همزمان با تداوم جنگ اوکراین و موضع کشورهای غربی به ویژه اروپایی در اِعمال تحریم های انرژی علیه روسیه که به طور خاص از پنجم دسامبر سال جاری میلادی به نحوی گسترده عملیاتی خواهد شد(به گفته مسوولان ارشد اروپایی) و در عین حال، عدم حصول توافق(تا به این لحظه) در چهارچوب معادله اتمی ایران با محوریت احیای برجام که در نوع خود می تواند تا حد زیادی منابع انرژی قابل توجه ایران را به بازارهای انرژی جهان تزریق کرده و آثار و تبعات تحریم انرژی روسیه را برای کشورهای اروپایی تا حد زیادی کاهش دهد، بسیاری از ناظران و تحلیلگران از احتمال اوج گیری شورش های گسترده اجتماعی، سیاسی و امنیتی در کشورهای اروپایی در فصول سرد سال که نزدیک هم هستند خبر می دهند.
شورش هایی که در نوع خود می توانند خسارات و تبعات قابل توجهی را برای کشورهای بعضا قدرتمند اروپایی به همراه داشته باشند. در این راستا، در ادامه به طور خاص هشدارهایی که در پنج کشور اروپایی با محوریت بحران انرژی احتمالی در پاییز و زمستان و تبعات امنیتی آن صادر شده را مورد اشاره قرار می دهیم.
یک: سوئیس
سوئیس از جمله کشورهای اروپایی است که پیش بینی می شود با چالش هایی اساسی در پاییز و زمستان آتی به دلیل تحریم انرژی روسیه و کمبودِ به ویژه منابع گازی رو به رو باشد. در این راستا، به تازگی شاهد آن بوده ایم که مقام های کانتونِ “زوریخ”، از مردم این شهر درخواست کرده اند تا در زمستان آتی، درجه حرارت خانه های خود را پایین تر از سال های پیش نگه دارند تا از این طریق در مصرف گاز صرفه جویی شود.
*نشریه لوکال سوئیس در مقاله ای با اشاره به در پیش بودن زمستانی سخت برای این کشور، به طور خاص از درخواست مقام های شهر زوریخ از شهروندان این شهر جهت سرد نگه داشتنِ بیشترِ خانه هایشان در زمستان آتی جهت صرفه جویی در مصرف انرژی خبر داده است.
در عین حال، شورای فدرال سوئیس نیز قویا هشدار داده است که شاید در فصول پاییز و زمستان آتی به دلیل کمبود تزریق گاز به نیروگاه های برق این کشور، شاهد قطعی های گسترده برق در سوئیس باشیم. مساله ای که به طور خاص می تواند به شورش های گسترده اجتماعی در این کشور ختم شود و در نوع خود آماده باش نیروهای امنیتی سوئیس را طلب می کند.
*مقام های سوئیسی به تازگی به دلیل مواجه بودنِ قطعی این کشور با کمبود شدید گاز در فصل زمستان، از آماده باش نیروهای امنیتی این کشور و احتمال وقوع شورش های گسترده در سوئیس در ماه های آتی خبر دادهاند.
دو: آلمان
آلمان نیز که به طور خاص پیش از جنگ اوکراین به واسطه خط لوله “نورد استریم ۲ “سعی داشت روابط خود در حوزه انرژی با روسیه را گسترش بخشد و به طور مستقیم گاز از روسیه وارد کند، با اوج گیری تنش ها با محوریت جنگ اوکراین و اِعمال تحریم های انرژی علیه روسیه، عملا با چالش هایی اساسی رو به رو شده است.
*خبرگزاری آناتولی در گزارشی به هشدار مقام های گازی آلمان نسبت به مواجه بودن این کشور با بحران انرژی در فصل زمستان اشاره می کند
در این رابطه به طور خاص دولت آلمان به تازگی اعلام کرده است که هدف اصلی آن مبنی بر ذخیره گاز در سطح ۹۵ درصد تا یکم ماه نوامبر سال جاری میلادی به هیچ عنوان قابل دست یافتن نیست و این کشور چیزی در حدود ۳۰ درصد کمبود ذخایر انرژی دارد. مساله ای که عملا کمبود گاز برای آلمان در فصول سرد سال را به یک مساله حتمی تبدیل کرده است.
بحران در این رابطه برای مقام های آلمانی به قدری جدی است که حتی برخی در داخل آلمان این گزاره را مطرح می کنند که آیا در چنین شرایطی، باز هم آلمان باید در کنار اوکراین و علیه روسیه ایستادگی کند؟ بر اساس آمارها اگر آلمان نتواند تا ۲۰ درصد مصرف گاز خود را کاهش دهد، انجام جیره بندی گاز در این کشور در فصل زمستان قطعی است. مساله ای که در نوع خود می تواند نارضایتی های جدی را در این کشور ایجاد کند و به چالشی اساسی برای دولت “اولاف شولتس” تبدیل شود.
*فایننشیال تایمز در گزارشی به این نکته اشاره می کند که مقام های حوزه انرژی آلمان تاکید دارند که اگر مصرف گاز در آلمان تا ۲۰ درصد کاهش پیدا نکند، این کشور قطعا بایستی سیاست های مبتنی بر جیره بندی گاز را در آلمان عملیاتی کند. مساله ای که می تواند به ایجاد نارضایتی های گسترده در آلمان ختم شود.
