۱۲ مرداد ۱۴۰۰ سالروز تنفیذ حکم ریاست جمهوری سیدابراهیم رئیسی از سوی رهبر معظم انقلاب است که به نوعی روز آغاز فعالیت رسمی رئیس جمهور جدید محسوب می شود.
* دولت سیزدهم و شروعی توفانی
به گفته بسیاری از کارشناسان رئیس جمهور در سال نخست فعالیت، نشاط و تحرک جدیدی در بدنه اجرایی کشور ایجاد کرد به طوری که برخی معتقدند کنشهای شماری از وزرا و مدیران ارشد اجرایی، همپای رئیس جمهور نیست و برخی از آنان تا حدودی از رئیس دولت مردمی جا مانده اند.
هنوز رسانه های داخلی وخارجی مشغول ارائه و تحلیل اخبار سفر رئیسی به مسکو و دیدار با پوتین در کرملین بودند، که رئیس جمهور بلافاصله پس از بازگشت به کشور، به مناطق سیل زده کرمان رفت. این سفر به نوعی به نماد تحرک و پویایی رئیس دولت تبدیل شد و در رسانه ها از آن با عنوان «از کرملین تا کرمان» یاد شد.
بسیاری از تحلیلگران و فعالان حوزه رسانه و سیاست، آغاز فعالیت رئیسی در کسوت ریاست جمهوری را شروعی توفانی توصیف می کنند. آنها معتقدند در این یک سال، انگیزه بالا، روحیه پرکاری و تلاش رئیس جمهور چندان پررنگ بوده است که منتقدان و طیفهای مخالف دولت نیز بر آن صحه بگذارند.
* دولت مردمی؛ ایران قوی
دولت سیزدهم با شعار «دولت مردمی؛ ایران قوی» سر کار آمد، کارشناسان سیاسی معتقدند کثرت دیدارهای بی واسطه رئیس جمهور با مردم از همه قشرهای جامعه در سال نخست فعالیت، در قالب ۲۱ سفر استانی و دیدارهای مردمی متعدد نشان می دهد شخص رئیس جمهور از سویدای جان به این شعار پایبند بوده است.
مسئولان دولتی تاکید دارند که حضور صادقانه و خالصانه رئیس جمهور در میان مردم و تلاش برای یک بازسازی انقلابی و البتّه عقلانی و فکورانه در همه عرصه های مدیریتی، امیدها را برای کاستن از بی اعتمادی مردم به دولت و افزایش سرمایه اجتماعی افزایش داده است.
رئیس جمهور در این دوره یکساله در مجامع نمایندگان همه استانهای کشور هم حاضر شده و به نوعی یک دور کامل از زبان نمایندگان نیز در جریان مسائل استانها و کشور قرار گرفته است. این دیدارها علاوه بر دیدارهای مشترک با مجلس و جلسات مستمر با سران قوا بوده است.
* رئیسی: آمده ام برای ساختن ایرانی قوی
به اعتقاد بسیاری در یک سال گذشته، همه تلاش دولت بر حرکت در مسیرعدالت و پیشرفت مردم ایران و توسعه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی با مشارکت مردم، متمرکز شد. بر همین اساس هم رئیس جمهور در نخستین بیانیه دولت، تاکید می کند: «آمده ام تا با کمک همه مردم ایران و در طلیعه گام دوم انقلاب، دولتی مردمی برای ایرانی قوی تشکیل دهم.»
به گفته دولتمردان ماحصل این تلاشها در قالب «سند تحول دولت» تجلی یافته و نقشه راه مجموعه دولت شده است. مسئولان دولتی معتقدند که گفتمان تحولی دولت سیزدهم در قالب این سند، مؤلفه‌ها و خطوط روشنی در سیاست داخلی و خارجی دارد و فرآیندی رو به جلو و مشارکت محور مبتنی بر نگاه واقع‌بینانه به وضع موجود و نگاه سازنده به ظرفیت‌های درونی و پیرامونی و همچنین سرمایه‌های
مختلف و نهفته در کشور دارد.
* گفتمان «عدالت و جمهوریت»
«عدالت و جمهوریت» به عنوان گفتمان رئیسی عنوان شده که در همین راستا دولت تاکید دارد: گفتمان رئیس‌جمهور گفتمان «عدالت و جمهوریت» است؛ یعنی «عدالت» و «مردم» پیوست هر برنامه، طرح و اقدام دولت سیزدهم است. مردم‌محوری و عدالت محوری دو پایه اصلی گفتمان دولت سیزدهم است که این دو، از مفاهیم اصیل انقلاب اسلامی هستند.
* برنامه‌های تحولی و ریل‌گذاری ها در دولت مردمی
بسیاری معتقدند حدود ۱۸۰۰ کنش رئیس‌جمهور در سال نخست فعالیت اتفاقات زیادی را در حوزه اجرایی کشور رقم زده است. البته تاکید شده که بخشی از این اقدامات به نوعی ریل‌گذاری محسوب می‌شود که مردم در ادامه کار دولت، ثمرات آن را خواهند دید.
این اقدامات در پنج حوزه اصلی «بهداشت و درمان»، «اقتصاد و معیشت»، «محیط زیست»، «حضور میدانی به ویژه در سفرهای استانی» و «سیاست متوازن خارجی» تعریف می‌شود.
