بالاخره با تمام دردسرها و مشکلات سایت اداره ثبت، یک شرکت سهامی خاص ثبت کردیم. هنوز خستگی‌های ثبت شرکت از تنمون بیرون نرفته بود که درگیر کارهای بیمه و مالیات شدیم. به دنبال راهی بودیم تا از این مخمصه خلاص بشویم. فقط یک راه قانونی داشتیم که البته خیلی راه‌حل آسانی نبود. از اخبار مختلف شنیده بودیم که شرکت‌های دانش‌بنیان از مزایا و حمایت‌های متعددی برخوردار می‌شوند که یکی از آن‌ها، معافیت‌های بیمه و مالیاتی است. جرقه‌ای در ذهنمون زده شد. چرا ما که از افراد تحصیل‌کرده جامعه هستیم، یک شرکت دانش‌بنیان ثبت نکنیم؟! با این روش، هم می‌توانستیم ایده‌هایمان را عملی کنیم و هم از مزایای مختلف استفاده کنیم.
البته این تازه اول ماجرا بود. ثبت شرکت دانش‌بنیان آن‌قدرها هم راحت نبود. وقتی با چند نفر از فعالان در زمینه دانش‌بنیان صحبت کردیم متوجه شدیم که یک مسیر پر پیچ و خم را پیموده‌اند و حتی هنوز هم مشكلات و چالش‌هایی در پيش‌روی آن‌ها برای توسعه فعاليت‌ها و فروش محصولاتشان وجود دارد.
اما ناامید نشدیم و مسیر خود را اینگونه آغاز کردیم:
همه ما نام شرکت دانش‌بنیان را شنیده‌ایم اما شاید به طور دقیق با تعریف و اهداف آن آشنا نباشیم. پس در قدم اول لازم بود که کمی با این شرکت آشنا شویم:
به بیان ساده، شرکت‌های دانش‌بنیان، افراد متخصص و حرفه‌ای در حوزه‌های مختلف علمی را جذب می‌کنند و هدف اصلی آن‌ها، کسب درآمد از علم و دانش است. بنابراین دانش و فناوری، جزئی جدایی‌ناپذیر از دارایی آن‌هاست.
عزم خود را جزم کرده بودیم که شرکت دانش‌بنیان تاسیس کنیم. اول فکر میکردیم که شرکت دانش‌بنیان، یک قالب مجزا برای ثبت شرکت است مثل سهامی خاص و با مسئولیت محدود و … . می‌خواستیم شرکت خود را منحل کنیم تا یک شرکت دانش‌بنیان ثبت کنیم. در صورتی‌که این تصور ما کاملا اشتباه بود. وقتی می‌خواستیم شرکت را تاسیس کنیم فهمیدیم که دانش‌بنیان قالب مجزایی نیست. پس کارمان برای ثبت شرکت دانش‌بنیان کمی راحت‌تر شد. چون ما قبلا یک شرکت تجاری ثبت کرده بودیم.
ما تقریبا یک مرحله مهم یعنی ثبت شرکت تجاری را پشت‌سر گذاشته بودیم، ولی اصل ماجرا یعنی دریافت تاییدیه دانش‌بنیان باقی مانده بود. برای دریافت تاییدیه باید به سامانه ثبت‌نام شرکت‌های دانش‌بنیان مراجعه میکردیم تا شرکت وارد فرآیند ارزیابی شود. در این مرحله شرکت مورد بررسی قرار می‌گرفت و در صورت داشتن شرایط قانونی و تایید صلاحیت، تاییدیه داده می‌شد. اما گذشتن از هفت‌خان ارزیابی، سخت‌تر از هفت‌خان رستم بود:
خان اول: اولین و البته مهم‌ترین مرحله این بود که کالا و خدمات شرکت باید ویژگی‌های خاصی داشته باشد تا می‌توانستیم وارد فرایند ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان شویم. این معیارها عبارت‌اند از:
- به‌سختی قابل کپی‌برداری باشد
- برای رسیدن به این سطح از فناوری، تحقیق و توسعه قابل توجهی لازم باشد
-کارکردهای پیچیده‌ای در محصول ایجاد شده باشد
- طراحی داخلی
- مهندسی معکوس
- انتقال فناوری به همراه ایجاد تغییرات اساسی
خان دوم: سپس باید در سامانه ارزیابی شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان ثبت‌نام میکردیم. برای ثبت‌نام به سامانه مراجعه و اطلاعات خواسته شده مانند شناسه ملی، نام شرکت، تلفن همراه و … را تکمیل کردیم. پس از ورود به سامانه نیز باید در هفت بخش، اطلاعات شرکت را وارد میکردیم که شامل مشخصات کلی، هیات مدیره، سهامداران، مجوزها و استانداردها، منابع انسانی موجود، کالا و خدمات و اطلاعات مالی بود.
