یادمه اولین باری که تصمیم گرفتم برنامهنویسی یاد بگیرم، پر از انرژی و هیجان بودم. یه لیست بلند بالا از دورههای آنلاین دانلود کردم، کلی فیلم آموزشی نگاه کردم و فکر میکردم چند ماه دیگه میتونم برنامهنویس حرفهای بشم.
اما واقعیت با خیالاتم خیلی فرق داشت.
دو ماه گذشت و من همچنان نمیتونستم یه صفحهٔ ساده وب بسازم. احساس میکردم تو یه هزارتو گم شدم، چیز خاصی یاد نگرفتم، و شاید برنامهنویسی اصلاً برای من نیست. برات آشنا به نظر میاد؟
خبر خوب اینه که این مشکل فقط مال من نبود - و حتماً مال تو هم نیست. تو این مقاله میخوام دلایل اصلی شکست در یادگیری برنامهنویسی رو بررسی کنم و راهحلهای عملی ارائه بدم که خودم امتحان کردم و جواب داد.
چرا اینقدر سخته؟
۱. غرق شدن تو دریای اطلاعات
یکی از بزرگترین مشکلاتی که تازهواردها باهاش روبهرو میشن، حجم عظیم اطلاعاته. الان صدها دوره آنلاین، هزاران مقاله و میلیونها فیلم آموزشی داریم که هرکدوم میگن "بهترین منبع برای شروع" هستن.
مشکل اینجاست: کدوم یکی رو دنبال کنیم؟ از کجا شروع کنیم؟
من خودم اول یه دوره پایتون شروع کردم، بعدش یکی بهم گفت جاوااسکریپت بهتره، یکی دیگه میگفت ++C قدرتمندتره. نتیجه؟ هیچکدوم رو تا آخر یاد نگرفتم و همش بین دورهها پرش میکردم.
راهحل: یه مسیر مشخص انتخاب کن و بهش پایبند بمون. اگه میخوای توسعهدهندهٔ وب بشی، با HTML شروع کن، بعد CSS، بعد جاوااسکریپت. همین. نه دهتا زبان برنامهنویسی همزمان.
۲. دوزخ آموزشها
یکی از خطرناکترین تلههایی که ممکنه بیفتی توش اینه که فقط آموزش ببینی و هیچ وقت خودت دست به کدنویسی نزنی.
من چندین ماه فقط پشت لپتاپ نشسته بودم و فیلم آموزشی نگاه میکردم. همه چیز رو میفهمیدم، سرم رو تکون میدادم، احساس میکردم دارم یاد میگیرم. اما وقتی خواستم خودم یه پروژهٔ ساده بسازم، دیدم اصلاً بلد نیستم!
فهمیدم که فقط تماشا کردن هیچوقت به معنی یادگیری نیست. مثل اینه که فقط فیلم شنا کردن ببینی و فکر کنی بلدی شنا کنی!
راهحل: قانون ۸۰/۲۰ رو رعایت کن. یعنی فقط ۲۰٪ از وقتت رو صرف دیدن آموزش کن و ۸۰٪ باقی رو خودت کد بزن. حتی اگه اشتباه کنی، حتی اگه کدت کثیف و نامرتب باشه، مهم نیست. مهم اینه که خودت تایپ کنی و با دستت بنویسی.
۳. انتظارات غیرواقعی
"تو ۳۰ روز برنامهنویس حرفهای بشید!"
"با این دوره، ماهی ۵۰ میلیون درآمد کسب کنید!"
"بدون دانش قبلی، در یک هفته برنامهنویس شوید!"
این شعارها باعث میشه فکر کنیم برنامهنویسی خیلی سریع یاد گرفته میشه و بعد از چند هفته میتونیم شغلهای پردرآمد پیدا کنیم. اما واقعیت اینه که یادگیری برنامهنویسی مثل یادگیری زبان خارجی یا نواختن یه ساز جدیده - زمان میبره، تمرین میخواد و صبر میطلبه.
