عامل بروز گوش درد ممکن است عارضههای گوش شناگر، عفونت گوش میانی، سندروم TMJ، میرنژیت تاولی، آفتابسوختگی، درماتیت و تروما باشند. علائم و نشانههای گوش درد به عامل ایجادکنندهی آن بستگی دارد، ولی میتواند شامل این ٰٰعلائم باشد:
قرمزی و تورم اطراف گوش، تب، درد گوش، درد فک، سوزش گلو، خارش، وزوز گوش و سرگیجه.گوش درد معمولا نیاز به مراقبتهای پزشکی فوری دارد، اما بعضی اوقات با درمانهای خانگی مانند کمپرس گرم، داروهای مُسکن مانند ایبوپروفن، ناپروکسن و استامینوفن و ریختن روغن زیتون یا سایر روغنهای لازم در گوش قابل درمان است. زمانی که علائمی مانند تب، سرگیجه، کاهش شنوایی و خروج ترشحاتی از گوش مشاهده میشود، مراقبتهای پزشکی ضرورت پیدا میکنند. بررسی، تشخیص و درمان گوش درد معمولا با آزمونهای سادهای انجام میشود که متخصصان انجام میدهند.
گوش اجزای زیادی دارد و هرکدام از آنها میتوانند عامل گوش درد باشند. گوش درد میتواند ناشی از درد و ناراحتی یک یا چند بخش از گوش باشد.
علت درد در گوش خارجی چیست؟
مارپیچ گوش و لالهی گوش جزو گوش خارجی هستند و بافت غضروفی دارند. این بخشها میتوانند به دلایل مختلف دچار عفونت یا التهاب شوند. این دلایل عبارتند از:
عفونت پوست یا سلولیت؛
آفتاب سوختگی؛
ناراحتیهای پوستی مزمن مانند درماتیت آتوپیک؛
تروما. آسیبدیدگی لالهی گوش در ورزش کشتی بسیار شایع است. ضربههای وارده در این ورزش میتوانند باعث خونمردگی و آسیب بافت غضروفی شوند و درد شدید ایجاد کنند. آسیب به گوش خارجی و تغییر شکل آن، به گوش گلکلمی یا گوش کشتیگیران معروف است؛
گوش درد میتواند ناشی از عفونت یا آسیب کانال گوش باشد.
علائم درد گوش خارجی
قرمزی؛
ورم؛
تب؛
خونمردگی در گوش خارجی که ناشی از آسیب به لالهی گوش است.
علت عفونت گوش خارجی یا بیماری گوش شناگر چیست؟
عفونت گوش خارجی ناشی از التهاب کانال گوش است و با نام «گوش شناگر» نیز شناخته میشود. دلایل بروز این پدیده عبارتند از:
درد پوست کانال گوش در اثر آسیبهای جزئی. به عنوان مثال ممکن است برای تمیز کردن جرم داخل گوش از جسمی نوکتیز استفاده شود. این جسم میتواند در پوست کانال گوش خراشیدگی ایجاد کند و محل آسیبدیده دچار التهاب یا عفونت شود.
گوش شناگر التهابی است که در اثر باقی ماندن آب در کانال گوش ایجاد میشود. محیط تاریک، گرم و مرطوب گوش فضای مناسبی برای رشد باکتریها و عفونتها فراهم میکند.
تجمع جرم در گوش. جرم گوش حالت مومی داشته و سیستم دفاعی طبیعی گوش است که با چرب نگهداشتن کانال گوش از بروز عفونتها جلوگیری کند. اما اگر مقدار جرم گوش زیاد شود و سفت شود، میتواند درد شدیدی ایجاد کند. این عارضه بهویژه زمانی خود را نشان میدهد که تودهی سختشدهی جرم گوش به پردهی گوش (پردهی صماخ) فشار بیاورد.
جسم خارجی. وقتی جسم خارجی به داخل گوش برود و نتوان آن را از گوش خارج کرد، امکان بروز درد و التهابات زیاد است. جسم خارجی میتواند سنجاق سری باشد که فرد بخواهد با آن جرم گوشاش را تمیز کند. تمیز کردن گوش با این اجسام بههیچوجه درست نیست و میتواند مشکلات زیادی به وجود بیاورد. این اجسام خارجی علاوه بر التهاب، میتوانند باعث آسیبدیدگی یا پارگی پردهی گوش شوند.
علائم گوش شناگر
درد گوش و احساس فشار بر روی آن؛
خارش؛
خروج ترشحات عفونی از گوش؛
کاهش شنوایی؛
وزوز گوش.