سه: فرانسه
به زعم بسیاری از تحلیلگرانِ بازاز انرژی، فرانسه در قیاس با آلمان، از میزان آسیب پذیری بیشتری در شرایط کمبود عرضه گاز طبیعی رنج می برد. مساله ای که عملا دولت مکرون را با یک چشم انداز بحرانی همزمان با نزدیک شدن فصول سرد سال رو به رو کرده است.
در این رابطه به طور خاص ناظران تاکید دارند که جدای از تامین نیازهای خانگی و در حوزه گرمایش که فرانسه را در زمستان آتی با یک بحران رو به رو خواهد کرد، این کشور با یک مشکل اساسی تَر رو به رو است و آن احتمال بالای از خارج شدن نیروگاه های برقِ این کشور از مدار به دلیل کمبود گاز است. مساله ای که در کنار سیل قابل توجهی از بحران های سیاسی و اقتصادی و اجتماعی کنونی دولت مکرون، می تواند بحران های به مراتب گستردهتری را برای آن به ارمغان آورد. موضوعی که حتی از همین حالا، با اعلام هشدارهای مکرر مسوولان حوزه انرژی فرانسه مواجه شده است.
*بلومبرگ در گزارشی وضعیت فرانسه و به طور خاص شهر پاریس را از حیث تامین انرژی در فصول سرد سال، از دیگر کشورهای اروپایی نظیر آلمان نیز بدتر دانسته و از وقوع زمستانی سیاه برای این کشور خبر داده است.
چهار: اسپانیا
اسپانیا نیز از جمله دیگر کشورهای اروپایی است که احتمالا زمستان بسیار سختی را پیش رو خواهد داشت. در این راستا حتی از همین حالا نیز مقام های اسپانیایی، قوانین و مقررات خاصی را به ویژه در حوزه مصرف گازِ رستوران ها و مغازه ها و البته اماکن دولتی جهت مصرف انرژی لحاظ کرده اند تا در زمستان آتی با چالش های کمتری رو به ور باشند. با این همه باز هم مقام های اسپانیایی وقوع بحران انرژی در کشور خود در ماه های فصل سرد سال را قطعی دانسته و جدای از تلاش های انفرادی خود، خواستار ارائه ابتکارهای دسته جمعی در قالب اتحادیه اروپا جهت مخاطب قرار دادن موثر ترِ بحران انرژی هستند.
*نشریه اسپانیایی ای بی سی در گزارشی از ابلاغیه دولت اسپانیا به مغازه ها و رستوران ها و مکان های عمومی این کشور جهت صرفه جویی مصرف گاز با هدف مقابله با بحران انرژی در این کشور در فصل زمستان خبر داده است. مساله ای که در نوع خود می تواند به چالشی اساسی برای دولت اسپانیا و مردم این کشور تبدیل شود.
پنج: انگلستان
وضعیت بحران انرژی در انگلستان نیز ماهیتی حاد به خود گرفته است. اساسا این کشور نسبت به نوسانات در بحث تامین انرژی، حساسیت های گسترده ای دارد کما اینکه قبل از اغاز جنگ اوکراین نیز به دلیل ایجاد اختلال در زنجیره های تدارکاتی بین المللی، انگلستان با یک بحران سوختی گسترده مواجه شد که عملا این کشور را تا مرز فلج شدن نیز پیش برد.
با این همه، چشم انداز بحران انرژی جاری برای اروپا که به طور خاص نمودهای عینی خود را در فصول پاییز و زمستان آتی نشان خواهد داد، تا حد زیادی مسوولان انگلیسی را در حالت هشدار و آماده باش قرار داده است. در این راستا اخیرا “صدیق خان” شهردار لندن در موضع گیری تاکید کرده که به دلیل بحران انرژی در ماه های آتی، امکان دارد که میلیون ها انگلیسی نتوانند غذای گرم تهیه و یا خانه های خود را به خوبی گرم کنند. جدای از این ها شهردار لندن نسبت به تبعات تورمی این مساله برای اقتصاد انگلستان نیز هشدار داده است. مساله ای که به زعم صدیق خان عملا انگلستان را در شرایطی قرار خواهد داد که پیشتر به هیچ عنوان شاهد آن نبوده است.
*”خبرگزاری آر تی” در خبری، اشاره به موضع گیری شهردار لندن “صدیق خان” دارد که تاکید کرده شهر لندن و دیگر مناطق انگلستان با وضعیتی بحرانی و هشدار آمیز از حیث تامین انرژی(به طور خاص گاز طبیعی) با فرارسیدن فصل سرد سال رو به رو خواهند بود.
مجموع این مسائل که البته اشارات محدودی به کشورهای اروپاییِ درگیر با بحران انرژی در قاره اروپا در پی وضع تحریم های گسترده انرژی علیه روسیه داشتند حاکی از یک واقعیت عینی هستند: اروپا با نزدیک شدن فصول سرد سال، آبستن حوادث و تحولات گسترده ای خواهد بود که در نوع خود تبعات و پیامدهای منفی گسترده ای را نیز برای رهبران اروپایی به همراه خواهند داشت.