راهحل: با خودت صادق باش و اهداف کوچکتر و واقعیتر بذار. بهجای اینکه بگی "میخوام برنامهنویس بشم"، بگو "این هفته میخوام یه صفحهٔ وب با سه بخش مختلف بسازم". این اهداف واقعبینانهتر و دستیافتنیترن و حس موفقیت بهت میدن.
۴. یادگیری بدون ساختن پروژه
خیلیها فکر میکنن اول باید همهٔ مباحث رو کامل یاد بگیرن و بعد شروع کنن به ساختن چیزهای واقعی. اما این یکی از بزرگترین اشتباهاته که باعث میشه خیلی زود انگیزهت رو از دست بدی.
راهحل: از همون روز اول چیزی بساز. هرچقدر هم کوچیک باشه مهم نیست:
روز اول: یه صفحه با یک عنوان و یه پاراگراف متن
روز دوم: یه دکمه اضافه کن
روز سوم: با CSS رنگ صفحه رو عوض کن
روز چهارم: یه تصویر بذار
این پروژههای کوچیک باعث میشه احساس کنی داری پیشرفت میکنی و انگیزهت رو حفظ کنه.
مسیر عملی یادگیری (که واقعاً جواب میده)
مرحلهٔ اول: شروع از همون جایی که همه شروع میکنن
اگه میخوای توسعهدهندهٔ وب بشی، مسیرت مشخصه و جای شک نداره:
قدم اول - HTML: این زبان ساختار صفحات وبه. اینجا یاد میگیری چطور عنوانها، پاراگرافها، لینکها و تصاویر رو بسازی. فکرش رو بکن مثل اسکلت و چهارچوب یه خونه. اگه میخوای از پایه شروع کنی، دوره جامع HTML همه چیزی که برای شروع نیاز داری رو به زبان ساده توضیح میده.
قدم دوم - CSS: این زبان برای زیباسازی صفحات وبه. بعد از اینکه ساختار صفحه رو با HTML ساختی، وقتشه که ظاهرش رو قشنگ کنی: انتخاب رنگها، نوع فونتها، فاصلهگذاری بین عناصر و طراحی کلی صفحه. مثل دکوراسیون و رنگآمیزی یه خونه. دوره جامع CSS بهت نشون میده چطور صفحات خستهکننده رو به طراحیهای زنده و جذاب تبدیل کنی.
قدم سوم - جاوااسکریپت: این زبان برای ایجاد تعامل و پویایی تو صفحات وبه. وقتی HTML و CSS رو یاد گرفتی، آمادهای که صفحات رو زنده کنی: دکمههایی که کار میکنن، فرمهایی که اطلاعات رو دریافت میکنن، و انیمیشنهای جذاب. مثل سیستم برق و آب و گاز یه خونه که همه چیز رو فعال میکنه.
مرحلهٔ دوم: ساختن پروژههای کوچیک
برای هر قدم، حتماً یه پروژهٔ کوچیک بساز تا مطمئن بشی واقعاً یاد گرفتی:
برای HTML:
صفحهٔ رزومه شخصیت
صفحه معرفی یه کتاب یا فیلم مورد علاقت
صفحهٔ دستور پخت یه غذا
برای CSS:
همون صفحات قبلی رو قشنگ و رنگی کن
یه کارت ویزیت دیجیتال بساز
یه صفحهٔ فرود ساده برای یه محصول
برای جاوااسکریپت:
یه ماشینحساب ساده
یه لیست کارهای روزانه که بتونی کارها رو اضافه و حذف کنی
یه بازی حدس عدد
مرحلهٔ سوم: یادگیری مداوم
برنامهنویسی یادگیری یکبار مصرف نیست. تکنولوژیها مدام عوض میشن، ابزارهای جدید میان و همیشه چیز جدیدی هست که باید یاد بگیری.
اما خبر خوب اینه که بعد از یادگیری اصول پایه، بقیهٔ مسیر راحتتر میشه. وقتی HTML، CSS و جاوااسکریپت رو خوب بلد باشی، یادگیری چیزهای پیشرفتهتر مثل فریمورکها(React وVue و... )خیلی سادهتر و منطقیتر به نظر میاد.