* ریل اول: نظام بهداشت و سلامت
هرچند برنامه‌های بخش بهداشت در سالهای متمادی به‌عنوان موفقترین بخشهای نظام سلامت کشور مطرح بوده است، اما به گفته مسئولان این حوزه؛ دولت سیزدهم براساس پیوست عدالت همه طرحها و برنامه‌های خود، توسعه خدمات حوزه سلامت کشور را از جمله مهمترین اولویت‌های خود قرار داده است.
* اقدامات دولت در عرصه سلامت در سال نخست:
دولت سیزدهم در حالی دولت را تحویل گرفت که کشور به شدت درگیر کرونا بود. امروز آمارها نشان می دهد در حوزه مقابله با کرونا دولت سیزدهم شگفتی ساز بوده و توانسته با تامین واکسن و سیاست هایی که اتخاذ کرده آمار فوتی ها و مبتلایان را به شدت کاهش دهد.
در ادامه اقدامات مهم دولت در عرصه سلامت در سال نخست اینگونه اطلاع رسانی شده است:
– تحول در واکسیناسیون عمومی
– موفقیت شبکه درمان کشور برای مهار کرونا
– مدیریت هوشمند بیماری کرونا در بستر سامانه امید
– مدیریت هوشمند کرونا در سامانه «ایران من» در سفرهای نوروزی
– افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان پزشکی و رفع انحصار در حوزه پزشکی
– افزایش ظرفیت پذیرش دانشجویان رشته دندانپزشکی
– استقرار نظام نسخه‌نویسی الکترونیک و مشارکت ۹۵ درصد پزشکان در این طرح
– اجرای قانون تعرفه‌گزاری خدمات پرستاری
-بیمه رایگان سلامت برای حدود ۶ میلیون نفر از شهروندان فاقد بیمه
– پوشش بیمه ناباروری
– حمایت از افزایش فرزندآوری و جوان سازی جمعیت
– اجرای طرح دارویار و مدیریت منابع از طریق نظام بیمه‌ای
– خرید ۱۰۰۰ دستگاه امبولانس جدید برای تقویت ناوگان اورژانس کشور
* ریل دوم: معیشت و سفره مردم
براساس آنچه اعلام شده تحریمهای ظالمانه، سوءتدبیرهای مدیریتی داخلی در سالهای گذشته، ساختار بودجه، افزایش نقدینگی نسبت به تولید و افزایش نرخ ارز از عوامل اصلی افزایش قیمتها در یک سال گذشته است که آسیب جدی به سفره مردم وارد کرده است.
اقتصاد و معیشت، پس از کرونا به عنوان دومین دغدغه مهم رئیس جمهوردر آغاز کار دولت سیزدهم عنوان شد. به همین دلیل به گفته دولت در یک سال گذشته بیشترین توان و توجه رئیسی معطوف به عرصه اقتصاد و معیشت بوده و اقدامات مهم و گسترده‌ای در این زمینه صورت گرفته است.
* برخی دستاوردهای دولت در عرصه اقتصاد و معیشت
ایجاد ثبات نسبی در بازار
به گفته مسئولان دولت سیزدهم، این دولت از ابتدای فعالیت خود با بررسی های کارشناسی، ثبات در بازارهای مالی را در دستور کار قرار داد و در مدت کوتاه، به موفقیتهای نسبی دست یافت.
برای مهار تورم لازم بود در کوتاه مدت به صورت جدی سیاست تقویت ارزش پول ملی و کنترل نرخ ارز دنبال شود. در بلندمدت نیز از رفتار شبکه بانکی در خلق بی رویه نقدینگی، ممانعت و از رفتارهای سوداگرانه از سوی بانکها در بازارهای مختلف جلوگیری شود.
کنترل نرخ رشد تورم
آمارها نشان می دهد از ابتدای شروع به کار دولت سیزدهم تا اردیبهشت ۱۴۰۱، نه تنها روند روبه رشد نرخ تورم کنترل شد، بلکه سیر نزولی پیدا کرد، به طوری که در مواردی مانند تورم نقطه به نقطه کاهش قابل توجه بیش از ۱۸ درصد طی این مدت ثبت شد.
برهمین اساس فقط در خرداد ۱۴۰۱ شاهد افزایش نرخ رشد تورم بودیم که بخش عمده آن ناشی از حذف ارز ترجیحی و عادلانه سازی یارانه ها بود. کارشناسان اقتصادی معتقدند آنچه در قالب افزایش قیمتها ظهور کرد، در واقع تورم پنهانی بود که به دلیل پرداخت ارز ۴۲۰۰ تومانی در کالاها پنهان بود و با حذف ارز ترجیحی این تورم نمایان شد.
کاهش نرخ بیکاری
بر اساس گزارش مرکز آمار ایران، شاخص نرخ بیکاری که در ارزیابی شرایط اقتصادی کشور استفاده می شود، در بهار سال ۱۴۰۱ به ۹/۲ درصد رسید و تک رقمی ماند.
کنترل رشد پایه پولی و نقدینگی
مجموعه سیاستهای دولت باعث شد برای نخستین بار پس از ۹ سال رشد ماهانه نقدینگی در فروردین امسال منفی شود.
