پرسشنامه یک ابزار جمع‌آوری داده‌ها است که شامل یک سری سوالات مرتبط با موضوع تحقیق است. پرسشنامه می‌تواند به صورت کاغذی یا الکترونیکی به نمونه مورد نظر توزیع شود و از آن‌ها خواسته شود که به سوالات پاسخ دهند.
معمولا دو نوع پرسشنامه در طرح‌های تحقیقاتی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
· پرسش‌نامه‌های کمی (Quantitative Questionnaire)
· پرسش‌نامه‌های کیفی (Qualitative Questionnaire)
پرسش‌نامه‌های کمی به منظور اندازه‌گیری متغیرهای کمی و ارائه داده‌های عددی استفاده می‌شوند. این نوع پرسش‌نامه‌ها معمولا شامل سوالات بسته (Closed-ended Questions) هستند که پاسخ‌های محدود و مشخصی دارند. مثلا گزینه‌های بله/خیر، مقیاس لیکرت، چند انتخابی و غیره. این سوالات راحت‌تر قابل پاسخ و تحلیل هستند و دقت بالاتری دارند.
به عنوان مثال، فرض کنید می‌خواهید یک تحقیق در مورد رضایت شغلی کارکنان یک شرکت انجام دهید. شما می‌توانید از یک پرسشنامه کمی استفاده کنید که شامل سوالاتی باشد که از کارکنان بخواهد که رضایت خود را از جنبه‌های مختلف شغلی خود بر روی یک مقیاس از ۱ تا ۵ (بسیار ناراضی، ناراضی، نه راضی نه ناراضی، راضی ، بسیار راضی) ارزیابی کنند. مثلا:
هر یک از این سوالات یک متغیر کمی را اندازه‌گیری می‌کنند و می‌توانند به صورت عددی تحلیل شوند.
پرسش‌نامه‌های کیفی به منظور بررسی عمیق‌تر مفاهیم، ادراکات، تجربیات و احساسات افراد استفاده می‌شوند. این نوع پرسش‌نامه‌ها معمولا شامل سوالات باز (Open-ended Questions) هستند که پاسخ‌های آزاد و تفسیری دارند. مثلا سوالات چرا، چگونه، چه چیزی و غیره. این سوالات انعطاف‌پذیرتر و جامع‌تر هستند ولی سخت‌تر قابل تحلیل هستند و خطای بیشتری دارند.
به عنوان مثال می‌توان از یک پرسشنامه کیفی برای دریافت دلایل رضایت یا نارضایتی جنبه‌های مختلف شغلی پرسنل با جزئیات و دلایل به شرح زیر استفاده کرد:
هر یک از این سوالات یک مفهوم کیفی را بررسی می‌کنند و می‌توانند به صورت تفسیری تحلیل شوند.