خان سوم: پس از ثبت‌نام و تکمیل اطلاعات، دبیرخانه مرکز شرکت‌های دانش‌بنیان، اسناد و مدارک را بررسی اولیه میکرد و سپس برای کارگزار می‌فرستاد تا مورد ارزیابی قرار دهد. در صورتی می‌توانستیم این مرحله را با موفقیت پشت سر بگذاریم که کالا و خدمات شرکت، معیارهایی که در قسمت قبل گفتیم را داشته باشند.
خان چهارم: کارگزار پس از ارزیابی شرکت، اطلاعات را در سامانه مربوط به دبیرخانه کارگروه بارگذاری میکرد.
خان پنجم: دبیرخانه، فرایند ارزیابی و صحت اطلاعات را مورد بررسی قرار داده و با آیین‌نامه هم تطبیق می‌داد.
خان ششم: دبیرخانه، نتیجه ارزیابی را به کارگروه ارزیابی و تشخیص صلاحیت شرکت‌ها و موسسات دانش‌بنیان ارائه میکرد.
خان هفتم: در این مرحله باید برای اعلام نتیجه ارزیابی به دبیرخانه منتظر می‌ماندیم. نتیجه بررسی دانش‌بنیان بودن شرکت در کارتابل شرکت قسمت «آرشیو درخواست‌های ارسالی» قرار می‌گرفت.
تقریبا وقت و انرژی زیادی را تا این قسمت صرف کردیم و بالاخره به قسمت هیجان‌انگیز رسیدیم. حالا با دریافت تاییدیه دانش‌بنیان می‌توانستیم از مزایای این نوع شرکت‌ها استفاده کنیم. برخی از این مزایا عبارت‌اند از:
شاید شما هم مثل ما تا اینجا تصور می‌کردید که شرکت‌های دانش‌بنیان انواع خاصی ندارند و همه می‌توانند به صورت مساوی از این مزایا بهره‌مند شوند. اما این تصور خوش‌بینانه ما بود. شرکت‌های دانش‌بنیان بر اساس نوع و میزان فعالیت خود به ۴ نوع تقسیم می‌شوند و بهره‌مندی از مزایا هم بستگی به این دارد که شرکت دانش‌بنیان شما از کدام نوع باشد. شرکت‌های دانش‌بنیان به انواع زیر تقسیم می‌شوند:
در سال‌های اخیر، تاسیس شرکت‌های دانش‌بنیان در کشور افزایش پیدا کرده است و اکثر جوانان تحصیل‌کرده همچون ما، رویای تاسیس این نوع شرکت را در سر دارند. رویایی که ممکن است به دلیل وجود چالش‌ها و مشکلات به واقعیت تبدیل نشود. ما در مسیر تاسیس شرکت دانش‌بنیان، سختی‌ها و مشکلات زیادی را تجربه کردیم، در حالی‌که می‌توانستیم از همان ابتدا، راه‌حل بهتری را انتخاب کنیم و کار را به متخصصین بسپاریم. بنابراین پیشنهاد ما این است که اگر قصد تاسیس شرکت دانش‌بنیان دارید، برای صرفه‌جویی در وقت و هزینه از کمک و راهنمایی‌های فنی و حقوقی متخصصین استفاده کنید. کارشناسان ثبت‌یار آماده همراهی شما در این مسیر هستند.
