خیلی مهارت ها مانند "برنامه ریزی زندگی"، مدیریت زمان، ارتباط با همسر، ازدواج، هوش مالی و ... هست که ما نیاز داشتیم و هیچ مدرسه و دانشگاهی به ما یاد نداد. به همین دلیل شاید هیچ کسی در اصل موضوعِ توسعه مهارت ها شکی نداشته باشد. اما این سئوال مطرح است که هر شخص به چه مهارت‌هایی نیازمند است تا به رشد و توسعه توانمندی‌های فردی خود دست یابد، سؤال مهمی است که تلاش شده در این درس برای آن پاسخی ارائه شود.
دکترTchiki Davis نویسنده کتاب "از تلفن هوشمند خود پیشی بگیرید" با محوریت چگونگی دستیابی به شادمانی در عصر تکنولوژی در این خصوص توضیح می‌دهد: من به‌شخصه رابطه فوق‌العاده‌ای با توسعه مهارت‌های فردی دارم زیرا تمرین‌های مرتبط با این امر زندگی‌ام را به‌طورکلی تغییر داد. درواقع تا همین 10 سال گذشته هیچ‌گونه ارتباط اجتماعی نداشتم، نمی‌توانستم درآمد خاصی کسب کنم و برای یک شرکت خرده‌فروشی با دستمزد حداقلی کار می‌کردم. این در حالی است که امروز از دانشگاه برکلی دکترا دارم، نویسنده کتابی پرفروش هستم و انواع مختلفی از برنامه‌های تقویت بهزیستی فردی را رهبری کرده‌ام. رمز موفقیت من برای تحقق تمامی این اهداف چیزی نیست جز "توسعه مهارت‌های شخصی". شما چطور این کار را برای رشد هرچه بیشتر خود انجام خواهید داد؟
رشد شخصی چیست؟
رشد شخصی می‌تواند شامل هر مهارتی باشد که وضعیت احساسی، فکری و رفتاری شما را بهبود بخشد. در واقع فرقی نمی‌کند که شما قصد تقویت کدام مهارت را داشته باشید، بلکه برای موفقیت در توسعه توانمندی‌های فردی خود تنها کافی است گام‌های درست را بردارید. این‌ها مراحل ضروری و مهمی هستند که به شما کمک می‌کنند به هر هدفی که در قلب و ذهن خود دارید دست‌یابید.
اما در نهایت شما با این پرسش مواجه می‌شوید که اصلی‌ترین مهارت‌های رشد فردی‌تان کدام هستند؟ پاسخ به این سؤال تا اندازه زیادی به خود شما بستگی خواهد داشت. به اینکه در زندگی چه چیزی را دنبال می‌کنید؟ در ادامه 9 گام اساسی را برای دستیابی به رشد شخصی بررسی می‌کنیم:
گام اول: فکر کنید به کدام مهارت فردی نیاز دارید؟
اولین قدم در هر یک از استراتژی‌های توسعه فردی، این است که متوجه شویم چگونه باید بهترین استفاده را از زمان ببریم. برای مثال اگر قرار نیست که در آینده تبدیل به یک برنامه‌نویس حرفه‌ای شوید، نیازی هم به یادگیری نحوه کدگذاری نخواهید داشت و یا کسی که در رشته وزنه‌برداری فعالیت نمی‌کند، چرا باید وزنه‌های سنگین را روی سر ببرد؟ هرچند این‌ها و موارد مشابه می‌توانند به‌عنوان سرگرمی‌های موردعلاقه پیگیری شوند، اما با پیشرفت شخصی متفاوت خواهند بود. توسعه مهارت‌های فردی در ارتباط با رسیدن به اهداف مشخص فرد است؛ بنابراین استفاده صحیح از منابع مانند زمان اهمیت زیادی خواهد داشت.
اگر شما نیز مانند بسیاری از افراد دیگر برای دستیابی به بهزیستی فردی تلاش می‌کنید، می‌توانید در "آزمون بهزیستی" که درواقع نوعی مطالعه علمی است شرکت کنید و بر اساس نتایج به‌دست‌آمده مهارت‌های موردنیاز را تشخیص دهید.
