چندین نوع سرطان به سلولهای تشکیل دهنده خون حملهور میشوند. علایم این نوع سلولهای سرطانی اغلب به آرامی رخ میدهد، به همین جهت فرد ممکن است متوجه مشخصههای بیماری نشود.
در واقع، برخی افراد مبتلا به این نوع سرطانهای خون هیچ مشخصهی بارز یا نشانهای ندارند. اما عوامل و علایم مشترکی وجود دارد که میتوان در انواع شایع سرطان خون مشاهده کرد.
سلولهای خونی از مغز استخوان نشأت میگیرند و در همین جاست که سلولهای سرطانی لوسمی نیز ایجاد میشوند. این سلولهای سرطانی باعث شکلگیری گلبولهای سفید غیرطبیعی میشوند که عمری بیش از حالت عادی دارند. این نوع گلبولهای سفید غیرطبیعی برخلاف گلبولهای سالم، توان مبارزه با عفونتها و عوامل بیماریزا را ندارند.
انواع مختلفی سرطان خون وجود دارد. برخی از سرطانها به سرعت رشد (حاد) میکنند. در این نوع سرطانهای خون فرد درست مانند اینکه به آنفولانزا مبتلا شده باشد به صورت ناگهانی بیمار میشود.
اما انواع دیگر سرطان خون نیز وجود دارند که بروز علایم (مزمن) آن ممکن است سالها طول بکشد. نخستین علایم این نوع سرطانهای خون را باید در نتایج غیر معمول آزمایش خون جستجو کرد.
بیشتر علایم سرطان خون به این دلیل بروز پیدا میکنند که سلولهای سرطانی سلولهای خونی سالم را از رشد و کارکرد طبیعی خود باز میدارند.
اختلالی است که در آن بدن فرد به اندازه لازم گلبولهای قرمز خون نمیسازد یا سلولهای خونی ناسالمی را تولید میکند که کارکرد طبیعی ندارند. علایم کمخونی شامل موارد زیر است:
پلاکتها یکی از اجزای اصلی سلولهای خونی هستند که در هنگام بریدگی رگها به هم میچسبند و موجب لخته شدن خون میشوند. اما هنگامی که لخته شدن خون به درستی انجام نگیرد، بریدگیهای کوچک و جزئی نیز باعث خونریزی بیش از حد میشوند. در همین حال، فرد ممکن است غالبا از ناحیهی بینی (خوندماغ) دچار خونریزی شود. علاوه بر این، علایم دیگری نیز در فرد مشاهده میشوند.
علایم دیگر اختلال انعقاد خون
علایم دیگر انعقاد خون عبارتند از:
از آنجایی که گلبولهای سفید بدن به خوبی قادر به مبارزه با عفونتها و عوامل بیماریزا نیستند، فرد بیش از حد معمول بیمار میشود و زمان بهبودی نیز عموما طولانیتر از حد عادی است.
ممکن است فرد تب زیاد یا تعریق شبانه نیز داشته باشد. تشکیل سلولهای سرطانی در غدد لنفاوی، لوزهها، کبد و طحال نیز موجب وَرم در این نواحی میشود.
علاوه بر این،خ فرد ممکن است تودهها یا غدههایی را در زیر گردن یا زیربغل مشاهده کند و یا امکان دارد که بعد از خوردن غذای کم حس سیری به او دست بدهد. همینطور فرد بدون دلیل وزن زیادی را از دست میدهد. رشد سلولهای سرطانی در مغز استخوان نیز برخی اوقات موجب درد استخوان میشود.
دستگاه لنفاوی بدن دارای نوعی از گلبولهای سفید خون موسوم به لنفوسیتها است که به بدن یاری میرساند در مقابل عفونتها مبارزه کرده و مواد زائد را دفع کند.
سلولهای سرطان لنفوئیدی باعث میشود بدن لنفوسیتهای غیر طبیعی تولید کند که توان مبارزه با عفونتها را ندارند. تورم غدههای لنفاوی از علایم اصلی این نوع سلولهای سرطانی است.
فرد ممکن است که متوجه غدهها یا توده هایی در زیر گردن، زیر بغل یا کشاله ران شود. تورم غدههای لنفاوی همینطور باعث وارد شدن فشار به اعضای دیگر بدن شده و موجب میشود که فرد دچار سرفه، تنگی نفس یا درد در ناحیهی قفسه سینه، شکم یا استخوانها شود. امکان دارد که طحال فرد بزرگتر شود یا حسِ سیری یا نفخ به او دست بدهد.
آماس غدههای لنفاوی عموما دردناک نیستند، اما ممکن است فرد با مصرف نوشیدنیهای الکلی دچار درد شود.
برخی از رایجترین علایم و نشانههای سلولهای سرطان لنفوئیدی عبارتند از:
سلولهای پلاسما نوع دیگری از سلولهای بدن هستند که به مبارزه علیه بیماریها در دستگاه گردش خون یاری میرسانند. «مولتیپل میلوما (Multiple myeloma)» یا میلوم متعدد باعث میشود که مغز استخوان سلولهای پلاسمایی غیر طبیعی بسازد که از کنترل خارج شده و بدن را از تولید سلولهای خونی سالم بازدارند.
سلولهای پلاسمای غیرطبیعی ممکن است که مواد شیمیایی را در خون آزاد کنند که موجب آسیب به اندامها و بافتهای بدن شود. برخی از انواع سلولهای سرطانی سریعتر از سایرین رشد میکنند، اما معمولا علایم بیماری تا زمانی که فرد برای مدت طولانی به آن مبتلا نشده باشد بروز پیدا نمیکند.
از شایعترین علایم و نشانههای مولتیپل میلوما است. در این حالت فرد دردهای شدید و طولانیمدتی را در ناحیهی کمر یا دندههای خود حس میکند. در همین حال، سلولهای سرطانی مواد شیمیایی را ترشح میکنند که فرایند رشد و ترمیم طبیعی استخوانها را قطع میکند.
در نتیجه، استخوانهای فرد نازک و ضعیف شده و به راحتی میشکنند. آسیب دیدگی استخوانهای ستون فقرات میتواند روی اعصاب تأثیر گذاشته و موجب درد یا ضعف و خستگی پاها، گزگز یا سوزن سوزن شدن دستها و عدم کنترل روده و مثانه شود.
مولتیپل میلوما منجر به بالا رفتن سطح کلسیم در خون نیز میشود که میتواند علایمی شامل موارد زیر را در پی داشته باشد:
سطح بالای کلسیم در خون میتواند به کلیهها نیز آسیب وارد کند. پروتئینهای خاصی که از سلولهای سرطانی نشأت میگیرند، میتوانند موجب بروز علایمی مانند وَرم و آماس پا، تنگی نفس و خارش پوست شوند.
پروتئینهایی که سلولهای سرطانی ترشح میکنند به اعصاب آسیب رسانده و میتوانند موجب ضعف و خستگی، بیحسی، درد دست و پا شوند. همچنین سلولهای سرطانی جای سلولهای سالم خونی را تنگ کرده و موجب اختلال در کارکرد این سلولها میشوند. به این جهت، فرد ممکن است که دچار خونریزی شده یا اینکه بدن او مستعد کمخونی یا عفونت شود.