آندومتریوز به بافت های داخلی رحم اطلاق می شود که خارج رحم مشاهده شود. این بیماری به دلیل ایجاد بافت در خارج رحم با خونریری های کم ، درد و چسبندگی های رحمی بروز می کند. که چسبندگی رحم ممکن است نازایی را به همراه داشته باشد. آندومتریوز در بین خانم ها بین ۷ الی ۱۰ درصد افزایش پیدا کرده است امروزه درمان آندومتریوز با لاپاراسکوپی امکان پذیر شده است.endometriosis اندومتریوزیس یک بیماری مربوط به سیستم ایمنی و یا هورمونی است که دختران و زنان را در سنین باروری گرفتار می کند. نام این بیماری از واژه “اندومتر” یعنی بافتی که سطح داخلی رحم را می پوشاند و هر ماه در دوره خونریزی ساخته شده و ریزش می کند، گرفته شده است.
تخمدان زنان در طول یک ماه هورمون هایی ترشح می کند که موجب می شود دیواره داخلی رحم ضخامت بیشتری پیدا کند. در دوران عادت ماهیانه دیواره رحم فرو می ریزد و سلول هایی از دیواره رحم جدا می شود و ضخامت آندومتر یا همان دیواره رحم به حالت طبیعی باز می گردد.
در اختلال اندومتریوز سلول های آندومتر رشد بی رویه دارند و به بخش های بیرون و خارج از رحم پیشروی می کنند. به این وضعیت آندومتریوز گفته می شود. این عارضه با مشکلاتی همچون خونریزی، درد های شکمی و خونریزی های نامنظم دوران عادت ماهیانه همراه است. به همین دلیل در کوتاه ترین زمان باید روند درمان انجام شود.
خانم هایی که دارای قاعدگی های دردناک، مقاربت های همراه با درد، درد های مزمن و بدون دلیل در لگن، ناباروری و یا دیر باروری، لکه بینی پیش از دوران قاعدگی، کیست های تخمدان پایدار، بیماری های گوارشی مانند اسهال در دوران قاعدگی، دفع مدفوع همراه با درد در دوران قاعدگی، مدفوع همراه با خون در قاعدگی و حتی مسدود شدن روده در دوران قاعدگی را دارند به آندومتریوز مبتلا هستند.
مهم ترین علائمی که مبتلایان به این عارضه تجربه می کنند موارد زیر هستند:
البته این نکته را در نظر داشته باشید که گاهاً مشاهده شده است که زنان علیرغم ابتلا به آندومتریوز هیچ دردی را تجربه نمی کنند و نشانه ای در آنان بروز و ظهور ندارد.
در واقع می توان گفت که آندومتریوز بیماری و شایعه ای در زنان است که در آن؛ بافتی مانند بافت آندومتر رحم بر روی بخش هایی مانند لگن و تخمدان ها رشد می کند و سبب محبوس شدن آنها می شود؛ معمولا در این بیماری بافت هایی که در درون رحم وجود دارند، در خارج از رحم شروع به رشد کردن می کنند. این اتفاق، مشکلات زیادی را به وجود می آورد.
این بافت هایی که در خارج از ناحیه رحم رشد می کنند، به عنوان ایمپلنت آندومتری شناسایی می شوند. تغییرات هورمونی که در دوران قاعدگی رخ می دهد، سبب ایجاد تغییر بر روی بافت آندومتر می شود. با وجود این موضوع، التهاب و دردهایی در این ناحیه به وجود می آید.
در این زمان بافت در خارج از رحم رشد می کند، ضخیم و کلفت می شود و در پایان فرو می ریزد. این بافت به وجود آمده به داخل لگن فرو می ریزد و در آنجا قرار می گیرد. با این اتفاق، موارد دردناک و ناخوشایندی شروع می شود. که این اتفاقات شامل موارد زیر می باشد:
بیماری آندومتریوز یک بیماری قابل درمان می باشد . برای این بیماری روش های متفاوتی برای مداوا ارائه شده است. این روش ها می تواند بسته به نوع بیماری و سطح آن، بکار گرفته شوند:
با توجه به این مزایا برای درمان بیماری های زنان می توان از لاپاراسکوپی استفاده کرد.مانند لاپاراسکوپی کیست تخمدان، برداشتن رحم با لاپاراسکوپی و درمان ناباروری با لاپاراسکوپی اشاره کرد.
لاپاراسکوپی برای تشخیص و درمان بسیاری از بیماری ها کاربرد دارد. برای مثال می توان به تنگ کردن واژن با لاپاراسکوپی، برداشتن رحم با لاپاراسکوپی، درمان اندومتریوز با لاپاراسکوپی اشاره کرد. تشخیص قطعی این بیماری دیدن مستقیم ضایعه و نمونه برداری از طریق جراحی لاپاروسکوپی است . با این حال در مواردی مانند کیستهای تخمدان ، تشخیصهای سونوگرافی از دقت قابل قبولی برخوردار هستند. با توجه به ناشناخته بودن بیماری و نیاز به اعمال جراحی پیشرفته لاپاروسکوپی ، تشخیص و درمان اندومتریوز در حال حاضر در همه کشورهای دنیا توسط تیمهای فوق تخصصی اندومتریوز و در مراکز مجهز صورت می گیرد.
تشخیص اندو معمولا قطعی نیست مگر آنکه بوسیله لاپاراسکوپی ثابت شود. لاپاراسکوپی یک روش جراحی است که تحت بیهوشی عمومی انجام می گیرد و شکم بیمار توسط گاز CO2متسع می شود تا امکان بررسی راحت تر ارگان ها توسط لاپاراسکوپ (یک لوله با نوری داخل آن) که از طریق یک شکاف کوچک در شکم قرار داده می شود، وجود داشته باشد. با حرکت دادن لاپاراسکوپ گرداگرد شکم، جراح می تواند وضعیت ارگان های شکمی را چک کرده و کاشته های آندومتریال را مشاهده نماید.
با استفاده از لاپاراسکوپی می توان دیواره و اعضای داخلی شکم را بهتر مشاهده کرد.
این دوربین را از ناف وارد شکم کرده و با ایجاد سوراخ های فرعی در اطراف شکم، ابزار های مورد نیاز را وارد شکم می کنند. به همراه این ابزار ها به منظور ایجاد دید بهتر برای معاینه و جراحی گاز دی اکسید کربن را راخل شکم می کنند. با این تکنیک پیشرفته علاوه بر تشخیص بیماری و درمان آن، چسبندگی های رحمی، کیست های تخمدان و سایر بیماری های این ناحیه را مشاهده کرده و درمان نمود.
جراحی از راه لاپاراسکوپی (Laparoscopy Operative) که در اصطلاح به آن لاپاراسکوپی اندومتریوز گفته می شود، به سرعت جانشین جراحی شکمی باز شده است. این جراحی با ابزار دقیق و ظریفی انجام می شود. جراحی کامل که به وسیله برداشتن رحم و برداشتن همه ضایعات و نیز تخمدان (برای جلوگیری از تحریک هورمونی بیشتر) انجام می شود در مواردی که بیماری شدیدو طولانی باشد ضروری خواهد بود. در جراحی لاپاراسکوپی اندومتریوز از طریق ۳ الی ۴ شکاف که به اندازه ۰.۵ الی ۱ سانتی متری است، لوله ای وارد حفره لگنی شده واقدام به برداشتن ضایعات از روی حالب، مثانه، روده و رحم وتخمدان می کنند.در این روش میزان خونریزی وعفونت کمتر وبهبود سریع تر می باشد.
