روشنفکر کسی است که به طور حرفهای در خلق، پردازش و نشر دانشِ نظری، آرا و نمادها مشغول باشد. اصطلاح روشنفکر، برای اولین بار به طور وسیع در جریان محاکمه «دریفوس»[Dreyfus] در فرانسه به سال 1894 میلادی معمول شد. این اصطلاح به منظور اشاره به مردان اهل قلمی به کار رفت که جریان اعتراض را علیه امر محاکمه هدایت میکردند.
بنابراین روشنفکری به لحاظ نظری چیزی نیست، مگر بیان منسجم و فرموله شده آرای امانیستی که در قالب جهان-نگری عصر روشنگری، تمامی حوزههای علوم طبیعی، اخلاقیات و... را تحت سیطره فکری خود در آورده بود.