آلودگی غذایی
بنا بر گزارش سازمان جهانی بهداشت، بیش از 200 نوع بیماری در اثر خوردن غذاهای آلوده به ویروس، باکتری، انگل و مواد شیمیایی مانند فلزات سنگین ایجاد می‌شود. این مشکل رو به رشد، تاثیر قابل توجهی بر بهداشت و سلامت عمومی دارد و فشار ناشی از آن نه تنها باعث از دست رفتن بهره‌وری و کارایی سیستم‌های مراقبت بهداشتی خواهد شد، بلکه حتی بر حوزه گردشگری و تجارت نیز اثرات منفی بسیاری خواهد داشت. این بیماری‌ها نقش قابل توجهی در میزان کلی بیماری و مرگ و میر در جهان دارند.
آلودگی غذا ممکن است در هر مرحله‌ای از زنجیره تولید، رسیدن به دست مصرف کننده و مصرف آن رخ دهد. منبع این آلودگی ممکن است خاک، آب یا هوای آلوده باشد. گاهی نیز آلودگی غذا از نگه‌داری، تولید و فرآوری اشتباه و ناسالم ناشی شود.
بیماری‌های ناشی از غذا محدوده وسیعی از بیماری‌های گوارشی مانند اسهال تا سرطان را شامل می‌شود. بیشتر این بیماری‌ها به صورت گوارشی بروز می‌کنند، اگرچه همین بیماری‌ها ممکن است با عوارض عصبی، ایمنی و علایم مرتبط با بیماری‌های زنان نیز همراه باشند. بیماری‌هایی با عوارض اسهال مشکلی اساسی در همه کشورهای جهان است؛ اگرچه بیشترین بار این مشکل بر دوش کشورهای کم‌درآمد یا با درآمد متوسط و کودکان زیر 5 سال است.
اثرات بیماری‌های ناشی از غذا
هر سال نزدیک به 1 نفر از هر 10 نفر در دنیا با بیماری‌های ناشی از غذاهای آلوده درگیر می‌شوند و این موضوع به مرگ 420 هزار نفر در سال منجر می‌شود. اثرات این نوع بیماری‌ها بر کودکان بیشتر است و حدود 125 هزار نفر از آمار مرگ و میر سالانه این بیماری‌ها مربوط به کودکان زیر 5 سال است. اغلب این موارد به بیماری اسهال مربوط است. از دیگر عواقب جدی بیماری‌های ناشی از آلودگی غذا می‌توان به نارسایی کلیه و کبد، اختلالات مغزی و عصبی، آرتریت واکنشی، سرطان و در نهایت مرگ اشاره کرد.
بیماری‌های ناشی از آلودگی غذا، در کشورهایی با سطح درآمد اندک یا متوسط، با فقر در ارتباط نزدیک است ولی در مجموع مشکلی روبه رشد است که همه کشورهای جهان با آن درگیرند. افزایش میزان تجارت بین‌المللی و طولانی و پیچیده شدن زنجیره‌های تامین غذا، خطر آلودگی مواد غذایی و حمل مواد غذایی آلوده را به مرزهای ملی افزایش داده است. بزرگتر شدن شهرها، تغییرات آب و هوایی، مهاجرت و افزایش سفرهای بین‌المللی این شرایط را تشدید می‌کند و افراد را در معرض خطرات جدید قرار می‌دهد.
چه کسی پاسخگو است؟
سازمان جهانی بهداشت در حال کمک به کشورهای عضو آن برای ایجاد ظرفیت‌های لازم در جهت شناسایی، جلوگیری و مدیریت خطرات ناشی از مواد غذایی است. بیماری‌های ناشی از غذا، در لیست اهداف سازمان جهانی بهداشت برای توسعه پایدار قرار گرفته‌اند و یکی از مهمترین اولویت‌های کاری این سازمان هستند. از جمله فعالیت‌های این سازمان می‌توان به تحقیقات و ارزیابی‌های علمی برای خطرات مرتبط با آلودگی مواد غذایی، برنامه‌های آگاهی‌دهنده و آموزشی بیماری‌های غذایی و کمک به افزایش ایمنی مواد غذایی از طریق برنامه‌های ملی است. کتابچه راهنمای 5 کلید برای غذای ایمن‌تر که توسط سازمان جهانی بهداشت ارایه شده است، شامل نکات و راهنماهای ساده‌ای برای روش تولید، فرآوری، مدیریت و مصرف مواد غذایی برای کاهش شیوع بیماری‌های ناشی از غذا است.
سازمان جهانی بهداشت در همکاری با سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل، سازمانی را ایجاد کرده است (Codex Alimentarius) که ایجاد استانداردهای غذایی، دستورالعمل‌ها و کدهای عملیاتی را بر عهده دارد. این استانداردها و دستورالعمل‌ها به ایمنی، کیفیت و عدالت در تجارت بین‌المللی غذا کمک می‌کنند. همچنین این دو سازمان، شبکه‌ای بین المللی (INFOSAN) برای اشتراک سریع اطلاعات در موقعیت‌های اضطراری ایمنی مواد غذایی را ایجاد کرده‌اند.
منبع:
https://www.who.int/health-topics/foodborne-diseases#tab=tab_1
