زنبور‌های عسل به دلایل گوناگونی، سوژه‌ای مورد علاقه و جالب هستند. سلسله مراتب، نظم، تقارن، اتحاد، و جنبه‌های زیاد دیگری از زندگی این موجودات، قابل توجه و چشمگیر است. این ارزش‌ها و ویژگی‌ها همیشه منبعی از الهام برای بشر بوده و هست. در ادامه از خواص بره موم برای سلامتی انسان توضیح داده خواهد شد.
اما محصولات زنبور‌های عسل، اهمیت زیادی برای دانشمندان دارند. در این مطلب می‌خواهیم از بره موم عسل بگوییم که از محصولات جانبی زنبور عسل است. بره موم، صمغی طبیعی و چسبناک است که در دیواره‌ی لانه‌ی زنبور عسل وجود دارد. بره موم زنبورعسل مانند ژل رویال، کاربرد‌های درمانی زیادی دارد؛ از تسکین گلو درد گرفته تا تقویت سیستم ایمنی. در این مقاله در مورد خواص بره موم عسل برای مردان و درباره فواید و کاربرد‌های آن صحبت میکنیم. پس با ما همراه باشید.
بره موم عسل یا propolis را زنبور عسل از صمغ گیاهان و درختان جمع آوری می‌کند و در داخل کندوی زنبور عسل نقش الکل را دارد. معمولا بره موم در ورودی کندو دیده می‌شود.
بره موم داخل کندوی زنبور عسل دارای اثرات ضد میکربی و ضد عفونی کنندگی است و زنبور عسل که حشره بسیار تمیزی است، بره موم را در ورودی کندو یعنی جایی که زنبور‌ها از آن رفت و آمد می‌کنند، نگهداری می‌کند. زنبور‌هایی که از خارج کندو وارد می‌شوند دست‌ها و پا‌های خود را آغشته به بره موم می‌کنند.
بره موم سومین جزء مهم محصولات زنبور عسل است. عمدتاً از رزین (50%)، موم (30%)، اسانس (10%)، گرده (5%) و سایر ترکیبات آلی (5%) تشکیل شده است. ترکیبات فنلی، استرها، فلاونوئیدها، ترپن ها، بتا استروئیدها، آلدئیدهای معطر و الکل ها ترکیبات آلی مهم موجود در بره موم هستند. دوازده فلاونوئید مختلف، یعنی پینوسمبرین، آکاستین، کریزین، روتین، لوتئولین، کامفرول، آپیژنین، میریستین، کاتچین، نارینگنین، گالانژین و کوئرستین. دو اسید فنولیک، اسید کافئیک و اسید سینامیک. و یک مشتق استیلبن به نام رسوراترول در عصاره بره موم با الکتروفورز ناحیه مویرگی شناسایی شده است. بره موم همچنین حاوی ویتامین های مهمی مانند ویتامین های B1، B2، B6، C و E و مواد معدنی مفیدی مانند منیزیم (Mg)، کلسیم (Ca)، پتاسیم (K)، سدیم (Na)، مس (Cu)، روی است. (روی)، منگنز (Mn) و آهن (Fe). چند آنزیم مانند سوکسینیک دهیدروژناز، گلوکز-6-فسفاتاز، آدنوزین تری فسفاتاز و اسید فسفاتاز نیز در بره موم وجود دارند.
عفونت با انگل معمولاً در تماس با سطح آلوده رخ می دهد. علائم عفونت انگلی دستگاه گوارش شامل درد شکم، اسهال، نفخ و حالت تهوع است. گزارش شده است که بره موم دارای چندین اثر بیولوژیکی از جمله فعالیت های ضد سرطانی، آنتی اکسیدانی و ضد التهابی است.
مطالعات کمی وجود دارد که استفاده بالینی از بره موم را در درمان عفونت های ویروسی گزارش کرده است. در یک مطالعه، اثر in vitro عصاره اتانولی بره موم بر رشد و چسبندگی تروفوزوئیت های Giardia duodenalis مورد ارزیابی قرار گرفت.نشان داده شد که بره موم رشد و چسبندگی تروفوزوئیت ها را مهار می کند.همچنین باعث جدا شدن این موجودات انگلی شد. اثربخشی آن در برابر ژیاردیازیس نیز در یک مطالعه بالینی گزارش شده است که در آن کودکان و بزرگسالان مبتلا به بره موم ژیاردیازیس، نرخ بهبودی بین 52 تا 60 درصد را نشان می‌دهند، در حالی که آنهایی که داروی معمولی دریافت می‌کنند، نرخ بهبودی 40 درصدی را نشان می‌دهند.
یک مطالعه تجربی دیگر نشان داد که بره موم دارای آنتی هیستامینرژیک، ضد التهاب، ضد اسید و ضد هلیکوباکتر پیلوری است.فعالیت هایی که می توانند برای درمان زخم معده استفاده شوند.
در واژن یکی از ویژگی های بارز عفونت های واژن است. این عفونت با رشد بیش از حد پاتوژن های واژن مانند قارچ های مخمر مانند و افزایش pH واژن همراه است. بیماران دیابتی بیشتر مستعد ابتلا به عفونت های واژن ناشی از کاندیدا آلبیکنس هستند.