گام دوم: تفکر کارآفرینی را در ذهن خود پرورش دهید
همه فارغ از زمینه فعالیتی خود می‌توانند از مزایای تفکر کارآفرین سود ببرند. اما چرا این اتفاق رخ می‌دهد؟ ازآنجایی‌که کارآفرینان روحیه‌ای نوآور دارند، معمولاً در برنامه‌ریزی برای رویدادهای آینده بسیار موفق‌تر وارد عمل می‌شوند. چنین فاکتورهایی باعث می‌شود که یک فرد با تفکر کارآفرین، در توسعه مهارت‌های ضروری برای رشد شخصی خود موفق‌تر باشد.
توسعه تفکر کارآفرینی می‌تواند به تطبیق بهتر فرد با شرایط متغیر محیطی بینجامد. بدین ترتیب تحقق اهداف مورد انتظار بسیار آسان‌تر از گذشته خواهد شد.
گام سوم: ذهنی پویا داشته باشید
داشتن یک طرز فکر ثابت موجب می‌شود که همه‌چیز را از دیدگاهی واحد ببینیم و از اشتباه کردن بترسیم. ایجاد و پرورش ذهنی پویا که در جست‌وجوی رشد و تکامل باشد، برای توسعه مهارت‌های فردی به‌شدت مهم است. درواقع بسیاری اوقات افراد به دلیل داشتن طرز فکر ثابت و ذهنی بسته از تشخیص موقعیت‌های مهم زندگی خود ناتوان‌اند و ازاین‌رو از موفقیت بازمی‌مانند.
کسانی که ذهنی پویا ندارند و در یک چهارچوب تفکری مشخص پیش می‌روند، دائماً با ترس از شکست زندگی می‌کنند و به همین دلیل برای پیشرفت ریسک نمی‌کنند. در این میان تجربه جدیدی هم کسب نمی‌شود، همان تجربیاتی که به رشد بهتر و توسعه مهارت‌های شخصی و ساخت زندگی موردعلاقه‌مان کمک خواهند کرد.
گام چهارم: روال‌های تسکین‌دهنده برای خود ایجاد کنید
استرس زیاد نه‌تنها منجر به مشکلات متعدد برای سلامت انسان خواهد شد، بلکه می‌تواند وی را از دستیابی به اهداف فردی خود نیز بازدارد. تمام افرادی که به دنبال توسعه مهارت‌های فردی خود هستند نیازمند تنظیم استراتژی‌های تسکین‌دهنده خواهند بود، زیرا اضطراب طولانی مدت، مانع اصلی پرورش نفس محسوب می‌شود.
بنابراین باید برای خود متدها و روال‌های مؤثری را برای کاهش استرس ذهن و بدن آماده کنید. به‌هیچ‌عنوان لازم نیست که سراغ متدهای پیچیده و دشوار بروید که بامطالعه کتاب‌های قطور علمی به دست می‌آیند. حضور در کلاس یوگا، انجام ورزش موردعلاقه، نوشیدن یک فنجان قهوه، مطالعه کتاب موردعلاقه خود و یا انجام کارهای هنری همگی مثال‌هایی ساده از روال‌ها و متدهای راهگشا برای کاهش استرس هستند.
گام پنجم: انعطاف‌پذیری را تمرین کنید
انعطاف‌پذیری مهارت فوق‌العاده مهمی است که به شما کمک می‌کند پس از شکست بتوانید سریع باند شوید و خود را جمع‌وجور کنید. انعطاف‌پذیر بودن یکی از مهم‌ترین مهارت‌ها برای موفقیت است زیرا اگر در هنگام شکست برای پذیرش آن و از نو شروع کردن تلاش نکنیم، هیچ‌یک از ما به نتیجه‌ای نمی‌رسیم. ما می‌توانیم با بهبود مهارت‌هایی مانند تنظیم احساسات، ذهن آگاهی و مثبت اندیشی، انعطاف‌پذیری را در خود ایجاد کنیم.
