شرکت هلدینگ، شرکتی است که از طریق مالکیت سهام فعالیت‌های شرکتهای تابعه خود را کنترل می‌کند ولی خود، فعالیت تجاری انجام نمی‌دهد. شرکت هلدینگ وظیفه خرید سهام بیش‌تر از ۵۰% را بر عهده دارد. اگر به فعالیت‌های دیگر غیر از کنترل بپردازد؛ شرکت هلدینگ محسوب نمی‌شود و یک شرکت سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود. شرکت هلدینگ دارای اسامی متفاوتی است مانند شرکت مادر، شرکت دارنده، شرکت کنترل‌کننده، شرکت مالک، شرکت صاحب سهام و شرکت اصلی است. گاهی اوقات، یک شرکت در صورتی می‌تواند به‌عنوان یک شرکت هلدینگ اصیل شناخته شود که در کنار نام خود هلدینگ یا (هلدینگ) را اضافه کند.
شرکتهای تابعه، تمام یا بیش از نیمی از سهام آن‌ها برعهده شرکت مادر است و با شرکتهای وابسته متفاوت است. برای مثال شرکتهای وابسته بر اساس قرارداد همکاری می‌کنند و سرمایه‌گذاری شرکت مادر بر روی آن کمتر از ۵۰% است.
• شرکت کنترل‌کننده: بخشی از سرمایه خود را صرف خرید سهام در شرکتهای دیگر می‌نماید و عملیات بازرگانی نیز انجام می‌دهد.
• شرکت دارنده: تمام سرمایه خود را صرف خرید شرکتهای دیگر می‌کند و فعالیت بازرگانی ندارد.
اگرچه تأسیس یک شرکت هلدینگ هزینه کمتری نسبت به ثبت شرکت سرمایه‌گذاری دارد؛ برای تأسیس این نوع شرکت نیاز به قوانین پیچیده نیست. به نظر راه‌اندازی این شرکت آسان است اما این راحتی باعث می‌شود رسمیت آن از بین برود و دولت به راحتی بدون دلیل قانونی اقدام به بستن آن کند. البته اگر این اطمینان برای دولت ایجاد شود که قصد انحصار سازی در صنعتی خاص را ندارند و به‌درستی می‌توانند آنچه را که دارند کنترل کنند مشکلی برایشان پیش نمی‌آید.
• هلدینگ هایی که از یک شرکت بزرگ تشکیل می‌شود: مانند ایران‌خودرو.
• هلدینگ های محصولی: همه شرکتهای آن یک محصول تولید می‌کنند.
• هلدینگ های زنجیره تأمین: تمام مراحل تا زمان پخش به صورت یکپارچه با تمامی شرکتها انجام می‌شود.
• هلدینگ مختلط: از شرکت‌هایی با فعالیت‌های متفاوت تشکیل می‌شود.
به دلیل آنکه ثبت این شرکت تخصصی و نیازمند اطلاعات بسیار دقیق هست، بهتر است برای این کار با شرکت ثبت نارین تماس بگیرند و در این زمینه از خدمات مشاورین ما استفاده کنید.
• یک: سهام چه شرکت‌هایی را خریداری کنند؟
• دو: چگونه شرکتهای تابعه خود را مدیریت کنند؟
• کنترل از طریق مالکیت محدود،
• از طریق تعیین هیئت‌مدیره برای شرکت تابعه،
• تعیین بودجه برای شرکتهای تابعه،
• به‌صورت مالی تلفیقی
شرکت مادر یا هلدینگ می‌تواند به صورت سهامی عام، سهامی خاص یا حتی با مسئولیت محدود تنظیم شود. ولی برعکس آن ممکن نیست. در تنظیم پیش‌نویس اساسنامه شرکت مادر یا هلدینگ باید به این موارد توجه شود.
در اساسنامه باید ذکر شود: شرکت دارای شخصیت حقوقی و مستقل بوده و به صورت شرکت سهامی (خاص) یا (عام)، اداره می‌شود. این شرکت و کلیه شرکتهای تابعه از هر لحاظ استقلال مالی داشته و تابع مقررات اساسنامه خود می‌باشند. موضوع فعالیت شرکت شامل: مدیریت سهام و سرمایه‌های شرکتهای تابعه، مدیریت و نظارت بر فعالیت‌ها و انجام کلیه معاملاتی که برای تحقق اهداف شرکت لازم است از طریق شرکتهای زیرمجموعه و یا در صورت لزوم با تصویب مجمع عمومی توسط خود شرکت است.
اعضای هیئت‌مدیره شرکت مادر و شرکتهای تابعه حق پذیرش هیچ سمتی را به صورت موظف یا غیرموظف، در شرکتهای مادر و شرکتهای زیرمجموعه آن‌ها ندارند.
