چکیده، یکی از بخشهای ابتدایی است که سبب میشود تا خواننده تصمیم بگیرد که آیا خواندن پایان نامه برای او با ارزش و مرتبط با هدف او است یا خیر. هدف اصلی این بخش، تاکید روی کار محقق و اهمیت آن، برای سایر محققین است. این قسمت، محتوا و ساختار پایان نامه را آماده میکند و میتواند به عنوان خلاصهای از کل پایان نامه، در نظر گرفته شود.
چکیده باید شامل عنوان تحقیق، نام نویسنده و خلاصه ای از متن پایان نامه باشد. در این بخش، میتوان کلمات کلیدی را آورد تا فهرست بندی، نمایه سازی و موقعیت یابی پایان نامه آسانتر شود. چکیده ها معمولا به صورت مجزا نیز، منتشر می شوند و بنابراین، یک چکیده ی خوب، می تواند به خواننده کمک کند تا تصمیم بگیرد که باید کل پایان نامه را بخواند یا خیر.
چکیده، پایان نامه را خلاصه میکند و باید به محض اتمام نوشتن پایان نامه، نوشته شود تا علاوه بر جدید بودن تحقیقات و نتایج آن، نوشته های شما، همچنان در ذهنتان تازه باشد. یک چکیده ی خوب، باید نکات کلیدی پایان نامه را خلاصه و برجسته کند و محتوای آن را به خوانندگان، نشان دهد. این بخش، باید به خواننده کمک کند تا تصمیم بگیرد که آیا باید تمام کار را بخواند یا خیر. ضمنا چکیده، باید مستقل باشد؛ یعنی باید شامل تمام اطلاعات ضروری باشد.
یک چکیده ی آموزنده، معمولا ساختاری به شکل زیر دارد:
1. توصیف و هدف تحقیق
2. آماده سازی زمینه ی تحقیق
3. توصیف مواد، موضوعات و فرآیندها
4. یافته ها
5. نتیجه گیری
هنگام نوشتن چکیده ی خود، سوالات زیر را از خودتان بپرسید:
1. هدف اصلی تحقیق چیست؟
2. این تحقیق، چگونه انجام شده است؟
3. یافته های اصلی، کدام هستند؟
4. نتیجه ی اصلی، چه بوده است؟
چکیده، نباید شامل جدولها، شکلها یا نمودارها باشد؛ همچنین، نباید به بخشهایی از پایان نامه ی شما، رجوع کند و شامل نقل قول باشد.
نوع دیگر چکیده، چکیده ی توصیفی است که شامل سه نوع است:
1. چکیده ی خلاصه ای: هدف کلی تحقیق خود را بیان کنید و نقاط کلیدی را بگویید. هدف، میتواند از بخش معرفی یا نکات کلیدی تمام بخش های اصلی، به دست آید.
2. چکیده ی حل مسئله: شما باید از خودتان بپرسید که چه مسئلهای پیش آمده و راه حل پیشنهادی شما چیست. مسئله باید در ابتدای پایان نامه و راه حل آن، در انتهای پایان نامه، یافت شود.
3. چکیده برای تایید ایده ی پایان نامه: ایده ی اصلی پایان نامه را شرح دهید و نکاتی را ارائه دهید تا ایدهی خود را پشتیبانی کنید.
در زیر، چند مثال از چکیده برای رشته های مختلف، آورده شده است.