بر اساس گزارش بانک مرکزی، در فروردین ۱۴۰۱ حجم نقدینگی نسبت به ماه قبل از آن (اسفند۱۴۰۱ ) ۲ دهم درصد کمتر شده است. در همین راستا بررسی روندها نشان می دهد رشد شتابان نقدینگی و پایه پولی از مردادماه ۱۴۰۱ روند کاهشی به خود گرفته است.
نرخ رشد نقدینگی در دوماهه نخست سال ۱۴۰۱ در مقایسه با اسفند سال ۱۴۰۰ فقط ۲.۳ درصد رشد داشته، این در حالی است که در دو ماهه نخست سال گذشته نقدینگی رشد ۳.۶ درصدی را به ثبت رسانده است.
کاهش بدهی دولت به بانک مرکزی
دولت سیزدهم در حالیکه استقراض از بانک مرکزی را خط قرمز عنوان کرده بود، در پایان سال۱۴۰۰ با وجود تنگناهای شدید بودجه ناتراز ۱۴۰۰، توانست رقم استقراض دولت در ابتدای سال را در اسفند ۱۴۰۰ تسویه کند.
همچنین، دولت سیزدهم تلاش کرده بدهی های دولت گذشته را نیز تسویه کند. بنا براعلام وزرات امور اقتصادی و دارایی از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا ۲۰ تیرماه، دولت ۴۹ هزار و ۶۳۱ میلیارد تومان از بدهی های ایجاد شده در سالهای قبل را تسویه کرده است.
کاهش بدهی خارجی
در پایان اردیبهشت ۱۴۰۱ براساس سررسید اولیه بدهی ها ۷میلیارد و ۴۵۱ میلیون دلاربوده که ۵ میلیارد و ۶۶۶ میلیون دلار آن بدهیهای میان مدت و بلندمدت ویک میلیارد و ۷۸۵ میلیون دلار از این میزان، بدهی های کوتاه مدت است.
این تعهدات بالفعل ایران بر مبنای یورو نیز رقمی بالغ بر۷میلیارد و ۵۴ میلیون یورو محاسبه شده که ۵ میلیارد و ۳۶۴ میلیون یورو از این میزان حجم بدهیهای میان مدت و بلندمدت و یک میلیارد و ۶۹۰ میلیون یورو حجم بدهی های کوتاه مدت است.
حجم بدهی های خارجی ایران در پایان اسفند ۱۴۰۰، معادل۸ میلیارد و ۶۷۵ میلیون دلار بوده که این آمار حکایت از کاهش حجم بدهی های خارجی ایران در دو ماهه نخست سال ۱۴۰۱ دارد.
تراز تجاری مثبت کشور در سال ۱۴۰۱
با توجه به صادرات هشت میلیارد و ۵۱۶ میلیون دلاری و واردات هشت میلیارد و ۱۱۵ میلیون دلاری در دو ماه نخست ۱۴۰۱، صادرات از واردات پیشی گرفت و تراز تجارت خارجی کشور بیش از ۴۰۱ میلیون دلار مثبت شد.
گفتنی است، تراز تجاری کشور در فروردین ۱۴۰۱ هم با پیشی گرفتن ارزش کالاهای صادره نسبت به واردات، مثبت ۸۷۵ میلیون دلار شده بود. مثبت شدن تراز تجاری کشور برای دومین ماه متوالی در سال ۱۴۰۱ بدون برجام و بدون FATF حاصل شده است.
* گذرگاه شمال-جنوب، گشایش مسیر جدید برای توسعه کشور
در دولت سیزدهم با توجه به شرایط جدید جهانی و قطع ارتباط روسیه با اروپا، کریدور شمال – جنوب با هدف حمل بار ترانزیتی بین هندو روسیه مورد توجه ناوگان ملی قرار گرفت. این گذرگاه مسافت ۱۶ هزار کیلومتری حمل بار از طریق کانال سوئز را با یک مسیر۷هزار کیلومتری جایگزین کرده که کاهش ۴۰ درصدی زمان حمل بار تا رسیدن به مقصد و ۳۰ درصدی هزینه حمل را به دنبال خواهد داشت.
* تجارت خارجی با همسایگان
حجم تجارت با کشورهای همسایه از ۲۰ میلیارد دلار در ابتدای دولت سیزدهم به۵۰ میلیارد دلار در حال حاضر رسیده است. بر اساس آمارها، صادرات کالاهای ایرانی به ۱۵ کشور همسایه از ابتدای شهریور تا پایان بهمن ۱۴۰۰ بیش از ۴۴ میلیون و ۵۲۹ هزار و ۱۸۵ تن به ارزش ۱۵ میلیارد و ۶۷ میلیون و ۲۴۴ هزار و ۶۲۵ دلار شد که رشد ۴۴ درصد در وزن و ۴۸ درصد در ارزش را ثبت کرد.
در تداوم این مسیر، در بهار سال ۱۴۰۱ بیش از ۲۰ میلیون و ۹۷۳ هزار و ۸۴۰ تن کالا، به ارزش ۱۲ میلیارد و ۳۶۳ میلیون و ۸۶۲ هزار و ۸۱ دلار با کشورهای همسایه تبادل شد که نسبت به بهار سال ۱۴۰۰ با رشد ۱۸ درصدی همراه بوده است.