تصویب آیین‌نامه‌های مالی، معاملاتی و استخدامی شرکتهای تابعه، رسیدگی و اتخاذ تصمیم نسبت به گزارش سالانه صورت‌های مالی و بودجه شرکتهای تابعه، تعیین نمایندگان تام‌الاختیار برای شرکت در مجمع عمومی شرکتهای تابعه، تعیین اعضای هیئت‌مدیره شرکتهای تابعه، مدیرعامل شرکتهای تابعه از بین اعضای هیئت‌مدیره یا خارج از آن توسط هیئت‌مدیره شرکتهای تابعه انتخاب شود. اعضای هیئت‌مدیره و مدیرعامل شرکتهای تابعه با حکم رئیس هیئت‌مدیره شرکت منصوب می‌شوند.
تعیین بازرس شرکتهای تابعه، انجام حسابرسی داخلی نسبت به عملیات و معاملات و مخارج شرکت و بازرسی در کلیه امور شرکت و شرکتهای تابعه این وظیفه نباید در امور اجرایی جاری شرکت مادر و شرکتهای تابعه خللی ایجاد نماید. بررسی و اتخاذ تصمیم نسبت به هر نوع مشارکت و سرمایه‌گذاری توسط شرکتهای تابعه، تدوین و پیشنهاد ضوابط سرمایه‌گذاری برای شرکتهای تابعه، طراحی و ارائه برنامه آموزشی در جهت تربیت و ارتقای کادر مدیریت در شرکتهای تابعه، تصویب سیاست‌ها و خط مشی‌های شرکتهای تابعه در چارچوب مصوبات مجمع عمومی، بررسی و پیشنهاد اصلاح یا تغییر مواد اساسنامه یا انحلال شرکتهای تابعه، بررسی و تصویب ساختار کلان شرکتهای تابعه و برنامه‌های جذب نیروهای انسانی شرکتهای تابعه، هیئت‌مدیره موظف است یک نسخه از صورت‌های مالی شرکت و صورت‌های مالی تلفیقی شرکت و شرکتهای تابعه و گزارش هیئت‌مدیره را در مهلت مقرر به منظور رسیدگی و اظهارنظر برای بازرس (حسابرس) شرکت ارسال نماید.
اعطای وکالت‌نامه برای واگذاری شرکتهای زیرمجموعه شامل واگذاری به سازمان خصوصی‌سازی طبق مصوب مجمع عمومی است.
سایر مقررات شامل:
این شرکت و شرکتهای زیرمجموعه ازنظر سیاست‌ها، برنامه‌ها و فعالیت‌های توسعه و بهره‌برداری تابع ضوابط و مقررات وزارت نیرو خواهند بود.
در اساسنامه تعریف شرکت تابعه باید لحاظ گردد:
منظور از شرکت زیرمجموعه، شرکتی است که سهام آن به هر میزان متعلق به شرکت مادر باشد. شرکت زیرمجموعه‌ای که بیش از ۵۰ درصد سهام آن متعلق به شرکت مادر باشد شرکت تابعه نامیده می‌شود.
در پایان اساسنامه پیوستی به‌صورت فهرستی از تمام شرکتهای تابعه به این صورت می باشد: ردیف/نام شرکت/مرکز شرکت/سرمایه شرکت/حوزه فعالیت شرکت
واحد حساب آن به‌صورت متمرکز است که تمام شرکتهای تابعه را ازنظر بودجه و میزان نقدینگی کنترل می‌کند و حساب‌های اصلی همیشه نزد شرکتهای تابعه است و ابتدا ورودی‌ها به‌حساب اصلی وارد می‌شود و بر اساس برنامه وبودجه بین دو طرف تقسیم می‌گردد.
حداقل سرمایه لازم برای تشکیل شرکت مادر از نوع سهامی خاص پنجاه میلیارد ریال و از نوع سهامی عام یک‌صد میلیارد ریال است. تقاضای مجوز تأسیس شرکت مادر به معاونت نظارت برنهادهای مالی سازمان بهابازار ارسال می‌شود. سازمان در مرحله بعد نامه‌ای مبنی بر اجازه تأسیس شرکت مادر و ثبت، نزد مرجع ثبت شرکتها صادر می‌کند. پس از ثبت نهاد مالی در ثبت شرکتها، شرکت ثبت‌شده مدارک لازم را جهت ثبت نزد سازمان بهابازار ارسال می‌کند. در صورت احراز شرایط مجوز فعالیت، مجوز فعالیت برای شرکت صادر می‌شود.
کاهش اعضای هیئت‌مدیره از پنج نفر به سه نفر، کاهش تعداد اعضای هیئت‌مدیره موظف به یک نفر، انتخاب اعضای هیئت‌مدیره غیرموظف با تخصص مرتبط، ترکیب مناسب در انتخاب اعضای هیئت‌مدیره، تأکید بر استقرار سیستم مدیریت کیفیت تعالی سازمانی.
