حسن روحانی در یادداشتی در وب سایت رسمی خود نوشت: عمیقا باور دارم که ما را گریزی از گفت‌وگوی انتقادی نیست، گریزی از بازخوانی تاریخ رفته، گریزی از بی‌طرفی مسئولانه چراکه فرصت‌ها برای ایران، برای توسعهٔ ایران، برای احیای آینده و برای بازسازی رؤیایی ایرانی، محدود است و کوتاه.
حسن روحانی در سخنرانی‌هایشدر زمان ریاست جمهوری چنان دم از مقابله با یک «اقلیت» امنیتی و دفاع از آزادی «اکثریت» می‌زند که اگر کسی در جریان سوابق و کارنامه گذشته خود ایشان نباشید، گمان می‌برد که تا قبل از 92، ایشان صرفا «رییس کمیسیون حقوق بشر» سازمان ملل یا رییس یک NGO حقوق مدنی در سوییس یا استاد حقوق اساسی در دانشگاه بوده است.
این در حالی است که آقای رییس‌جمهور نه تنها خود در تمام سال‌های فعالیت سیاسی در حکومت، یکی از «امنیتی» ترین چهره های نظام بوده است، که کابینه ایشان هم یکی از «امنیتی» ترین کابینه‌های تمام ادوار جمهوری اسلامی محسوب می‌شود.
در جدول زیر به سوابق امنیتی و اطلاعاتی همکاران جناب روحانی در دولت اشاره ای اجمالی می‌کنیم:
استعاذه و پناه‌خواهی حسن روحانی در مرداد 92 و مراسم تنفیذ را همه یادشان هست: «پناه می‌برم به خدا از بستن دهان منتقدان و رقیبان»؛ عبارتی که بارها عملکرد رئیس دولت تدبیر تاکنون آن را نقض کرده است. در همین راستا در تازه‌ترین مورد می‌توان به اولین جلسه شورای‌عالی فضای مجازی و انقلاب فرهنگی در سال جدید اشاره کرد. اولین جلسه آن‌هم در بهار که نویدبخش رویه رئیس‌جمهور تا پایان سال خواهد بود. ۲ روز پیش پس از مدت‌ها جلسه شورای‌عالی فضای مجازی برگزار شد، ولی این جلسه یک غایب پرسروصدا داشت؛ عزت‌الله ضرغامی! غایبی که منتقد سرسخت عملکرد رئیس شورای‌عالی فضای مجازی یعنی حسن روحانی است و به عناوین مختلف عملکرد دولت در عرصه مجازی را به نقد می‌کشد؛ نقدهایی که به واسطه تخصص رئیس سابق صدا و سیما بیراه نیست، اگرچه دولت تا امروز نشان داده گوش شنوایی برای این نقدها ندارد. به‌عنوان مثال همین چندی پیش ضرغامی توئیت کرده بود: «رئیس‌جمهور ما عاشق سرویس‌های خارجی است، قبول! رئیس‌جمهور سوگند خورده، ذوق‌زده از تمسخر قانون است، قبول! رئیس‌جمهور هنوز امیدوار به تخم دوزرده ژنرال‌های #پیر است، قبول! لااقل توانمندی‌های استارتاپ‌های #جوانان را برای حفظ شأن مردم در صف گوشت و توزیع مایحتاج عمومی به کار گیرد. قبول؟!»
آخرین جلسه شورای‌عالی فضای مجازی در سال 97 نیز به مشاجره میان رئیس‌جمهور و رئیس سابق صدا و سیما کشیده شده بود و مطابق آنچه رسانه‌های مختلف نقل کردند، انتقادناپذیری آقای رئیس‌جمهور تا آنجا پیش رفته بود که حتی در آن جلسه نیز حکم به اخراج ضرغامی از جلسه داده بود؛ اخراجی که از حیطه اختیارات روحانی بیرون بود. احمد مازنی، نماینده تهران در مجلس و عضو شورای‌عالی فضای مجازی و انقلاب فرهنگی گفته بود به علت این درگیری لفظی میان اعضا -که منظورش روحانی و ضرغامی بود- جلسات این شوراهای عالی برگزار نمی‌شود. حالا روز گذشته نیز جلسه شورای‌عالی فضای مجازی در غیاب ضرغامی برگزار شد، آن‌هم غیبتی به علت عدم دعوت!
