تاید فکر کنید یه چالشی راه بیفته که توش آدما بخوان مقاومت بدنشون در برابر آتش رو با فندک گرفتن روی پوستشون نشون بدن. یا چالشی که توش دو تا آدم گلوی همدیگه رو انقد فشار بدن تا از خفگی یکیشون از حال بره. یا چالش رانندگی با چشم بسته راه بیفته... خبر بد اینکه این چالش ها اتفاق افتاده و کلی آدم هم بخاطرشون یا آسیب جسمی دیدن یا دیگه بین ما نیستن! حالا بریم سراغ خرابکاری‌ای که چند سال پیش یکی از معروفترین برندهای تولید کننده مواد شوینده باعثش شد. تاید(Tide)، محصولی که خیلیامون وقتی میخواییم پودر رختشویی بخریم صداش می‌کنیم.
شده حتی می‌ریم فروشگاه می‌گیم تاید پرسیل بده!
سال ۲۰۱۸ چالش خطرناکی توی شبکه های اجتماعی راه افتاد به نام Tide Pods Challenge. ماجرا این بود که یه عده مینشستن جلوی دوربین و بسته های خوشرنگ و لعاب شوینده های تاید رو میخوردن! و فیلمش رو منتشر میکردن. نتیجه هم قابل حدس بود. اوضاع خیلی خیط شد و یوتیوب تصمیم گرفت هر ویدیویی با این محتوا رو حذف کنه.
Tide Pods چالش
خب. چی شد که اینطوری شد؟!
هیچی. سال ۱۸۳۷ دو تا باجناق شرکت Procter and Gamble (یا P&G) رو تاسیس کردن و گذشت و گذشت تا سالهای بعد از جنگ جهانی دوم که محصول تاید رو به عنوان معجزه شویندگی به شهرت جهانی رسوندن. دیگه این وسطا اتفاق خاصی نیفتاد تا اواخر سال ۲۰۱۷ که تصمیم گرفتن مایع های شوینده لباسشون رو توی یک بسته بندی بسیار شبیه به آب نبات عرضه کنن. فَوَقَعَ ماوَقَعَ! یه عده هم شوخی شوخی این بسته ها رو خوردن و بقیه رو به همین کار دعوت کردن و چالش شکل گرفت و جونشون رو از دست دادن و آسیب جدی به بدنشون وارد کردن.
آنتی پرسونا فرض کنید یه شرکت بخواد گاوصندوق تولید کنه. خب طبیعتا باید دو تا ویژگی رو توی گاوصندوق‌هاش در نظر بگیره: ۱- استفاده ازش راحت باشه و نیاز کاربران رو برطرف کنه ۲- به سختی بشه ازش دزدی کرد برای رسیدگی به ویژگی اول شرکت باید درباره مشتریان هدفش تحقیق کنه و نیازهای اونا رو درک کنه(پرسونا). اما برای رسیدگی به ویژگی دوم باید شرکت روی رفتارها، روش ها و ابزار دزدها مطالعه کنه!(آنتی پرسونا) حالا فرض کنید اون شرکت یکی از اینها رو انجام نده. نتیجه‌ش چی میشه؟
نمونه‌ای از آنتی پرسونا
تعریف: آنتی پرسونا نمایشی از یک گروه کاربری است که می تواند از یک محصول به گونه ای سوء استفاده کند که تأثیر منفی بر کاربران هدف داشته باشد.
گشت ارشاد سالهای بعد از انقلاب و تو بحبوحه جنگ، کلی حرف و حدیث درباره ماجرای حجاب تو جامعه ما مطرح میشه تا سال ۸۲ که طرحی در شورای عالی انقلاب فرهنگی اونموقعا به تصویب می‌رسه به نام "طرح توسعه فرهنگ عفاف و حجاب". ازون به بعد زمزمه برخورد انتظامی با بدحجابا بیشتر از قبل شنیده میشه و چند سال بعدش یه سری اتومبیل سبز و سفید رنگ که روشون نوشته شده "گشت ارشاد" تو خیابون‌های شهرهای بزرگ خودنمایی میکنن.
گشت ارشاد؟!
الان که این متن رو می‌نویسم جامعه ما در شوک فوت خانم جوانی به نام مهسا امینی قرار گرفته که متاسفانه اینروزا کمتر کسی رو میشه پیدا کرد که ازش نشنیده باشه و ندونه چرا اسم این خانم روی زبان ها افتاده.
مهسا امینی، من و شمائیم
اون ون‌های گشت ارشاد رو می‌تونیم محصول عده‌ای بدونیم که دور هم جمع شدن و بدون درنظر گرفتن پرسونا چیزی رو تولید کردن که فقط سوء استفاده گر(آنتی پرسونا) ها ازش بهره برداری میکنن.
ای کاش تا لیست بلندبالای آسیب های "طرح توسعه فرهنگ عفاف و حجاب" سیاه‌تر نشده با نگاهی کاربر محور ایراداتش گرفته بشه.