مطالعه ای که بر روی استفاده از محلول آبی 5 درصد بره موم انجام شد، منجر به بهبود سلامت واژن شد. بره موم علاوه بر اثرات آنتی بیوتیکی و ضد قارچی، به دلیل خاصیت بیهوشی، علائم اولیه را نیز تسکین می دهد. بنابراین، بره موم ممکن است برای کاندیدیازیس عود کننده ولوواژینال (RVVC) استفاده شود و می تواند یک گزینه جایگزین برای بیمارانی باشد که به دلیل درمان دارویی همزمان قادر به مصرف آنتی بیوتیک نیستند.
اثربخشی بره موم در برابر نیستاتین ضد قارچ معمولی نتایج رضایت بخشی را نشان داده است. محلول عصاره بره موم (PES) نیز سمیت کمی در سلول های انسانی نشان می دهد و می تواند یک درمان جایگزین برای واژینیت مزمن باشد. علاوه بر این، PES دارای خواص ضد قارچی است و می توان از آن به عنوان ماده آنتی بیوفیلم برای RVVC برای مقابله با رشد بیوفیلم و مقاومت در داروی ضد قارچ استفاده کرد.
حفره دهان دارای یک میکرو فلور باکتریایی فراوان است و رشد بیش از حد باکتری ممکن است منجر به چندین بیماری مانند بیماری های دهان شود. مطالعات نشان داده اند که بره موم ممکن است رشد پلاک باکتریایی و پاتوژن های ایجاد کننده پریودنتیت را به دلیل خواص ضد باکتریایی خود محدود کند. محلول های بره موم در مقایسه با کلرهگزیدین، اثر سیتوتوکسیک انتخابی کمتری بر روی فیبروبلاست های لثه انسان اعمال می کنند.
علاوه بر آن، دهانشویه های حاوی بره موم در بهبود زخم های جراحی نیز موثر بوده است. این امر استفاده از بره موم را در محلول های مورد استفاده به عنوان دهانشویه تشویق می کند. محلول بره موم همچنین می تواند برای ضد عفونی مسواک استفاده شود. عصاره اتانولی 3 درصد ژل خمیر دندان بره موم در گروهی از بیماران قدرت بیشتری را در برابر التهاب لثه ناشی از طاعون دندان نشان داد.
عصاره بره موم همچنین به درمان بوی بد دهان کمک کرده است، وضعیتی که در آن فرد بوی نامطبوع را عمدتاً به دلیل بهداشت نامناسب دهان تجربه می کند. خمیر دندان بره موم یا دهانشویه به دلیل توانایی آنها در کاهش رشد پلاک باکتریایی و میکرو فلور بیماری زا که باعث التهاب لثه و پریودنتیت می شود استفاده می شود. بنابراین، بره موم به عنوان یک عامل درمانی نیز نقش دارد.
بره موم به طور گسترده ای در محصولات پوستی مانند کرم ها و پمادها استفاده می شود. استفاده از آن در محصولات مراقبت از پوست بر اساس خواص ضد آلرژی، ضد التهاب، ضد میکروبی و عملکرد تقویتی آن بر سنتز کلاژن است. مطالعه اخیر با مقایسه اثر بره موم و داروی معمولی نقره سولفادیازین نشان داد که بره موم به طور قابل توجهی فعالیت رادیکال های آزاد را در بهبود بستر زخم کاهش می دهد که از روند ترمیم پشتیبانی می کند. یک مطالعه بالینی بر روی بیماران آکنه ای با استفاده از عصاره اتانولی بره موم، اثربخشی بالای آن را در درمان آکنه ولگاریس نشان داد.
بره موم همچنین متابولیسم کلاژن مثبتی را در زخم در طول فرآیند بهبود با افزایش محتوای کلاژن بافت ها نشان می دهد. یک مطالعه استفاده از بره موم را به عنوان یک درمان جایگزین برای بهبود زخم برای تقویت بسته شدن زخم، به ویژه در شرایطی مانند زخم پای دیابتی انسان (DFU) نشان داد.
بره موم به دلیل دارا بودن ترکیباتی مانند فلاونوئیدها، ترکیبات فنلی، ترپن ها و آنزیم ها، اثرات مطلوبی در فرآیند بهبود زخم از جمله فعالیت های ضد قارچی و ضد باکتریایی نشان می دهد. همچنین فعالیت رادیکال های آزاد (ROS) را در بستر زخم کاهش می دهد و به روند ترمیم کمک می کند. بره موم همچنین با افزایش میزان کلاژن های نوع I و III در بافت ها اثرات زیادی بر متابولیسم کلاژن نشان می دهد. کاهش ROS و تجمع کلاژن به متعادل کردن ماتریکس خارج سلولی و تولید بافت‌های دانه‌بندی کمک می‌کند.
بنابراین، تأثیر بره موم بر متابولیسم فیبرونکتین مکانیسم بهبود زخم را تغییر می دهد.
بررسی حاضر بر روی فواید بالقوه محصولات زنبور عسل مانند عسل، بره موم و ژل رویال تمرکز دارد.
این محصولات سرشار از ترکیبات فعالی مانند فلاونوئیدها، اسید فنولیک، ترکیبات فنولی، ترپن ها و آنزیم ها هستند که عملکرد بیولوژیکی در پیشگیری از برخی بیماری ها و ارتقای سلامت دارند.
عسل، بره موم و ژل رویال دارای اثرات متمایز با خواص تغذیه ای و ارزش عملکردی قابل توجهی هستند. بنابراین، این فرآورده های زنبور عسل را می توان به عوامل ضددرمانی قوی تبدیل کرد.
با این حال، برخی از اقدامات احتیاطی لازم است در مورد آلرژن های مرتبط با محصولات زنبور عسل و در یافتن دوز مصرفی مناسب انجام شود.