عزت‌الله ضرغامی در شورای‌عالی انقلاب فرهنگی نیز وضعیتی مشابه دارد، با این تفاوت که آنجا حسن رحیم‌پور ازغدی نیز به همراه وی جزء منتقدان محسوب می‌شود. از این رو تا لحظه نگارش این گزارش هر دو نفر آنها برای جلسه امروز (سه‌شنبه) شورای‌عالی انقلاب فرهنگی دعوت نشده‌‍‌اند! چند روز پیش سیدسعیدرضا عاملی، دبیر تازه به کسوت رسیده شورای‌عالی انقلاب فرهنگی خبر داده بود که جلسه این شورا بعد از مدت‌ها روز سه‌شنبه برگزار می‌شود، ولی در پاسخ به این سوال که آیا همه اعضا برای شرکت در جلسه دعوت شده‌اند یا خیر، پاسخی نداده بود! خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) روز یکشنبه یعنی یک روز قبل از جلسه شورای‌عالی فضای مجازی و دو روز قبل از جلسه شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در گزارشی به اختلافات میان روحانی و ضرغامی و رحیم‌پور در جلسات گذشته این شوراهای عالی پرداخته بود با این عنوان که به نقل از برخی در فضای مجازی خبر داده بود که «رهبر معظم انقلاب در توصیه‌ای دستوری، از عزت‌الله ضرغامی و حسن رحیم‌پور ازغدی خواسته‌اند تا اطلاع ثانوی در جلسات شورا حاضر نشوند!» خبری که از اساس تکذیب شد و ایرنا با اصلاح خبر خود اعلام کرد: «پیگیری‌های خبرنگار ایرنا حاکی است که خبر مزبور صحت ندارد و رهبر انقلاب توصیه‌ای در این خصوص نداشته‌اند.»
حسن رحیم‌پور در بهمن‌ماه به صراحت گفته بود درخصوص شورای‌عالی انقلاب فرهنگی شنیده که «رئیس شورا (روحانی) چند نفر را نام برده و گفته اینها دیگر نباید به شورا بیایند!»
مدیریت راهبردی چالش‌های حوزه فرهنگ با استفاده کامل و کارآمد و هم‌افزا از همه فرصت‌ها و ظرفیت‌ها، «مهار تهدیدها و آسیب‌ها با نگاه حکیمانه و معقول» و «مواجهه هوشمندانه با معارضه‌های مهاجمان و ستیزه‌گران» به‌عنوان تکالیف اصلی شورای‌عالی انقلاب فرهنگی در حکم مقام معظم رهبری برای انتصاب اعضای شورای‌عالی انقلاب فرهنگی تاکید شده است. از این رو به قول عزت‌الله ضرغامی «رئیس شورای‌عالی انقلاب فرهنگی باید نماد تعامل فرهنگی باشد.»
با توجه به ابعاد مختلف و پیچیدگی‌های فضای مجازی نیز مواجهه هوشمندانه و مقتدرانه با تحولات عرصه مجازی و سیاستگذاری، مدیریت کلان و برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری‌های لازم و بهنگام و نظارت در فضای مجازی نیز برعهده اعضای شورای‌عالی فضای مجازی گذاشته شده است. با این وصف عیب رفتارهای رئیس‌جمهور مبنی‌بر بستن دهان منتقدان و برنتابیدن انتقاد آن‌هم در شوراهای عالی که قرار است در فضایی نخبگانی نقدها به بحث گذاشته شود تا نقشه راهی همه‌جانبه فراهم آید، بیش از پیش به چشم می‌آید؛ به قول روحانی و سخنرانی‌اش در مراسم تنفیذ ریاست‌جمهوری سال 92، باید به خدا پناه برد «از استبداد رای و عجله در تصمیم‌گیری و تقدم نفع شخصی و گروهی به منافع مردم!»