گام ششم: ارزش‌های اصیل خود را بشناسید
زندگی بر اساس ارزش‌های اصلی ما همیشه آسان نیست. اما وقتی زندگی را بدون پیروی از ارزش‌های شخصی خود پشت سر می‌گذاریم، به راحتی می‌توانیم گم شویم. ممکن است ناگهان چشم باز کنیم و ببینیم که چیزی یا جایی که هستیم آن چیز یا جایی نیست که می‌خواستیم بشویم یا باشیم. به همین دلیل همسویی با ارزش‌های شخصی خود بسیار مهم است.
ببینید ارزش‌های اصیل زندگی شما چیست؟ شاید: مهربانی، کنجکاوی، قناعت، خلاقیت، سخت‌کوشی یا روابط شخصی. به‌هرحال ارزش‌های شخصی خود را مشخص کنید تا بدانید که کدام اقدامات با آن ارزش‌ها همسو هستند.
گام هفتم: تنظیم برنامه شخصی برای توسعه مهارت‌های فردی
تنظیم برنامه اختصاصی یکی از مهم‌ترین مراحلی است که باید برای توسعه مهارت‌های فردی طی شود. یک برنامه تکاملی خوب برنامه‌ای است که بتواند به تمام این پرسش‌ها پاسخ دهد: چه، چرا، چگونه، و چه زمانی؟ بنابراین لازم است سؤالات زیر را از خود بپرسید:
چه مهارت‌هایی نیاز دارید؟
چرا به این مهارت‌ها نیاز دارید؟
چگونه مهارت‌های موردنظر خود را توسعه خواهید داد؟
چه زمانی این مهارت‌ها را رشد و توسعه می‌دهید؟
گام هشتم: پیشرفت رشد شخصی خود را ثبت کنید
درحالی‌که به سمت اهداف توسعه شخصی خود پیش می‌رویم پیگیری و ثبت پیشرفت ما برای اطمینان از اینکه در مسیر صحیحی قرار داریم امری کلیدی است. وقتی مسیر خود را نشانه‌گذاری و ثبت می‌کنیم در صورت خارج شدن از مسیر، می‌توانیم مکث کنیم و جهت دیگری بگیریم. با حفظ خودآگاهی نسبت به رفتار و عملکرد خود و چک کردن مداوم خودمان می‌توانیم بفهمیم که به چه چیزهایی نیاز داریم و در چه مرحله‌ای هستیم در نتیجه، می‌توانیم پیشرفت بهتری در جهت رشد شخصی خود داشته باشیم.
گام نهم: روش‌های جدیدی را امتحان کنید
این امری روشن و اثبات‌شده است که هرچه راه‌های بیشتری برای پیشرفت خود ایجاد کنیم، مهارت‌های ما گسترده‌تر شده و موفقیت بیشتری خواهیم داشت؛ بنابراین سعی کنید برخی مهارت‌های احساسی جدید را بیاموزید یا برخی فعالیت‌ها را برای ایجاد مهارت‌های جدید انجام دهید. در تجربه‌های جدید شما فقط ممکن است چیزی را یاد بگیرید که زندگی شما را کلاً تغییر دهد.
نظرات سعید علوی راد
این مقاله آقای دکتر داویس خیلی جالب است، اما به نظر سعید علوی راد، مهم ترین روش برای ایجاد مهارت های مورد نیاز تدوین یک "برنامه ریزی جامع" برای زندگی است که به آن می توانیم "برنامه ریزی زندگی"بگوییم. بنابراین اولین مهارتی که باید یاد بگیریم "برنامه ریزی" است.
همچنین سعید علوی معتقد است که برنامه ریزی برای هر نوع قشری از جامعه متفاوت است. از جمله دوره های مناسبی که طراحی شده است، دوره برنامه ریزی زندگی ویژه دانشجویان است که برای دیگران هم می تواند مفید باشد.
در نهایت علوی بیان می کند که همه باید برنامه ریزی زندگی جامعی را برای خودشان طراحی کنند.
این مقاله برگرفته از سایت عصر ایران بود. (اینجا)