تجارت غیرنفتی فصل بهار با همسایگان، ۵۹ درصد در وزن و ۴۹ درصد در ارزش کل کالاهای تجاری ایران (واردات و صادرات) را به خود اختصاص داده است. کل صادرات کشور ۲۷ میلیون و ۶۶۴ هزار تن در فصل بهار، به ارزش ۱۳ میلیارد و ۶۹ میلیون دلار بود.
از این میزان صادرات ۱۶ میلیون و ۵۰ هزار تن کالا به ارزش ۶میلیارد و ۷۳۶ میلیون و ۶۲۷ هزار و ۳۰۳ دلار به کشورهای همسایه صادر شد که ۶۰ درصد در وزن و ۵۱ درصد در ارزش کل صادرات ایران سهم همسایگان بود.
* افزایش صادرات نفت
آمارهای اوپک نشان می دهد تولید نفت ایران در نخستین ماه از سال ۲۰۲۲ میلادی با وجود ادامه تحریمهای اقتصادی، با افزایشی ۱۲هزار بشکه ای به بالای ۲.۵ میلیون بشکه در روز رسیده است. این میزان تولید بعد از اجرای کامل بازگشت تحریم ها به اقتصاد ایران و با خروج یکجانبه آمریکا از برجام، در سه سال گذشته بی سابقه بوده است.
در کنار این افزایش تولید، قیمت نفت خام سنگین ایران که یکی از نفتهای شاخص در قیمت گذاری سبد اوپک به شمار می رود نیز رشد قیمت داشته و در نخستین ماه از سال ۲۰۲۲ با افزایش حدود ۱۱ دلاری در هر بشکه همراه شده است. براساس بررسی‌های صورت گرفته درآمدهای وصولی دولت در سال ۱۴۰۰ به میزان ۹۰ درصد پیشاز عملکرد سال ۱۳۹۹ افزایش یافته است. همچنین پس از امضای سندهمکاری ۲۵ ساله با چین شاهد افزایش ۸ برابری صادرات نفت به این کشور بودیم.
* افزایش صادرات غیرنفتی
صادرات غیرنفتی کشور در سال ۱۴۰۰ حدود ۳۶ درصد افزایش ارزش یورویی و دلاری نشان داده و بنابراین، صرفا شاهد افزایش صادرات نفتی نبوده ایم بلکه حجم تجارت خارجی کشور حتی بدون لحاظ نفت به ۱۰۰ میلیارد دلار در سال ۱۴۰۰ بالغ شد. ارزش صادرات غیرنفتی در چهارماه نخست سال ۱۴۰۱ به ۱۷ میلیارد و ۲۴۰ میلیون دلار رسید که نسبت به چهارماه نخست سال قبل، ۱۱ درصد رشدکرده است. از ابتدای امسال حدود ۴ میلیارد دلار هم از صادرات گاز وصول درآمدشده که معادل کل وصول درآمد گاز در ۱۴۰۰ است.
وصول بخشی از مطالبات ارزی و درآمدهای ناشی ازصادرات نفت
با دیپلماسی فعال دولت سیزدهم، ۱/۶ میلیارد دلار از دارایی های ایران در عراق آزاد شد.
درسه ماه نخست سال ۱۴۰۱ کل صادرات ایران به کشورهای همسایه ۴۳ درصد رشد حجمی داشته و در وصول مطالبات حاصل از صادرات گاز به کشورهای همسایه نیز ۹۰ درصد رشد داشته است. در این ۱۱ ماه که صادرات گاز به عراق انجام شده، هر ماه پول آن وصول شده است.
مطالبات حاصل از صادرات گاز به کشورهای همسایه نیز ۹۰ درصد رشد داشته است. در این ۱۱ ماه که صادرات گاز به عراق انجام شده، هر ماه پول آن وصول شده است.
* طرح نهضت ملی مسکن
براساس گزارش وزارت راه و شهرسازی هم اکنون ساخت نزدیک به ۱٫۵ میلیون واحد مسکونی آغاز شده است و تا پایان شهریور ۱۴۰۱ اولین واحدهای طرح نهضت ملی مسکن تحویل داده می شود که بر مبنای برنامه ریزی انجام شده، حدود ۱۰۰ هزار واحد به افرادی که زودتر در طرح شرکت کرده و آورده اولیه خود را واریز کرده اند و عامل ساخت پروژه بوده اند، تحویل داده خواهد شود. همچنین برای حمایت از مستأجرین ۴۰ هزار میلیارد تومان منابع بابت ودیعه مسکن اختصاص یافته است.
* طرح تحول نظام بانکی (با تأکید بر تسهیل پرداخت تسهیلات به مردم و بخش تولید)
از بهمن ۱۴۰۰ با بخشنامه وزارت اقتصاد و پیرو تأکید مجدد رئیس جمهور، بانک های زیر مجموعه این وزارتخانه مکلف شدند تسهیلات زیر ۱۰۰ میلیون تومان افراد حقوق بگیر و مستمری بگیر دارای رتبه اعتباری مناسب از بانک محل دریافت حقوق خود را بدون ضامن» پرداخت کنند. اکنون نیز طبق آخرین آمار، بیش از هفت هزار میلیارد تومان تسهیلات بدون ضامن پرداخت شده و بیش از ۲۵۵ هزار نفر این تسهیلات را دریافت کرده اند.
