گرده گل به دانه های ریز قسمت انتهایی پرچم گل گفته می‌شود. این دانه ها تنها عامل بارور کردن گیاه است. گرده گل در رنگ های مختلف از زرد روشن تا سیاه وجود دارد. زنبور با توجه به گوناگونی گیاهان، گرده گل را در اندازه، رنگ و وزن متفاوت جمع میکند.
ارزش گرده به عنوان يك ماده غذايي مكمل يا دارو مهم است. گرده هر کدام از گونه های گیاهی، مختلف است و هيچ نمونه گرده‌اي به تنهايي نمي‌تواند تمامي خصوصيات گرده را دارا باشد. گرده گل یا گرده زنبورعسل «غذای کامل» نیز خوانده می‌شود و حاوی بیش از ۹۶ نوع ماده مغذی مختلف است و خواص بیشمار و فوق‌العاده‌ای برای بدن دارد.
زنبور گرده را به صورت ساچمه روی پاهای خود ذخیره میکند و به درون کندو می‌برد. گرده نیاز های پروتئینی و ویتامینی زنبور را تأمین میکند. ارزش غذایی گرده بسیار بالاست و زنبور بدون آن زنده نمی‌ماند. در مناطقی که گرده گل به‌وفور یافت می‌شود، پرورش‌دهندگان با نصب تله گره‌گیر در مسیر راه پرواز زنبور، آن را جمع‌آوری می‌کنند.
خواص دارویی گرده گل
گرده گل به عنوان یک محصول دارویی شناخته شده است، زیرا شامل گروه های ترکیبات شیمیایی است. در گرده گل زنبور عسل ترکیب حدود 250 ماده شامل آمینو اسیدها، چربی ها، ویتامین ها، مواد مغذی و مغذی ها و فلاونوئیدها وجود دارد.گرده گل حاوی تمام انواع ریزمغذی‌های ضروری برای سلامت بدن است و تقریباً ۴۰ درصد از آن را پروتئین تشکیل می‌دهد.
در ادامه خواص گرده گل را بررسی می‌کنیم:
کندو همانطور که به شهد و عسل نیاز دارد ، به گرده نیز نیاز دارد. به همین علت زنبورها با جدیت ویژه ای به جمع آوری گرده گل می پردازند. البته جمع آوری گرده فعالیت مهمی هم برای گیاهان است . زنبور ها مقداری از گرده گل را با خود به کندو می آورند و در عوض تعداد بسیار زیادی از این گرده ها را در طبیعت پراکنده می کنند تا عملیات جفت گیری گل ها و گیاهان برای تکثیر به جریان بیافتد.
زنبورعسل با توجه به شرایط آب و هوایی و نیاز کلنی معمولا در سن ۲۱ روز قادر به جمع‌آوری شهد، گرده و آب می‌باشد. ۲۵ درصد زنبورهای کارگر گرده و ۱۷ درصد شهد و گرده و سایر زنبوران فقط شهد جمع‌آوری می‌کنند.
هر زنبور کارگر در طول یک روز در حدود ۱ تا ۵۰۰ گل را ملاقات میکند و بین ۱۰ تا ۳۰ میلی‌گرم گرده به کندو حمل میکند. یک زنبور کارگر برای پر کردن سبد گرده در حدود ۱۰ تا ۱۵ پرواز انجام می‌دهد. تفاوت تولید گرده گل در مناطق مختلف به عوامل زیر بستگی دارد:
این مسئله باعث تفاوت‌های قابل توجهی بین تولید گرده در مناطق مختلف می‌باشد. معمولاً مقدار گرده گل جمع آوری شده توسط یک کلنی در طول یک فصل ۳۵ کیلوگرم می باشد.
زنبورهای عسل در فصل بهار و تابستان همه روزه برای پیدا کردن گل و خوردن شهد آنها به منظور تولید عسل به بیرون از کندو می روند. زنبور قادر است مسافت چند کیلومتری را برای رسیدن به گل محبوبش پرواز کند. گرده را با دوز کوچکی از ترشح غدد بزاقی یا شهد آغشته و گرده گل را در سبدهای خاص (به نام corbiculae) قرار می دهند. که بر روی پاهای عقبی قرار می گیرند.
گرده پس از جمع آوری، به کندو منتقل می شود و در سلول های لانه زنبوری توسط زنبور عسل بسته بندی خواهند شد. سپس سطح گرده جمع آوری شده با یک لایه نازک از عسل و موم پوشیده شده و نان زنبور را بوجود می آورند. نان زنبور عسل توسط فرایند بی هوازی تخمیر و توسط اسید لاکتیک ناشی از آن حفظ می شود. نان زنبور عسل به عنوان منبع اصلی پروتئین برای کلنی زنبور عسل استفاده می شود.