آزادی رسانه از سخن تا واقعیت
ائتلاف حسن روحانی با اصلاح‌طلبان و نیاز به پاسخگویی به مطالبات آنها باعث شد بیشتر از آنکه دبیر سابق شورای‌عالی امنیت ملی نمادی از تکرار دولت هاشمی‌رفسنجانی باشد، به سمت دفاع از «آزادی» پیش رود. او در هر دو انتخابات سال 92 و 96 تلاش کرد از خود نمادی که اصلاح‌طلبان می‌خواستند بسازد و رقیبان خود را دگم، تند و مخالف آزادی معرفی کند. عباراتی چون «من سرهنگ نیستم» در دوران تبلیغات سال 92 و «اینها می‌خواستند میان پیاده‌رو دیوار بکشند» در تبلیغات انتخابات سال 96 از مصادیق این مدل رفتاری است.
در میان دفاع حسن روحانی از آزادی مصادیق جالبی از اظهارنظر درخصوص رسانه‌ها و آزادی آنها نیز پیدا می‌شود. در دوران تبلیغات انتخاباتی سال 92 روحانی گفته بود: «رابطه دولت و رسانه نباید جاده یک‌طرفه باشد و دولت هرچه می‌پسندد انتظار داشته باشد از رسانه‌ها تبلیغ و اعلام شود.» او همچنین در افتتاحیه بیست‌ودومین نمایشگاه مطبوعات هم ابراز کرد: «اگر اصحاب رسانه امنیت نداشته باشند و دل‌نگران امنیت، راه، شغل، خط و قلم خود باشند، نمی‌توانند در جامعه امنیت بیافرینند... از قلم شکسته و دهان بسته کاری ساخته نیست، باید با بهانه‌های واهی، قلم‌ها را شکسته و دهان‌ها را ببندیم.»
در این میان البته پیش از اینکه به عملکرد حسن روحانی و دولتش در این زمینه پرداخته شود، نباید از این نکته غافل شد که همان زمانی که حسن روحانی به بیان این سخنان مشغول بود، برخی اعضای دولت او اظهاراتی 180 درجه مقابل آن داشتند. مجید انصاری، معاون حقوقی دولت یازدهم تنها یک روز بعد از سخنان روحانی در نمایشگاه مطبوعات حرف‌های عجیبی زد که همان موقع هم تیتر بسیاری از رسانه‌ها شد. او گفت: «برخی نشریات امروز کشور از نشریات منافقین در اول انقلاب و بعضی رسانه‌های ضدانقلاب کپی‌برداری می‌کنند و مطالبی را که منتشر می‌کنند، در راستای نهادینه کردن ناامیدی و تهمت در جامعه است.»
حسام‌الدین آشنا، مشاور رسانه‌ای دولت یازدهم هم اظهاراتی نزدیک به همین مفهوم را دارد. او درخصوص نسبت دولت با رسانه‌ها گفته بود: «تذکراتی که به رسانه‌ها داده می‌شود، نه عجیب است نه جدید، بحث اصلی بر سر توقیف است؛ دولت تعهد کرده که از رسانه‌ها شکایت نکند، اما شورای نظارت بر مطبوعات تابع و فرمانبر دولت نیست، بلکه نهادی مستقل و فرابخشی است که می‌تواند در مورد تخلفات رسانه‌ها تصمیم‌گیری کند.»
با وجود سخنان حسن روحانی درخصوص اینکه دولت یازدهم و دوازدهم مدافع آزادی بیان و فعالیت رسانه‌هاست، رجوع به شکایاتی که برخی رسانه‌های منتقد دولت و حتی رسانه‌های نزدیک به آن در دادسرای رسانه و... داشته و شاید برخی از آنها همچنان در جریان باشد نشان می‌دهد که نه‌تنها دولت به این وعده خود پایبند نبوده، بلکه در برخی موارد تا توقیف برخی رسانه‌ها نیز پیش رفته است. برای مثال درخصوص شکایت دولت و اعضای آن از رسانه‌ها می‌توان به شکایت حمید پورمحمدی، معاون محمدباقر نوبخت و سیدکامل تقوی‌نژاد، مدیرعامل وقت بانک سپه از سایت انتخاب، شکایت وزارت خارجه از سایت جهان‌نیوز، شکایت نهاد ریاست‌جمهوری از سایت جهان‌نیوز، روزنامه کیهان و سفیر فیلم و خبرگزاری مهر و خبرگزاری برنا، شکایت وزارت نفت از سایت انصاف‌نیوز، شکایت اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس‌جمهور از سایت رجانیوز و هفته‌نامه 9دی، شکایت سیدرضا صالحی‌‌امیری از سایت الف، شکایت وزارت ارشاد از روزنامه وطن امروز، روزنامه کیهان و نشریه رمز عبور، شکایت جهاد دانشگاهی از روزنامه کیهان، وزارت ارشاد و... اشاره کرد که البته اینها همگی سوای تذکراتی است که معاونت مطبوعاتی یا دیگر بخش‌ها به رسانه‌ها داده‌اند یا در موارد مختلف نامه زده و درخواست عدم ذکر برخی از اخبار در رسانه‌ها داشته‌اند.
