنان در جامعه است.
بنابراین میشود گفت غیرت و ناموس پرستی مفهومی است در خدمت پدرسالاری حاکم.
در اینجا میخواهم ادعایی بکنم، ببینید ، جوامع جمعگرا و شرف محور که در آنها فردیت تضعیف شده بیشتر در معرض مفاهیمی مانند غیرت و ناموس هستند. در این جوامع هر رفتاری موجب لکهدارشدن شرف خانواده میشود.
سازمان ملل متحد تحقیقی را انجام داده است و در آن نشان میدهد که سالانه 5 هزار قتل ناموسی در جهان روی میدهد. بیشتر این قتلها هم در کشورهای اسلامی و مخصوصاً مناطقی با فرهنگ شدید قبیلگی مانند پاکستان و افغانستان انجام میشود.
در ایران هم که همانگونه که میدانید قتل ناموسی به گستردگی انجام میگیرید و ساختارهای حقوقی و اجتماعی هم برای مقابله با آن بسیار ضعیف هستند. طبق بررسی ها 20 درصد کل قتلها در ایران به دلایل ناموسی رخ میدهد که رقم بسیار بالایی است. آماری بیش از آن شوکه کننده است اینکه 50 درصد قتلهای خانوادگی جنبه ناموسی دارند. این آمارها مربوط به سال 1387 بود.
البته واضح است که در این زمینه ضعف آماری و پژوهشی وجود دارد و تحقیقات دیگر به آمارهای بیشتری رسیدهاند.