مصرف کردن یا نکردن؟

در مستند جدید «اورلوفسکی»، اگرچه به مخالفان رادیکال هم تریبون داده شده، مسئله این نیست.

او میداند که ترک شبکه‌های اجتماعی همچون بازگشت از تمدن غیر ممکن است و بنابراین معضل اجتماعی با پرهیز از لودیسم و جبرگرایی رایج در آثاری با موضوع تکنولوژی از زرد شدن گریخته و از امکان تغییر می‌گوید.

هدف، اعمال بیشتر قواعد «طراحی اخلاقی» (Ethical Design) است تا مشتری همچون معتادان- که به همت مستند، جایگزین آشنا زدایی شده کاربران(Users) است- در چرخه روش‌های روانشناسی تبلیغات و هک رشد(Growth Hacking) روزگار نگذارد.

ابر شرکت‌های شیطانی وجود ندارند و همانطور که در ابتدا از سوفوکل نقل می‌کند وضعیت بیشتر شبیه به نفرینی از روی دیگر عظمت تکنولوژی است و به نظر او بیشتر مدل کسب و کار این حوزه است که نفرین می‌کند اما دقیقا آنجا که مستند تصمیم به ارائه راه حل می‌دهد در دام شعار می‌افتد.

به غیر از یکی دو تحصیل کرده رشته‌هایی چون تجارت و روانشناسی مابقی مصاحبه شوندگان متخصصین فناوری اطلاعات‌اند و از اقتصاد دان‌ها و دیگر متخصصین حوزه علوم انسانی که در این حوزه فعالیت می‌کنند کمکی نگرفته.

به همین سبب بیشتر راهکارها آرمان گرایانه و شعاری‌اند تا عملی:

• گرفتن مالیات بابت استفاده از داده‌های عمومی از طریق رگولاتوری دولتی (با اذعان به این امر که کاری ورای توان مردم است) در اقتصاد بین الملل(و نه کشوری) امری اگر نه غیر ممکن که بسیار پیچیده است.
• مصرف کنندگان که ،ب حاضر به پرداخت هزینه برای چنین خدماتی نیستند و صرفا می‌خواهند بدون پرداخت هزینه مادی مصرف کنند بنابراین رویای پلتفرم‌های اشتراکی تحت مدیریت عمومی همچون ویکیپدیا که آن را مثال زده چه بسا به سرنوشت مشابهی دچار می‌شوند(ویکیپدیا چندین بار با مشکل تامین هزینه مواجه شده و بنرهای درون سایت هم برای کمک التماس می‌کنند).
• انتظار خود نظارتی (self-regulation) هم که مطابق شواهد مستند امری بعید است.

از این رو به نظر می‌رسد که تنها دستاورد اثر در مقایسه با گذشتگانش توصیف صرف راهکارها است.

اگرچه نفس آگاه تر شدن نسبت به مسئله خود امید بخش است و خوش بینی امری قابل دفاع.