تابهحال به قدرت رنگها و اهمیت رنگ از نگاه روانشناسانه بسیار پرداختهشده است و رنگها هرکدام مفهومی دارند و با نمایش آنها تأثیراتی را شاهد خواهیم بود. رنگها بهمحض استفاده خود مخابره کننده پیامهای بسیاری میباشند و گاه استفاده میشوند برای مخابره همین پیامها.
رنگهای مرکب و مباحث رنگشناسی قطعاً منظور این یادداشت نیست و فقط درصدد دارد با یک استقرایی به استفاده رنگها درزمینهٔ سیاست بپردازد.
لازم به ذکر است که مبحث انقلابات رنگی هم، مسئله بررسی ما نیست و در این یادداشت استفاده از رنگها برای معرفی چهار جناح و پارادایم سیاسی-حکومتی موردبررسی قرار میگیرد.
چپها یا همان سوسیالیستها و کمونیستها و ...
راستها یا همان لیبرالها و محافظهکاران و ...
سلطنتطلبان بهعنوان اقتدارگرایان سنتی
و درنهایت اقتدارگرایان نژادی یا همان فاشیستها
و در تناظر این پارادایمهای سیاسی ما به بررسی رنگهایی چون آبی، قرمز، سفید و سیاه میپردازیم.
برای تبادر به ذهن شمارا به یادآوری نمادها و پرچمهای آشنایی چون پرچم فرانسه، شوروی سابق و چین و آلمان و انگلیس و آمریکا و حتی حکومتهای بعث در مناطق خاورمیانه رهنمون میکنم. حتی در تاریخ تصویب و شکل گیری پرچم فرانسه هم این دستهبندیها رعایت شده است اما ابتدا بایستی شمارا به بررسی این رنگها از نظرگاه روانشناسی دعوت کنم.
بر طبق کتاب روانشناسی رنگ و شخصیت نوشته تیلور هارتمن:
قرمزها:
1. قدرت طلبند
2. دوست دارند مفید باشند
3. دوست دارند در نظر دیگران جلوه کنند
4. از مجادله پرشور با دیگران لذت میبرند.
5. بشدت جاه طلبند و فرصتطلب.
در بررسی کشورهای چپگرا همچون شوروی و چین و ویتنام و کره شمالی، رنگ قرمز غالب استفاده را دارد و کلاً میتوان قرمز را رنگ نمادین چپها دانست.
در مورد پرچم فرانسه نیز طبق چینش جناحها در مجلس این کشور چپها و سوسیالیستهای رادیکال در سمت چپ این مجلس مینشستند. حتی در کشورهای عربی که صبغه استقلال آنها توسط چپها رقم خورده نیز شاهد حضور رنگ قرمز هستیم.
آبیها:
1. ذاتاً نوعدوست هستند
2. از آشنا شدن با دیگران لذت میبرند
3. دوست دارند در خاطرات بمانند
4. وجدان قوی اخلاقی دارند
رنگ آبی نیز نشان دهند نوعی از لیبرالیسم و محافظهکاری است و غالباً نماد راستگرایی در قرن 18 بوده است که اکثراً نماد کشورهای اروپایی در همان قرن شکل گرفت. رنگ آبی در پرچم فرانسه نیز در قسمت راست پرچم است چون در مجلس این کشور محافظهکاران و لیبرالها در سمت راست مینشستند.
سفیدها:
1. صلح طلبند
2. استقلال طلبند
3. سنت برایشان مهم است
4. باشکوهاند
5. نیاز به توجه دارند
6. علاقه به تعریف از خویش دارند
7. محافظهکارند ولی دست و دلبازند
8. احترام و آداب را ارزش میدانند
از سفیدها سلطنتطلبتر نداریم. رنگ سفید معمولاً در قرن 18 ام اروپا نماد نیروهای سلطنتی و یا هر چیزی که نشان از وابستگی به سلطنت دهد داشته است. در همان مثال پرچم فرانسه هم جایگاه سلطنتطلبان در مجلس این کشور در میانه مجلس بوده است.
برای رنگ سیاه کلاً موارد منفی و خشک را در ذهن خود متبادر کنید که این چکیده نظر روانشناسی رنگهاست. ولی مبحث رنگشناسی سیاسی که در حال حاضر آن را مطرح میکنم. از دیرباز رنگ سیاه نماد نژادپرستانه در مفاهیم اجتماعی است که در سیاست بهصورت معناداری رنگ سیاه نماد وابستگی به جنبشهای فاشیستی بوده است. از نیروهای فاشیست ایتالیا تا نازیها و نیروهای اساس آنها و پرچم آلمان و حتی کشورهای سوسیالیستی-فاشیستی عربی که معمولاً حزب بعث داشتهاند؛ مانند مصر، عراق، سوریه و ... حتی درگذشته نیز فاشیستترین حکومت خلفای مسلمین یعنی بنیعباس نیز پرچم سیاه و نماد حاکمان بنیعباس و کارگزاران آنها سیاه بوده است.
بررسی این رنگها بصورت استقرایی میتواند به شما در تشخیص هیچ کمک کند و صرفا برای تبادر به ذهن شما این یادداشت نوشته شده است و هیچ کاربرد خاص و ارزش علمی ندارد.
