روزنامهی شرق مصاحبهای از غلامعلی رجایی مشاور سابق سابق مرحوم هاشمی رفسنجانی منتشر کرده است که در آن سهم خواهی اصلاح طلبان از شورای خبرگان مطالبه شده است.
غلامعلی رجایی گفت: «من فکر میکنم تفکری حاکم شده است و آن تفکر این است که وجوه مشترکی با دیگر جناحهای سیاسی پیدا نمیکند و فکر میکند اشتراکی وجود ندارد و چون دست برتر را دارد، دیگران را به حاشیه میبرد.»
در این مصاحبه با اشاره به رد صلاحیت سید حسن خمینی و سلیقهای خواندن آن اینچنین گفته شده: «الان در شورای نگهبان ببینید که نوه امام هم تحمل نمیشود، آیا این افراد در آن دنیا میتوانند شهادت دهند کسانی که در شورای نگهبان هستند صلاحیت علمی بسیاری از آنها از حسن خمینی که ۱۰ سال است درس خارج میدهد، بیشتر است که ایشان را به دلیل امتحان رد کردند؟»
این فعال اصلاحطلب با استدلال اینکه سید حسن خمینی ده سال در حال تدریس درس خارج خارج فقه است شرط امتحان را نادیده میگیرد و توصیه میکند شورای نگهبان هم بدون شرط امتحان تایید صلاحیت کنند. اما او اشاره نمیکند که اگر صلاحیت علمی افراد به حد قابل قبول است پس چرا از دادن امتحان در شرایط مساوی و عادلانه کنار سایرین طفره میروند. مگر نه اینکه ترس از ریخته شدن آبروی خود دارند. سید حسن خمینی با انصراف از دادن امتحان به عبارتی خود درخواست انصراف از پیوستن به مجلس خبرگان را اعلام کرد.
در این مصاحبه همچنین آمده است که برخی اعضای مجلس امتحان ندادهاند ولی برای عضویت بعضی دیگر امتحان شرط ورود مطرح میشود. مرحوم آیت الله محمد مومن در پاسخ به این پرسش اینچنین گفته بود: «ممکن است فردی صلاحیتش برای ما محرز باشد که نیازی به حضور او در آزمون نیست اما برخی که آزمون ندادهاند ما اطلاع از علمشان نداریم. البته ممکن است کسی سواد داشته باشد اما سوادش برای فقهای شورای نگهبان روشن نباشد؛ اگر روشن نباشد چهکار کنند؟ بگویند سواد دارد؟ این افراد، قهراً باید امتحان بدهند.»
کمااینکه شرط امتحان اخیرا جزو رویهی مرسوم تایید صلاحیت شورا برای همه قرار گرفته است. اما در آن زمان برخی با خبرسازی سعی در مورد تایید نشان دادن اجتهاد حسن خمینی توسط علما و مراجع داشتند.
کانال تلگرام سیدحسن خمینی در سال ۹۶ با آب و تاب از «موج حمایت حوزوی از سیدحسن خمینی» با حمایت تعدادی از علما درباره «قابل احراز بودن صلاحیت علمى حاج سید حسن خمینى با مراجعه به کتابها و فایل هاى صوتى ایشان» خبر میدهد. علمای نامبرده در این لیست حضرات آیات «علوى گرگانى، محفوظى، کریمى جهرمى، سید جعفر کریمى،سیدجواد علم الهدى،مسعودى خمینى، احمد بهشتى، دیباجى اصفهانى، سیفی مازندرانی و درى نجف آبادى» بودند.
این خبر جعلی با واکنش تعدادی از این علما روبرو شد.
دفتر آیتالله علوی گرگانی با صدور بیانیهای اعلام کرد « با توجه به نزدیک شدن به ایام انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری و با توجه به پخش اخباری مبنی بر تأیید معظم له نسبت به برخی کاندیداها اعلام می گردد. علیرغم احترام به تمام کاندیداهای محترم مخصوصا روحانیون و فضلای حوزه های علمیه سراسر کشور و بالاخص مدرسین حوزه علمیه قم، معظم له نسبت به رد یا تأیید هیچ یک از نامزدهای محترم اظهار نظری نکرده و نخواهند کرد و همانند دوره های گذشته در این امور اظهار نظر نمیکنند لذا هر گونه اخباری در این خصوص مقرون به صحت نمی باشد و انتسابهای داده شده در برخی سایتها صحیح نیست.»
آیتالله سیفی مازندرانی نیز در بیانیهای درباره خبر منسوب به خود اعلام کرد «ملاک اثبات اجتهاد نامزدهای مجلس خبرگان، تنها تشخیص فقهای شورای نگهبان است؛ اینجانب دراین رابطه نه تنها اجتهاد کسی راتائید نکرده بلکه هیچگونه حمایتی از نامزد خاصی نکردم واگر دراین باره نسبتی به این حقیر داده شودخلاف واقع است.»
آیتالله دیباجی اصفهانی نیز در پاسخ به سئوال خبرنگار مجله حریم امام(ره) درباره اجتهاد حجتالاسلام والمسلمین سید حسن خمینی فرمودند : «ضمن احترام به ایشان که از منسوبین بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی(ره) هستند، تایید صلاحیت ایشان طبق قانون اساسی بر عهده فقهای محترم شورای نگهبان است.» دفترحضرت آیت الله احمد بهشتی هم ۲۱ دی ماه ۱۳۹۴ درباره خبری که به نقل از ایشان پیرامون اجتهاد سید حسن خمینی در رسانه ها منتشر شده با عنایت به فرموده ایشان اعلام کرد:« در مورد اجتهاد اشخاصی که برای مجلس خبرگان ثبت نام کرده اند نظر شورای محترم نگهبان مطاع و متبع است.»