* فرامین رئیس جمهور برای ارتقای کیفی و کمی تولید خودرو داخلی
پیرو فرامین رئیس جمهور شاهد تحقق برخی برنامه ها در حوزه تولید و فروش خودرو داخلی هستیم که از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:
– افزایش میزان تولید
– دو خودروساز بزرگ کشور که ۲/ ۹۰ درصد از کل تولید خودرو کشور را در دست دارند، در سه ماه نخست ۱۴۰۱ در مجموع حدود ۲۴۷ هزار دستگاه خودرو تولید کرده اند.
کاهش چشمگیر خودروهای تان در پارکینگ ها
تعداد خودروهای ناقص که تا ۱۷۰ هزار دستگاه نیز رسیده بود تا پایان خرداد ۱۴۰۱ به ۴۲ هزار دستگاه رسید که نسبت به رقم ۱۴۳ هزار خودرو در مدت مشابه سال گذشته، ۷۰ درصد کاهش داشته است.
تولید خودروهای کامل
خودروسازهای بزرگ کشور موفق شدند بهار امسال را با تولید ۱۶۷ هزار و ۷۰۱ دستگاه خودروی کامل به پایان برسانند؛ آماری که در هم سنجی با سال گذشته رشد چشمگیر ۲۸۹ درصدی را نشان می دهد.
– راه اندازی سامانه یکپارچه تخصص خودرو
– حذف تدریجی قرعه کشی خودرو
– واگذاری مدیریت دو خودروساز بزرگ کشور به بخش خصوصی
– توقف خط تولید سه خودرو
– تدوین آیین نامه واردات هدفمند خودرو با هدف تنظیم بازار داخلی خودرو
* اصلاح نظام ناعادلانه مالیاتی با هدف رسیدن به درآمدهای جامع، پایدار و هوشمند در کشور
برنامه های اصلاحی متعددی در این زمینه اجرا شده و یکی از اقدامات زیرساختی، مؤدیان مالیاتی و پایانه های فروشگاهی است.
مهمترین مزیتهای راه اندازی سامانه مؤدیان و پایانههای فروشگاهی:
این سامانه ها با ایجاد بسترهای قانونی لازم زمینه مناسب برای تقویت یک نظام مالیاتی هوشمند فراهم می کنند و باعث شفافیت در فعالیتهای اقتصادی می شود که زمینه ارتقای عدالت مالیاتی، شفافیت و رشد اقتصادی کشور را فراهم خواهد کرد.
* طرح مدیریت هوشمند یارانه آرد و نان (طرح مهیا)
تاکنون بیش از ۹۰ درصد نانوایی ها به کارتخوانهای مخصوص مجهز شدند و به زودی همه نانواییها به این کارت مجهز می شوند. از اردیبهشت ۱۴۰۱ طرح آزمایشی هوشمندسازی یارانه آرد و نان در استان زنجان آغاز شد.
برخی اهداف و دستاوردهای مهم طرح مهیا:
کنترل قاچاق یا عرضه خارج از شبکه آرد و نان و مدیریت رساندن یارانه آرد به مصرف کننده، تسهیل نظارت بر فعالیت واحدهای نانوایی از جمله ساعات پخت، افزایش کیفیت نان، جلوگیری از فروش آزاد و خارج از شبکه آردهدف، توزیع درست و عادلانه یارانه آرد و نان و کاهش مسائل و مشکلات مردموجلوگیری از حداقل انحراف در توزیع چهار میلیون تن آرد در کشور
* اصلاح نظام تبعیض آمیز پرداختها
بیش از ۲۰ نوع قرارداد استخدامی و بیش از۵۰ نوع نظام پرداخت در کشور وجود دارد که بی عدالتی در پرداختهای بین دستگاهها را در پی داشته است. به همین منظور یکی از برنامه های دولت اصلاح این روند و از سوی دیگر ساماندهی حقوقهای نجومی بوده است.
* راه اندازی سامانه جامع تجارت
سامانه جامع تجارت ایران یا سامانه ثبت سفارش کالا، نقش مهمی در تسهیل تجارت هوشمند در عرصه جهانی دارد.
* راه اندازی سامانه سوتزنی برای مبارزه همگانی با فساد
این سامانه در عرصه های مختلف درگزارش فساد تأثیرگذاربوده است. پس از راه اندازی سامانه سوتزنی مالیاتی، بیش از ۴ هزار و ۱۰۰ گزارش در این سامانه ثبت شد و این طرح برای شناسایی فرارهای مالیاتی و مؤدیان جدید، با جدیت در حال اجرا است.
* دولت هوشمند
«پنجره ملی خدمات دولت هوشمند» تا شهریور ۱۴۰۱ تکمیل و پیش از دی ماه امسال، قابل بهره برداری خواهد بود تا مردم با یک بار ورود و احراز هویت بتوانند به همه پنجره های واحد دستگاهها دسترسی پیدا کنند.
حدود ۱۷۰ دستگاه اصلی مشمول خدمات کشور وجود دارند که باید به این پنجره واحد متصل شوند و تاکنون حدود ۲۰ دستگاه به این پنجره متصل شده اند.
* راه اندازی سامانه پاکنا
در راستای شفافیت و رعایت عدالت در پرداخت های ضروری کشور و ایجاد انضباط مالی در پرداخت به موقع حقوق و مزایای کارکنان دولت، بازنشستگان و کنترل هزینه ها بر اساس دستور رئیس جمهور این سامانه در سایت کارمند ایران» راه اندازی شد.