چطور انگیزه رو حفظ کنیم؟
۱. دنبال یه جامعه بگرد
تنهایی یادگیری خیلی سخته و دلسردکننده. سعی کن یه گروه تلگرامی، یه انجمن آنلاین یا حتی یه دوست پیدا کنی که داره برنامهنویسی یاد میگیره.
وقتی کسی رو داری که باهاش پیشرفتت رو به اشتراک بذاری، سوالات رو ازش بپرسی و از تجربههاش استفاده کنی، انگیزه خیلی بیشتر میمونه و احساس تنهایی نمیکنی.
۲. پیشرفتهات رو یادداشت کن
یه دفترچه یا یه فایل داشته باش که توش بنویسی امروز چی یاد گرفتی. حتی اگه خیلی کوچیک باشه و کم اهمیت به نظر بیاد:
"امروز یاد گرفتم چطور رنگ یه دکمه رو عوض کنم"
"امروز تونستم اولین تابع جاوااسکریپتم رو بنویسم"
"امروز یه صفحه با سه ستون ساختم"
وقتی بعد از یکی دو ماه برگردی و ببینی چقدر پیشرفت کردی و چیها یاد گرفتی، انگیزه دوباره برمیگرده و میبینی که راهت درسته.
۳. استراحت کن و زمان بده
گاهی وقتها بهترین کار اینه که چند روز از برنامهنویسی فاصله بگیری و استراحت کنی. مغز به زمان نیاز داره تا اطلاعات رو پردازش کنه و سر جاش بذاره. اگه احساس کردی خسته شدی یا تو یه مشکل گیر کردی و نمیتونی جلو بری، چند روز فاصله بگیر.
معمولاً وقتی با ذهنی تازه برمیگردی، میبینی که مشکلات راحتتر حل میشن و چیزهایی که قبلاً نمیفهمیدی الان براتون منطقی شدن.
انتخاب منبع درست
یکی از مهمترین تصمیماتی که میتونی بگیری، انتخاب منبع یادگیری درسته. منبع خوب یعنی:
به زبان ساده و روان توضیح بده، نه با اصطلاحات پیچیده
مثالهای عملی و کاربردی داشته باشه
یه مسیر مشخص و گامبهگام رو نشون بده
رایگان یا مقرون به صرفه باشه
اگه به دنبال یه منبع فارسی و کامل برای شروع هستی، کدلپر دقیقاً برای همین طراحی شده ولی کاملاً فارسی و مناسب برای کسانی که تازه دارن برنامه نویسی شروع میکنن. آموزشها رایگان، ساختارمند و به زبون خیلی ساده و قابل فهم نوشته شدن.
نتیجهگیری: تو میتونی موفق بشی!
یادگیری برنامهنویسی سخت نیست - فقط باید مسیر درست رو انتخاب کنی، صبور باشی و پایبند بمونی.
بذار خلاصهای از نکات مهم رو مرور کنیم:
یه مسیر مشخص انتخاب کن و ازش منحرف نشو
۸۰ درصد وقتت رو صرف نوشتن کد کن، نه فقط تماشای آموزش
اهداف کوچیک و واقعبینانه بذار و بهشون برس
از همون روز اول پروژههای شخصی بساز، هر چقدر هم کوچیک باشن
دنبال یه جامعه بگرد و از استراحتهای منظم غافل نشو
و مهمتر از همه: قبول کن که اشتباه میکنی و کدهای کثیف و ناقص مینویسی. همهٔ برنامهنویسهای حرفهای از همین جا شروع کردن. فرق بین کسانی که موفق میشن و کسانی که وسط راه رها میکنن فقط اینه که اونا ادامه دادن و تسلیم نشدن.
الان بهترین زمان برای شروعه. یه فایل HTML باز کن، یه خط کد بنویس و قدم اول رو بردار. سفرت رو شروع کن و مطمئن باش که هر قدمی که برمیداری، یه قدم به هدفت نزدیکتر میشی.
موفق و پیروز باشی!
نوشته: عرفان دهقانی
منبع بیشتر: کدلپر - مرجع فارسی آموزش برنامهنویسی