سایر علل گوش درد
ناراحتی و درد گوش ممکن است در اثر درد اعضای مجاور گوش باشد. این دردها عبارتند از:
درد یا سندروم TMJ. مفصل گیجگاهیزیروارهای (TMJ)، مفصلی است که فک را به جمجمه متصل میکند و در جوار کانال گوش خارجی قرار دارد. التهاب این مفصل میتواند باعث گوش درد شود. درد مفصل TMJ میتواند در اثر ضربه یا آرتریت بروز کند. دندان قروچه نیز ممکن است باعث ناراحتی یا درد گوش شود.
سینوزیت میتواند فشار گوش میانی را افزایش دهد و باعث بروز گوش درد شود.
دندان درد و بیماریهای دندان نیز میتوانند باعث احساس درد در ناحیهی گوش شوند.
ماستوئیدیت زایدهای از استخوان تمپورال است که در پشت گوش قرار دارد. عفونت این بخش میتواند باعث بروز گوش درد شود.
فارنژیت (التهاب گلو) و ورم لوزه نیز ممکن است همراه با گوش درد باشد. آبسهی لوزه نیز علاوه بر ایجاد دشواری در باز کردن دهان و سختی در جویدن غذا، میتواند باعث بروز گوش درد شود.
التهاب تیروئید و درد شریان کاروتید نیز میتوانند موجب بروز گوش درد شوند.
نورالوژی عصب سهقلو. التهاب و سوزش عصب جمجمهای پنجم نیز میتواند موجب دردهایی در ناحیهی صورت از جمله گوش شود.
وزوز گوش. هر چند این درد واقعی نیست، ولی زنگ زدن گوش میتواند موجب احساس ناراحتی بسیار در ناحیهی گوش شود.
باروتروما نوعی آسیب به گوش است که در اثر تغییر شدید فشار در گوش میانی و داخلی بهوجود میآید. این تغییر فشار در اثر پرواز با هواپیما، غواصی سطحی یا ضربهی حاصل از انفجار به وجود میآید. این ضربه میتواند پردهی گوش، گوش میانی، گوش داخلی یا همهی آنها را تحت تأثیر قرار دهد.
وقتی گوش درد ناشی از بیماری یا آسیب اعضای مجاور گوش باشد، علائمی که بروز میکنند به آن عضو مربوط خواهد بود. به عنوان مثال در التهاب TMJ که باعث گوش درد میشود، معمولا درد با باز کردن دهان یا جویدن غذا آغاز میشود، یا گوش درد ناشی از دندان درد معمولا با احساس درد در دندان و لثه همراه است.
چه زمانی برای گوش درد به پزشک مراجعه کنیم؟
بزرگسالانی که دچار سرماخوردگی یا مشکلات تنفسی پیشرفته میشوند، گاهی اوقات گوش درد را نیز تجربه میکنند. این درد گوش معمولا با بهبود بیماری برطرف میشود. گاهی ممکن است احساس پُری گوش کمی بعد از سرماخوردگی بهبود یابد.
عفونت گوش میانی در کودکان اغلب خودبهخود بهبود مییابد و نیازی به مصرف آنتیبیوتیک نیست. اما نمیتوان در نوزادان تشخیص داد که علت تب و ناآرامی نوزاد عفونت گوش است یا خیر. در این موارد بهتر است به پزشک مراجعه شود تا وضعیت کودک یا نوزاد بررسی شود.
نوزاد زیر ۸ هفته نباید در اثر گوش درد دچار تب شود و در صورت بروز تب باید به پزشک مراجعه کرد.
خروج چرک، خون و مایعات از گوش طبیعی نیست و در این موارد باید بهسرعت به پزشک مراجعه کرد.
گوش دردی که چند ساعت طول میکشد و شدت آن افزایش مییابد، باید توسط پزشک بررسی شود.
اگر گوش درد با کاهش شنوایی، تب، احساس ضعف و بیقراری همراه باشد، باید برای درمان آن به پزشک مراجعه شود.
سرگیجه بهخصوص زمانی که با کاهش شنوایی و وزوز گوش همراه باشد، نیاز به فوریتهای پزشکی دارد. اینها میتوانند علائم تومور عصبیای به نام نوروم آکوستیک باشند.
افرادی که به دیابت مبتلا هستند یا نقص دستگاه ایمنی دارند، در معرض ابتلا به اوتیت خارجی حاد قرار دارند. درمان این بیماری از طریق آنتیبیوتیکهای قوی صورت میگیرد. علائم آن شامل گوش درد، تب، خروج مواد از گوش و قرمزی اطراف گوش است. این علائم، هشداری برای مراجعه به پزشک هستند.
کسانی که از گوش درد مینالند و علائمی مانند تب، سردرد، سفتی گردن، رخوت و علائم مننژیت یا التهاب مغز دارند باید فورا به پزشک مراجعه کنند.