* نهضت احیای طرح های نیمه تمام در دولت تمام کننده
براساس گزارش وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، دولت تاکنون وضع بیش از یک هزار کارخانه مشکل دار را بررسی کرده و ۵۰۰ هزار کارگر آنها را دوباره به سر کار بازگردانده است.
آمار تعدیل نیروی کار در فروردین ۱۴۰۱ نسبت به سال قبل ۳۸ درصد کمتر شده است. به مشکلات اقتصادی حدود یک هزار و ۶۷ شرکت و کار خانه رسیدگی و با حل مشکلات آنان برای ۵۰۰ هزار نفر امنیت شغلی ایجاد شده و این افراد به کار برگشته اند. همچنین، احیای شش هزار واحد اقتصادی راکد و نیمه فعال کشور در سال ۱۴۰۱ در دستور کار دولت است.
* تعیین تکلیف کالاهای رسوبی و اموال تملیکی در گمرکات (به ویژه کالاهای اساسی)
میزان کالاهایی که از ابتدای شروع به کار دولت سیزدهم تعیین تکلیف شده، بیش از ۸ هزار میلیارد تومان برآورد می شود. متوسط رشد ماهانه انهدام در کل کشور معادل ۸۷ درصد است. در این دوره میزان کالای استردادی و به فروش رفته هر کدام به ترتیب ۸۰ و ۹۳ درصد رشد داشته است. آمار کالاهای متروکه اعاده شده نیز ۸۱ درصد رشد کرده است.
علاوه بر این، پنج هزار مترمربع به ظرفیت انبارهای اموال تملیکی اضافه و برای تجهیز و طبقه بندی انبارهای اموال تملیکی ۱۳ میلیارد تومان با مساعدت دولت هزینه شده است. اقداماتی از جمله کدگذاری، شناسه گذاری و حفظ کیفیت کالاها به عنوان امانت مردم مورد توجه قرار گرفته است.
* طرح های ملی تأمین آب – انتقال آب از دریای عمان به استان های شرقی
رئیس جمهور در سفر استانی به سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی، فارس و طرح انتقال آب از دریای عمان به این استان ها با هدف تامین آب شرب، صنعتی و کشاورزی را یکی از اصلی ترین اولویت های دولت خود اعلام کرد و به وزیر نیرو دستور داد انتقال آب از دریای عمان به استان های شرقی و جنوبی را با جدیت دنبال کند.
ابر پروژه آب شیرین کن ها
رئیس جمهور در بازدید از بخش های مختلف نیروگاه اتمی بوشهر و مراحل در حال توسعه آن، استفاده از انرژی صلح آمیز هسته ای برای تأمین آب شرب و تولید برق را از برنامه های مهم و اصلی دولت سیزدهم اعلام کرد. مدیریت منابع آب و حل مشکل کم آبی با شیرین سازی آب دریا و توسعه زیرساخت های نیروگاه اتمی بوشهر برای غلبه بر چالش کم آبی، در دستور کار دولت سیزدهم قرار گرفته است. به طوری که به دستور رئیس جمهور، ظرفیت آب شیرین کن های بوشهر تا پایان سال جاری دو برابر خواهد شد.
استفاده از منابع آب ژرف در شرق ایران
– دستور تأمین آب از منابع آب ژرف در شرق ایران (به گفته وزیر نیرو تاکنون سه چاه ژرف در کشور به آب رسیده که با تصفیه ساده می توان از آن استفاده کرد و نرخ تمام شده آب نسبت به خطوط انتقال در برخی موارد، بسیار کمتر است.)
– احداث ۲ سایت آب شیرین کن به ظرفیت ۸ هزار و ۱۱ هزار متر مکعب در طرح های ویژه و ملی تأمین آب
– برنامه ریزی برای بهره برداری از ۲ سد برای تأمین آب استان سمنان – اتمام مراحل
چاه ژرف در منطقه سیستان با حفاری چاهی به عمق ۱۸۰۰ متر و راه اندازی پمپ درون چاهی از تولیدات شرکت های دانش بنیان داخلی و پمپاژ ۴۰ لیتر بر ثانیه آب
– ایجاد مرکز جهاد آبرسانی در ساختار تشکیلات وزارت نیرو برای مدیریت تنش آبی
– شروع عملیات طرح آبرسانی غدیر برای ۲۶ شهر و بیش از هزار روستای خوزستان (بخش های هفتگانه طرح غدیر به تفکیک نوع پروژه از ۷۸ کیلومتر خط انتقال آب و احداث و ارتقای ظرفیت ایستگاه های پمپاژ تشکیل می شود.)
* اجرای طرح رتبه بندی معلمان
طبق قانون، طرح رتبه بندی از ۳۱ شهریور ۱۴۰۰ اعمال می شود که ۳۸ هزار میلیارد تومان بودجه برای آن در سال ۱۴۰۱ در نظر گرفته شده که از شهریور ماه اجرایی می شود. رقم مصوب بین ۳۶ تا ۳۸ هزار میلیارد تومان سقف بودجه رتبه بندی معلمان است.
