افرادی که در مشاغل مهندسی فعالیت می‌کنند، حتماً با ابزار دقیق آشنایی دارند. ولی واژه‌ی ابزار دقیق ممکن است تا به حال به گوش برخی از افرادی نخورده باشد. در این مقاله، به شما اطلاعاتی درباره‌ی ابزار دقیق ارائه خواهیم داد تا بیشتر با این ابزار آشنا شوید.
منظور از ابزار دقیق، ابزار‌هایی می‌باشد که به صورت دقیق کار می‌کنند. ابزار دقیق دارای عملکرد دقیق می‌باشد و کمترین خطا را دارد. با استفاده از ابزار دقیق می‌توانید کمیت‌هایی مانند دما، فشار، سطح سیالات و... را به صورت دقیق مورد سنجش قرار دهید. از کاربرد‌های ابزار دقیق می‌توان به اندازه‌گیری دقیق دمای کوره و فشار مخزن اشاره کرد.
اندازه‌گیری و سنجش پارامتر‌های مختلف، کنترل پارامتر‌ها، ارسال پاسخ توسط محرک‌ها به تجهیزات کنترل‌کننده از اجزای تشکیل‌دهنده ابزار دقیق است.
مقدار کمیت موردنظر اندازه‌گیری و سنجش می‌شود. در واقع، قسمت اندازه‌گیر مقدار واقعی عنصر مورد نظر را مورد اندازه‌گیری قرار می‌دهد. در صنایع مختلف، انواع پارامتر‌ها برای کنترل اندازه‌گیری می‌شوند که عبارتند از:
✔️اندازه‌گیری درجه‌ی حرارت؛
✔️اندازه‌گیری جریان سیال؛
✔️اندازه‌گیری میزان فشار؛
✔️اندازه‌گیری سرعت؛
✔️اندازه‌گیری میزان ارتفاع مایعات.
قسمت دوم ابزار دقیق، بخش کنترل است. در ابتدا که صنعت برق شروع شده بود، کنترل از طریق عوامل انسانی انجام می‌شد. با پیشرفت تکنولوژی، سیستم کنترل اتوماتیک، جهان صنعت وارد عرصه‌ی جدیدی شد. پس از مدتی نیز با اختراع ترانزیستور‌ها، استفاده از عوامل انسانی برای کنترل کمتر شد.
بیشتر بخوانید: معرفی معروف ترین ساختمان های دنیا
محرک‌ها، ابزار‌هایی می‌باشند که سیگنال خروجی را از قسمت کنترل‌کننده می‌گیرند و براساس آن سیگنال عمل می‌کنند.
تجهیزات ابزار دقیق به ابزار‌ها و وسایل الکترونیکی و الکتریکی صنعتی گفته می‌شود که به منظور کنترل و سنجش کمیت‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. در واقع، منظور از کلمه‌ی دقیق، یعنی با دقت بیشتر انجام شدن. بنابراین، ابزار دقیق پروسه‌ی اندازه‌گیری را با دقت و کنترل بیشتر انجام می‌دهند.
بعضی از تجهیزات ابزار دقیق به منظور سنجش میزان جریان سیال داخل مخزن استفاده می‌شوند. بعضی از ابزار‌های تجهیزات دقیق، وظیفه‌ی سرعت سنجی و رطوبت سنجی را انجام می‌دهند. در واقع، ابزار‌های دقیق شامل سنسور‌ها، ترانسمیتر‌ها، کنترلر‌ها، ترانسدیوسر، رکوردر و نمایشگر‌ها و… هستند. تجهیزات ابزار دقیق که بهتر است با آن‌ها آشنا شوید، شامل موارد زیر است:
✔️ارتفاع سنج؛
✔️فشار سنج؛
✔️دماسنج؛
✔️سطح سنج؛
✔️فلومتر؛
✔️دبی سنج؛
✔️غلظت سنج.
سنسور قادر به اندازه‌گیری و تبدیل کمیت‌های فیزیکی به الکتریکی است. وظیفه‌ی سنسور سنجش میزان دما می‌باشد. دما، رطوبت، فشار، وزن، حجم به وسیله‌ی سنسور‌ها اندازه‌گیری می‌شود. در واقع، سنسور ابزاری می‌باشد که پروسه‌ی اندازه‌گیری و تبدیل کمیت‌های فیزیکی به الکتریکی را انجام می‌دهد. به عنوان مثال، سنسور دما، وظیفه‌ی سنجش میزان دما را برعهده دارد. سنسور‌ها باتوجه به میزان و نوع عملکرد خود دارای خروجی‌های متفاوتی می‌باشند.
ترانسمیتر‌ها تجهیزاتی هستند که وظیفه‌ی آن‌ها اندازه‌گیری، تبدیل و تقویت سیگنال‌ها است. ترانسمیتر‌ها در صنعتی کاربرد گسترده‌ای دارند.
ترانسدیوسر مبدلی است که وظیفه‌ی تبدیل سیگنال‌های خروجی از سنسور‌ها به سیگنال‌های استاندارد را برعهده دارد. ترانسدیوسر‌ها کاربرد زیادی در سیستم‌های اتوماسیون برق صنعتی دارد.
کنترلر ابزاری می‌باشد که وظیفه‌ی کنترل پس از پروسه‌ی سنجش و اندازه‌گیری را عهده دار است. کنترلر وظیفه‌ی کنترل میزان گاز ورودی، انرژی گرمایشی و گرمای بخار را در مخازن آب برعهده دارد.
نمایشگر ابزاری می‌باشد که به منظور نمایش پارامتر‌های اندازه‌گیری شده توسط تجهیزات ابزار دقیق مورد استفاده قرار می‌گیرد.
امروزه، از ابزار دقیق در صنایع مختلف استفاده می‌شوند. چون این نوع ابزار دارای خطای کمتر و دقت بیشتری می‌باشد. در صنعت نفت نیز برای سنجش فشار از ابزار دقیق استفاده می‌شود. در صنعت معدن نیز از ابزار دقیق برای اندازه‌گیری و سنجش پارامتر‌های مختلف استفاده می‌شود. با استفاده از ابزار دقیق می‌توان فشار داخل مخازن را به صورت دقیق سنجش و اندازه‌گیری کرد.
. از کاربرد‌های ابزار دقیق می‌توان به استفاده در صنایع زیر اشاره کرد:
✔️صنعت آب و فاضلاب؛
✔️صنعت داروسازی؛
✔️صنعت خودروسازی؛
✔️صنعت نفت و گاز و معدن؛
✔️پالایشگاه‌ها؛
✔️صنعت تولید سیمان؛
✔️صنعت الکترونیک؛
✔️صنعت تولید فولاد؛
✔️صنعت مکانیک؛
✔️صنعت ریخته‌گری؛
✔️صنعت مهندسی پزشکی.
مقاله برگرفته از سایت مصالح ساختمانی
منبع: https://sakhteman.ir/what-is-the-instrumentation-introduction-of-various-instrumentation-equipment
