امروزه در قفسه‌های فروشگاه‌ها با محصولاتی روبه‌رو می‌شویم که با برچسب پروبیوتیک مشخص شده‌اند. پروبیوتیک‌ها میکروارگانیسم‌های زنده‌ای هستند که منافع بسیاری برای سلامتی دارند که به صورت مواد غذایی تخمیر شده (مانند کفیر، ماست، خیارشور و ...)، مکمل‌های پروبیوتیک یا به صورت مواد غذایی غنی شده با پروبیوتیک در دسترس هستند. این باکتری‌ها در بهبود سلامت دستگاه گوارش، سلامت قلب و عملکرد دستگاه ایمنی بدن تاثیر بسزایی دارند. تعداد زیادی از مطالعات انجام شده نشان داده‌اند که پروبیوتیک‌ها در کاهش وزن و چربی شکم موثرند.
تاثیر باکتری‌های روده بر کاهش وزن بدن
هزاران میکروارگانیسم مختلف در دستگاه گوارش ما وجود دارند؛ بیشتر آنها باکتری و از نوع خوب هستند. باکتری‌های خوب، بسیاری از مواد مغذی مانند ویتامین K و برخی از ویتامین‌های B را تولید می‌کنند. همچنین می‌توانند فیبرها را که بدن قادر به هضم آنها نیست به اسیدهای چرب کوچک زنجیر تبدیل کنند. در روده انسان دو دسته اصلی از باکتری‌های خوب وجود دارد: باکتروییدها و فیرمیکوت‌ها. به نظر می‌رسد که وزن انسان به تعادل بین این دو خانواده از باکتری‌ها وابسته باشد. مطالعات حیوانی و انسانی هر دو تایید کرده‌اند که وضعیت باکتری‌های روده در افرادی با وزن نرمال با افراد چاق یا دارای اضافه وزن متفاوت است. مشاهده شده که در روده افراد چاق نسبت به افرادی با وزن نرمال جمعیت باکتری‌های فیرمیکوت بیشتر و جمعیت باکتروئیدها کمتر است. در مجموع مطالعات انجام شده نشان می‌دهند که باکتری‌های روده نقش بسیار مهمی در تنظیم وزن انسان دارند.
نحوه عمل پروبیوتیک‌ها در کاهش وزن
تصور بر این است که برخی از پروبیوتیک‌ها ممکن است از جذب چربی مواد غذایی در روده جلوگیری کرده و مقدار چربی دفع شده با مدفوع را افزایش دهند. به عبارت دیگر، آنها باعث می‌شوند که شما کالری کمتری از رژیم غذایی خود دریافت کنید.
پروبیوتیک‌ها به دو صورت با چاقی می‌جنگند:
· کمک به رهایش هورمون کاهش اشتها (GLP-1): افزایش میزان این هورمون در بدن منجر به کالری‌سوزی و چربی‌سوزی بیشتر در بدن می‌شود.
· افزایش میزان پروتئین شبه آنژیوپویتین (ANGPTL4): این پروتئین در متابولیسم قند و چربی نقش دارد و افزایش میزان آن در بدن منجر به کاهش ذخیره چربی در بدن می‌شود.
همچنین شواهد زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد چاقی با التهاب مغز ارتباط دارد. با بهبود سلامت روده، پروبیوتیک‌ها ممکن است التهاب سیستمیک را کاهش داده و از چاقی و سایر بیماری ها محافظت کنند.
با وجود همه مطالعات انجام شده و نتایج به دست آمده، صحت این دست آوردها همچنان در حال بررسی است.
پروبیوتیک‌های کاهش دهنده وزن و چربی شکم
مطالعات نشان داده‌اند که سویه مشخصی از خانواده باکتری‌های لاکتوباسیلوس به کاهش وزن و چربی شکمی منجر می‌شوند.
به عنوان مثال در یک مطالعه نشان داده شده که مصرف ماست حاوی باکتری‌های خانواده لاکتوباسیلوس طی یک دوره شش هفته‌ای، میزان چربی بدن را 3-4 درصد کاهش می‌دهد.
در مطالعه دیگری بر روی 125 زن دارای اضافه وزن و در حال استفاده از رژیم غذایی، طی یک دوره 3 ماهه افرادی که از پروبیوتیک لاکتوباسیلوس رامنوسوس استفاده کردند، به میزان 50 درصد بیشتر از افرادی که پروبیوتیک مصرف نکردند کاهش وزن داشتند.
پروبیوتیک‌های ممانعت کننده از افزایش وزن
کاهش وزن تنها راه مبارزه با چاقی نیست، پیشگیری از چاقی مهم‌تر از آن است. یک مطالعه 4 هفته‌ای که در آن افراد بالای 1000 کالری در روز دریافت می‌کردند نشان داد که مصرف پروبیوتیک در رژیم غذایی آنها منجر به کاهش جذب چربی و کاهش میزان افزایش وزن می‌شود. هر چند که این موضوع به بررسی بیشتری نیاز دارد ولی نتایج به دست آمده نشان داده‌اند که در یک رژیم غذایی پرکالری، مصرف پروبیوتیک‌ها منجر به پیشگیری از افزایش وزن می‌شود.
در این میان تعدادی از مطالعات نیز تایید کرده‌اند که برخی از پروبیوتیک‌ها منجر به افزایش وزن می‌شوند. در مجموع می‌توان گفت که تاثیر پروبیوتیک‌ها بر تغییر وزن به نوع آنها وابسته است.
منبع:
https://www.healthline.com/nutrition/probiotics-and-weight-loss#TOC_TITLE_HDR_7