* مردمی سازی ارز ترجیحی و صیانت از ذخایر ارزی کشور
دولت سیزدهم پس از بررسی های علمی و کارشناسی و رصد شرایط کشور، به این نتیجه رسید ادامه مسیر قبلی به زبان کشور است و موجب هدر رفتن بیشتر منابع کشور می شود. لذا در اقدامی شجاعانه و انقلابی و در قالب جراحی اقتصادی اقدام به هوشمند سازی یارانه های پنهان مثل ارز ترجیحی تخصیص داده شده به کالاهای اساسی کرد و با مردمی سازی و توزیع عادلانه یارانه ها، این منابع را از طبقات پر در آمد و ثروتمند جامعه به دهک های پایین و طبقات ضعیف جامعه انتقال داد.
سال های گذشته یکی از درآمدهای دولت، منابع صندوق توسعه ملی بود و دولت سیزدهم این درآمد را برای دولت حذف کرد و اجازه دادی سهم ۴۰ درصدی قانونی صندوق توسعه به صندوق واریز شود و این اختیار نزد رهبر معظم انقلاب
برخی دستاوردهای اجرای این طرح:
– بهبود ضریب اصابت یارانه پنهان پرداختی به کالاهای اساسی و استقلال سیاست ارزی از سیاست حمایتی – کاهش چشمگیر فساد، رانت و دلالی در اقتصاد کشور – جلوگیری از واردات بی رویه – مردمی سازی اقتصاد
– کاهش فاصله طبقاتی از طریق انتقال منافع ارز ترجیحی از جیب معدودی از افراد جامعه و بیشتر وارد کننده ها حدود ۴۱۲۰ نفر) به جیب حداقل ۷۲ میلیون ایرانی)
– بهبود ضریب جینی با اجرای طرح یارانه های نقدی واریزی به حساب سرپرستان خانوار تا ۸ برابر افزایش یافت و موجب تقویت قدرت خرید دهک های پایین و اقشار کمتر برخوردار جامعه شد.)
– ریشه کنی فقر مطلق
سایر طرح ها و برنامه ها و تحول در ساختار و فرایند بودجه نویسی:
– ابلاغ اصول دوازده گانه نقشه ملی پیشگیری و مقابله با فساد اداری و اقتصادی
– راه اندازی سامانه ۱۳۴
– حذف امضاهای طلایی با تکمیل درگاه ملی صدور مجوزهای کسب و کار
* ریل سوم: محیط زیست
دستور آزادسازی سواحل و حاشیه رودخانه ها به نفع مردم
دستور آزادسازی سواحل در سفر استانی رئیس جمهور به گیلان در ۸ بهمن ۱۴۰۰ صادر شد و با سرعت آغاز و در مدت زمان مشخص شده پیش رفت به طوری که وزیر کشور، پیشرفت کار را در استان های گیلان و مازندران تا تاریخ ۲۸ بهمن ۱۴۰۰، حدود ۹۰ درصد اعلام کرد.
– پیگیری ویژه وضع دریاچه ارومیه از سوی رئیس جمهور مهم ترین اقدامات سخت افزاری احیای دریاچه ارومیه در دولت سیزدهم
– توقف طرح سدهای در دست مطالعه و ساخت از جمله سد نازلو و باراندوز چای در ارومیه، سد لبلان چای در ملکان و سد سیمینه رود در بوکان
– رهاسازی آب از سدهای موجود به سمت دریاچه ارومیه
– آزادسازی یا لایروبی مسیر رودخانه ها به ویژه در مسیر زرینه رود و سیمینه رود به سمت دریاچه ارومیه
– بازسازی و در پچه گذاری بیش از ۲۰۰ سردهنه
– اختصاص پساب تصفیه خانه های فاضلاب به دریاچه. با ساخت سد سیلوه» و انتقال مقداری از آب آن، حدود ۱۱۰ میلیون متر مکعب در سال می توان آب وارد دریاچه کرد. بررسی وضع دریاچه ارومیه در سفر وزیر نیرو (۱۴۰۱/۵/۱)
برای بررسی آخرین وضع دریاچه ارومیه وزیر نیرو به دستور رئیس جمهور به آذربایجان غربی سفر کرد.
بازدید از تونل انتقال آب کانی سیب به دریاچه ارومیه از مهم ترین برنامه های سفر وزیر نیرو بود. محرابیان در این سفر گفت: اولین طرحی که به زودی به بهره برداری می رسد، انتقال پساب بهداشتی شهرهای تبریز و ارومیه به دریاچه است و تلاش می کنیم تونل انتقال آب نیز با رفع مشکلات فنی، هر چه سریع تر تکمیل و انتقال آب به خوبی انجام شود.
مقابله با پدیده گرد و غبار
با توجه به منابع فرامرزی گردوغبار، در حوزه خارجی هم پس از رایزنی ها و سفر رئیس سازمان محیط زیست به برخی کشورهای همسایه در ۲۱ تیر ۱۴۰۱، مقامات عالی رتبه کشورهای همسایه در قالب نشست منطقه ای وزیران محیط زیست، به ایران آمدند.
این نشست به ابتکار جمهوری اسلامی ایران و با هدف بررسی راه حل های رفع مشکلات محیط زیستی منطقه به ویژه معضل گرد و غبار و کاهش اثرات سوء آن با حضور وزرا و مقامات ارشد ۱۱ کشور منطقه غرب آسیا برگزار شد.