گذشته از همه اینها و در رد ادعای حسن روحانی نکته جالب دیگری هم وجود دارد. آیت‌الله آملی‌لاریجانی، رئیس سابق قوه قضائیه پس از یکی از سخنرانی‌های حسن روحانی به ادعای او درخصوص آزادی رسانه‌ها پاسخ گفت و خاطره جالبی را ذکر کرد. آملی‌لاریجانی گفت: «برادر بزرگوار! شما خودتان شفاها یا کتبا با واسطه یا بی‌واسطه بارها گفته‌اید که چرا با فلان روزنامه یا فلان سایت برخورد نمی‌کنید یا نزد مقام معظم رهبری گلایه می‌کنید که چرا دستگاه قضایی با فلان روزنامه برخورد نکرده است، اما وقتی بین اهالی مطبوعات و رسانه حضور می‌یابید، ندای آزادی مطبوعات سر می‌دهید و اینکه قلم‌ها را نشکنید و دهان‌ها را نبندید!»
پاشو برو بیرون!
مشاجره لفظی رئیس‌جمهور با رئیس اسبق سازمان صدا و سیما در جلسه شورای عالی فضای مجازی را باید پرده دیگری از رفتارهای روحانی با منتقدان دانست؛ جایی که رئیس‌جمهور انتقادهای عضو شورا را تاب نیاورد و گفت «پاشو برو بیرون».
بهمن سال گذشته بود که رسانه‌ها با اعلام این خبر نوشتند ضرغامی در جلسه شورای عالی فضای مجازی به برخی اظهارات روحانی درباره حجاب و فضای مجازی و فیلترینگ معترض شده و بخش‌هایی از سخنان او را غیرواقعی و معارض با ارزش‌های اسلامی و انقلابی دانسته بود. روحانی پیش از آن گفته بود ما در مساله حجاب، از زن شروع می‌کنیم و به‌خاطر آن، دختران و زنان را دستگیر می‌کنیم. او همچنین مدعی شده بود اکنون به‌گونه‌ای رفتار شده که انگار باید حجاب چماقی بر سر زن باشد.
همین کافی بود تا رئیس دولت که از قضا میانه خیلی خوبی با انتقاد آن هم از نوع مستقیم و رودررو ندارد، برآشوبد و فی‌المجلس با عصبانیت پاسخ دهد: «من نباید به شما پاسخ بدهم، پاشو برو بیرون!» بگومگویی که به همین‌جا ختم نشد و با خودداری ضرغامی از انجام کاری که روحانی گفته بود و یادآوری این نکته که او نمی‌تواند اعضای شورا را بیرون کند، به جاهای باریک‌تر هم کشید و به ترک جلسه از سوی رئیس‌جمهور منتهی شد.
این قبیل درگیری‌ها البته نمونه‌های مشابه دیگری هم دارد و پیش از این چند بار در جلسات شورای عالی انقلاب فرهنگی و با اعضای آن شورا نیز تکرار شده است؛ بگومگوهای مکرر با رحیم‌پور ازغدی بر سر موضوعات مختلف از جمله چالش درباره انتخاب میان دیدگاه رهبر انقلاب و رئیس‌جمهور غرب‌گرا و حتی مناقشه با حجت‌الاسلام محمدیان، رئیس سابق نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه‌ها پیرامون مسائلی چون انتقاد از تعداد انگشت‌شمار مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در 6 سال اخیر و مخالفت با ایده نامگذاری روز 23 تیر- سالگرد امضای برجام- به‌عنوان روز جهانی گفت‌وگو و... تنها نمونه‌هایی از آن است.