اما بازی رسانههای زنجیرهای پایان نداشت و آنها مجددا در تماس با برخی از علما – از جمله علمایی که تکذیبیه دادهاند- تلاش کردند با طرح سوالاتِ القائی، آنها را در موضع تایید سیدحسن خمینی قرار دهند. به عنوان مثال از آنها پرسیده میشد «با توجه به کتابهای حاجحسن آقا و صوت دروس ایشان که در سایتشان موجود است میتوان اجتهاد ایشان را احراز کرد؟» و یا «نظر شما درباره ورود ایشان به مجلس خبرگان چیست؟» هر یک از علما نیز به تناسب سوال پاسخی به آن میدهند. برخی از «امکان تشخیص اجتهاد او با مراجعه به صوت درسهایش» و برخی دیگر صراحتا «اجتهاد او را تایید» کرده و او را شایسته حضور در خبرگان دانستند.. آیتالله ممدوحی که فایل صوتی تماس با ایشان توسط این جریان منتشر شده و مورد سوءاستفاده قرار گرفته بود؛ طی نامهای رسمی با دستخط خود اعلام کرد «مرجع شناسایی مجتهد برای شرکت در مجلس خبرگان، فقط شوراینگهبان است- و اینجانب هرگز تصویق اجتهاد احدی را ننمودهام و مصاحبه من تحریف گردیده است. والسلام»
علیرغم این اتفاقات؛ رسانههای حامی حسن خمینی همچنان میکوشیدند مواضع مراجع درباره او را؛ نشانه «تائید اجتهاد» او معرفی کنند. این ادعاها در حالی بود که هیچوقت حتی یک دست نوشته و مکتوبه مبنی بر اجازه اجتهاد سید حسن خمینی از سوی مراجع منتشر نشد.
به طور مثال در این باره میتوان به سخنان آیت الله وحید خراسانی اشاره کرد. رسانهها اصلاح طلب با انتشار سخنان تمجیدآمیز آیتالله وحیدخراسانی از خانواده حضرت امام، روی آن مانور می دادند. آیت الله وحید خراسانى در دیدار با برخى از شاگردانشان بدون اشاره به جایگاه علمی حسن خمینی گفته بود: «نظرم در رابطه با حسن آقا همان است که قبلا گفتم؛ المرء یحفظ فى ولده. اگر علاقه اى به آقای خمینى دارند در اولادش حفظ کنند. این مرجع عالیقدر تقلید تأکید کردند: اگر بفهمند، (در مى یابند که)حفظ آقای خمینى (در) حفظ( اولاد) ایشان است و هرچه اینها دارند از او است.»
نکته مهم و جالب توجه این سخنان، اشاره صحیح آیت الله وحید به شان خانواده حضرت امام و «عدم اشاره آیتالله وحید به جایگاه علمی و فقهی» حسن خمینی و تاکید ایشان بر تکریم اولاد امام به خاطر «انتساب» آنها به ایشان بود. به تعبیر صریحتر نکته برجسته این سخنان نه تعریف و تمجید از «شخص حقیقی و اجتهاد سیدحسن خمینی» بلکه تمجید از «خمینی بودنِ حسن خمینی» است.
جالب آنکه درشرایطی که فرار حسنخمینی از آزمون اجتهاد، علت اصلی برای عدم احراز صلاحیتش بوده، او با فرار رو به جلو تلاش کرد پیشاپیش فقهای شورای نگهبان را مسئول عدم احراز صلاحیت خود در بررسی مجدد معرفی کند. وی در اینباره گفت: «بر حسب قانون امکان اعتراض وجود دارد، ولی جداً معتقدم که در این میان نکته نامعلوم و مبهمی وجود ندارد و بنده هم فردی ناشناخته نیستم که اعضای محترم با بررسی مجدد بتوانند هویت و یا سندی را به دست آورند، لذا تلقی اینجانب آن نیست که شکایت مسیری جدید را بگشاید و لذا بر آن باورم که اگر آقایان نتوانستند از شهادت مراجع و علما و درس ها و نوشته ها به احراز برسند، بعید است بتوانند در آینده نیز به چنین مهمی دست یابند؛ اما تنها با توجه به درخواست عمومی مردم و برخی بزرگان حوزه و سیاست به این امر اقدام میکنم.»
در ادامهی این مصاحبه غلامعلی رجایی با نام بردن از علی مطهری به عنوان پسر شهید مطهری گفت که ایشان از چهرههای ارزشمندی است که رد صلاحیت شده است. درحالی که علی مطهری حتی از صلاحیت ابتدایی برای این مجلس برخوردار نیست. ولی گویا از نظر این فعال سیاسی، فرزند شهید مطهری بودن برای تایید صلاحیت کفایت میکند.
روزنامهی شرق و اصلاح طلبان با نارضایتی از وجود شرط امتحان که معیاری برای صلاحیت سنجی علمی شورای نگهبان برای ورود به مجلس خبرگان است، با ذکر موارد عجیب و غیر منطقی، در حال اعلام واضح سهم خواهی خود هستند. اما قانون میبایست برای همه یکسان باشد و فارغ از انتساب افراد به شهیدان و شخصیتهای بزرگ انقلاب، هر فرد میبایست خود توسط شورا پذیرفته شود.