پیشنهادهای چهارگانه رئیس جمهور برای اقدام موثر در زمینه حفاظت از محیط زیست منطقه در نشست یادشده:
– تعیین ساز و کار و تأسیس سازمان در قالب اتحادیه منطقه ای
– ایجاد صندوق مالی به عنوان پشتوانه مالی اقدامات اجرایی
– لزوم نوعی تقسیم کار بین کشورهای عضو، تشکیل دبیر خانه این اتحادیه برای پیگیری مجدانه مصوبات
– تعیین اعتبار بندهای اجرایی قانون هوای پاک در احکام ۶۲ گانه – جمع آوری ۵۰۰ میلیون فوت مکعب گازهای مشعل (فلر)
در این راستا ۸ قرارداد در زمینه جمع آوری گاز های فلر به امضا رسیده که علاوه بر حفظ محیط زیست، خوراک مجتمع های پتروشیمی نیز از این طریق تولید می شود.
با اجرایی شدن این قراردادها حدود ۵۰۰ میلیون فوت مکعب گازهای مشعل جمع آوری می شود که کاهش شدید تولید گازهای گلخانه ای را در پی خواهد داشت.
* ریل چهارم: رویکرد مردمی
۱- انجام ۳۱ سفر استانی (یک دور کامل سفر استانی در یک سال گذشته)
۳۱ سفر استانی در سال نخست فعالیت دولت، در کنار بازدیدهای میدانی و سرزده متعدد، سند مردمی بودن دولت سیزدهم است. این سفرها و بازدیدها در سال نخست، تابوی دست نیافتنی بودن مقامات عالی کشور را شکست و حضور بی واسطه و مستمر در میان مردم، و شنیدن حرف آنان و پیگیری مشکلات، تصویری واضح از دولت مردمی ترسیم کرد.
سفرهای استانی رئیس جمهور از مصادیق امیدوار کننده مردم محور است که براساس پیمایش های انجام شده، این سفرها به افزایش سرمایه اجتماعی و ارتقای اعتماد عمومی منجر شده است. البته باید توجه داشت که حضور رئیس جمهور در سفرهای استانی در کنار مردم، باید به کمک راهبردها و ساز و کارهای عالمانه توسط بدنه دستگاه اجرایی و حلقه های میانی نیز پیگیری شود تا امکان حل مسائل مزمن کشور به کمک ظرفیت های مردمی فراهم شود.
۲. حضور در میدان و بحران ها
– حضور در داروخانه ۲۹ فروردین و بررسی مشکلات مراجعان در تامین داروهای مورد نیاز برای بیماری کرونا و صدور دستورهای لازم
– حضور در یک پمپ بنزین و بازدید میدانی در زمان حمله سایبری به سامانه جایگاههای سوخت
– بازدید از ستاد بحران در وزارت نفت
– دستور رسیدگی به موقع به وضع زلزله زدگان هرمزگان و عزیمت معاون اول و وزرای بهداشت و نیرو به دستور رئیس جمهور در ساعات اولیه برای بررسی مستقیم و بی واسطه وضع مردم در مناطق زلزله زده
– حضور رئیس جمهور در محله هرندی از محله های محروم شهر تهران و گفتگو با اهالی با تاکید بر بهبود و اصلاح وضع مناطق محروم شهری
– حضور رئیس جمهور در یک مرکز نگهداری کودکان ایتام و معلول و گذارندن شب یلدا در فضایی صمیمانه با آنان
– شرکت در مراسم تشیع پیکر پاک ۱۵۰ شهید گمنام دوران دفاع مقدس – حضور در منطقه یوسف زاده از محلات حاشیه ای شهر مشهد
– سفر به مناطق سیل زده کرمان بلافاصله پس از بازگشت از سفر روسیه برای بررسی وضع امداد به سیل زدگان
– بازدید سرزده از شرکت ایران خودرو
– بازدید از فعالیت های ادرگاه ملی مجوزهای کسب و کارها
– حضور در میادین و فروشگاه های سطح شهر و بررسی نحوه توزیع کالاهای اساسی در تهران –
– بازدید از کمپ باز پروری اخوان شهرستان ملارد
– سفر به آبادان و بازدید سرزده از محل حادثه ریزش ساختمان متروپل و ابراز همدردی با خانواده های قربانیان حادثه
– بازدید سرزده از کشاورزان شرق اصفهان و بازدید با بالگرد از مزارع شرق که با معضل خشکسالی رو به رو است – بازدید سرزده از نمایشگاه کتاب تهران
– حضور سرزده در یکی از مراکز اصلی توزیع مرغ و گوشت جنوب تهران (میدان بهمن) و یکی از فروشگاه های زنجیره ای مرکز شهر و گفتگو با مردم و در جریان قرار گرفتن از وضعیت توزیع کالاهای اساسی و مشکلات مردم
– بازدید سرزده از نمایشگاه هم افزایی مدیریت ایران در مصلی امام خمینی تهران
– بازدید سرزده از روستای سیل زده مزداران فیروزکوه و تاکید بر استفاده از ظرفیت همه دستگاههای اجرایی و انقلابی برای تسریع در عملیات امداد و نجات سیل زدگان
مواردی که به آن اشاره شد، بخشی از مهمترین فعالیت های رئیس جمهور دولت سیزدهم بود. در گزارش های بعدی به بررسی اقدامات دولت در حوزه سیاست خارجی خواهیم پرداخت.
