قانون گذار در ماده ۱ قانون ثبت علائم و اختراعات، علامت تجارتی را تعریف کرده است. برند و لوگو را در اصطلاح حقوقی علامت تجاری میگویند. فروشنده ها یا تولیدکنندگان می توانند برای متمایز کردن کالا یا خدمات خود از سایر رقبا، برند خود را به ثبت برسانند. اصل بر این است که ثبت برند و لگو اختیاری می باشد مگر در مواردی خاص که دولت، تولیدکنندگان را مجبور به ثبت برند و لگو کرده است از جمله :
داروهای اختصاصی که مورد استفاده ی پزشکی است، مواد غذایی که در پوشش و ظروف مخصوص می باشند، نوشیدنی ها و آب های گازدار، لوازم آرایشی که به طور مستقیم بر روی پوست استفاده می شود.
نکته ی قابل توجه این میباشد که اگر ثبت برند و لگو مطابق قانون ثبت علائم و اختراعات به ثبت برسد ان علامت تجاری قابل نقل و انتقال است.
اصل بر این است که ثبت برند و لوگو اختیاری می باشد
در دنیای تجارت ابتدایی ترین کار جلب اعتماد است که ثبت برند و لوگو ، فرایند جلب اعتماد را تسریع می بخشد. استفاده کردن از برند موجب می شود که شاهد افزایش خریداران ، افزایش فروش، حس رضایتمندی مشتری باشید. درصورتی که تولیدکنندگان اقدام به ثبت برند و لوگو بکنند باعث می شود مشتریان به راحتی محصولات آن ها را تشخیص بدهند.
در حقیقت محصولی که برند و لوگو داشته باشد تولیدکننده در جهت حفظ یا بهبود کیفیت محصولش تلاش میکند. از طرفی اگر فرد در حوزه فعالیت خودش یا درخصوص محصولی که تولید کرده است ثبت برند و لوگو انجام دهد آن برند منحصرا برای او میباشد و شخص ثالث حق عرضه کردن کالا با برند ثبت شده را ندارد. این نکته در ماده ۲ قانون ثبت علائم و اختراعات بیان شده است که حق استفاده از برند تجاری به صورت انحصاری فقط برای شخصی است که علامت تجاری خود را به ثبت رسانده باشد.
برای به ثبت رساندن برند و لوگو خود، باید مدارک لازم و قانونی خود را به همراه فرم مورد نظر تکمیل و از طریق سامانه مربوطه ارسال کرده . برای ثبت برند اظهارنامه ای باید در سامانه مربوطه تنظیم بشود. بررسی های اظهارنامه ها، طبق اولویت زمان ثبت برند ها میباشد. لازم به ذکر است حضور در اداره تاثیری در تسریع انجام کار ندارد. بعد از این که متقاضی ثبت برند فرم را در سامانه مربوطه تکمیل کرد اداره مالکیت صنعتی اظهارنامه را بررسی میکند.
حالت اول: اگر برند مورد نظر متقاضی مطابق قانون قابل ثبت باشد اجازه انتشار آگهی صادر می شود.
حالت دوم: در برخی مواقع مدارک ارسالی ناقص بوده یا محتوی اظهارنامه به درستی تنظیم نشده است ابلاغیه رفع نقص فرستاده میشود.
بررسی های اظهارنامه ها، طبق اولویت زمان ثبت برند ها میباشد.
حالت سوم: درصورتی که خصوصیات برند و لوگو مطابق قانون رعایت نشده باشد یا عین برند متقاضی قبلا به نام فرد دیگری به ثبت رسیده باشد ابلاغیه رد اظهارنامه صادر میشود. طبق ماده ۷ قانون ثبت علائم و اختراعات برندی که رد میشود باید به صورت صریح علل رد ذکر بشود.
حالت چهارم: امکان دارد بخشی از کالا یا خدمات متقاضی قابلیت ثبت برند و لوگو نداشته باشد در این مواقع ابلاغیه رد بخشی از موارد تقاضا شده در اظهارنامه را می فرستند.
از تاریخ تسلیم اظهارنامه ی ثبت برند، برند ثبت شده به مدت ۱۰ سال اعتبار دارد. بعد از اتمام ۱۰ سال با در خواست مالک، برند مجدد قابل تمدید می باشد. پس از پایان ۱۰ سال قانون پیش بینی کرده است که شخص از پایان دوره به مدت ۶ ماه مهلت دارد که اقدام به تمدید برند بکند و باید برای تمدید برند علاوه بر هزینه ی تمدید باید جریمه ی تاخیر پرداخت شود.
مدارک لازم برای شخص حقیقی شامل کپی شناسنامه، کارت ملی میباشد. شخص حقوقی باید این مدارک را فراهم بکند که عبارت هستند از کپی شناسنامه، کارت ملی ، روزنامه ی تاسیس و آخرین تغییرات شرکت.( لازم به ذکر است که نباید بیش از دو سال از آخرین تغییرات شرکت گذشته باشد.)
نکته ی مهم این می باشد که اگر خواهان ثبت برند و لوگو لاتین باشید کارت بازرگانی لازم است و درصورتی که برند ریشه فارسی داشته باشد باید مجوز فعالیت که اعم از جواز تاسیس، پروانه ی بهره برداری، پروانه ی ساخت، جواز کسب می باشد فراهم نمایید.
طبق ماده ۱۶ قانون ثبت علائم و اختراعات اگر یک برندی ، عین برند ثبت شده شما باشد یا شبیه برند شما باشد، میتوان به ثبت برند و لوگو او اعتراض کرد ولی باید توجه کرد، شباهت برند ها باید به گونه ای باشد که مصرف کنندگان را به اشتباه بیندازد. مرجع صالح برای رسیدگی به اختلافات در این زمینه در شعب خاصی از دادگاه های عمومی تهران است. با توجه به ماده ۲۲ قانون ثبت علائم و اختراعات به جهت این که امکان دارد اشخاصی که ذینفع هستند، از آگاهی تقاضای ثبت برند اطلاع پیدا نکنند؛ بنابراین در این ماده قانونی پیش بینی شده است که به مدت ۳ سال از تاریخ ثبت برند حق اعتراض وجود دارد.
باید توجه داشته باشید برای ثبت برند بین المللی لازم است که ابتدا برند مورد نظر در کشور مبدا به ثبت برسد در نهایت از طریق معاهده مادرید به ثبت بین المللی برسانید. با این کار علاوه بر این که برند شما در ایران ثبت شده است در ۸۵ کشوری که عضو این معاهده می باشند از حمایت قانونی برخوردار خواهید شد.
توافق نامه مادرید از تلفیق ۲ معاهده می باشد . اگر درخواست ثبت برند بین المللی داشته باشید باید مدارک را به دفتر بین المللی که مستقر در ژنو می باشد ارسال بکنید. در ضمن درخواست را باید به کشوری که مد نظرتان هست اعلام بکنید درنتیجه دفتر ثبت بین المللی (WIPO) برند را به ثبت رسانده و آن را به کشور مورد نظر ارسال می کند . حال در بعضی مواقع کشور ثبت برند را رد میکند و در این صورت امتناع آن کشور به دفتر ثبت بین المللی ابلاغ می شود؛ بنابراین ثبت شدن یا نشدن برند را کشور مورد نظر معین میکند.
