این نقشه جهان هست که فقط کشورهای بالای 5 میلیون ک.متر مربع رو روشن کردم:
روسیه، کانادا، #آمریکا، چین، برزیل، استرالیا.
چرا همه قدرت های مطرح جهان بزرگ اند؟ "چون همه کشورهای بزرگ قدرت شدن"!
اینجا توضیح میدم چطور آینده #ایران به اندازه اش وصله، خواستید پخش کنید. نقشه بعدی جالب تره:
کشورهای تا 1 م km2 ، تقریبا همه اقتصاد های در حال توسعه.
آیا واقعا اندازه اینقدر مهم هست؟ البته قدرت عوامل زیادی داره ولی با این نقشه ها به نظر میرسه اندازه خیلی تعیین کننده است.
گرچه نمونه هایی هستند که کل فرض ما رو به لرزه می اندازند. اینجا باید نقشه سوم رو روشن کنم.
کشورهای متوسط. همونطور که پیداست اروپا مثال نقض بزرگ فرضیه بالاست. انگلستان، فرانسه، آلمان و ... کشورهای بزرگی نیستند ولی قدرتهای بزرگی دارند.
پس اندازه اونقدر ها هم مهم نیست و همه چیز اتفاقی بوده است. ولی صبر کنید، یه چیزی هست که تو نقشه نیست: اندازه واقعی!
نقشه ها اندازه های زمینی کشور ها رو نشون میدن، در صورتی که اندازه های واقعیِ قدرت محدود به مرز ها نیستند. مثلا دانمارک. اون لکه کوچولو پایین خود دانمارک هست و این عظمت گرین لند زمینی هست که گرفته است.
دانمارک خودش 130 جهانه ولی با حساب گرینلند 12!
این نقشه تخمینی امپراطوری بریتانیا است! تقریبا همه جهان را بلعیده تا قدرت شده. حتی همین الان هم کانادا و استرالیا را باید وابسته به جزیره کوچک انگلستان دید.
حدودا همه قدرت های اروپایی چنین نقشه های "واقعی" دارند که تا الان هم ادامه دارد.
خیلی کشورهای آفریقا وابسته بودند و هستند.
بسیاری کشورها را باید در نقشه کشورهای دیگر هم حساب کرد. قزاقستان و مغولستان با همه عظمت شان ذیل نفوذ روسیه و چین تعریف می شوند.
این نقشه پایگاه های نظامی #آمریکا بیرون از خاک آمریکاست: تقریبا همه جا!
(اگر بخواهیم دقیق تر بگوییم هر جا که با دلار معامله میشود حوزه نفوذ آمریکاست)
اما از همه اینها مهم تر "اتحادیه" هست. وقتی آمریکا به عنوان قدرت جدید متولد شد، اروپا شوکه شد. رقبای قدیمی اشغالگر دست به رفاقت زدند و اتحادیه اروپا شکل گرفت.
این اندازه واقعی اتحادیه اروپاست!
در جایگاه هشتمین کشور جهان. حتی بدون احتساب کشورهای بزرگ وابسته افریقایی.
بله " اندازه امکان قدرت می آورد"
به همین دلیل است که روسیه کریمه را میگیرد، #ارمنستان_آذربایجان می جنگند، ترکیه عراق و سوریه را اشغال میکند، اسراییل فلسطینی ها را می کشد و آمریکا کیلومتر ها به اشغال افغانستان و عراق می آید.
چیزی که محمدرضا پهلوی نفهمید و #بحرین را بخشید. چون منبع قدرت او خارج از ایران بود.
پس ژاپن چی؟ کشوری کوچک با اقتصادی بزرگ. جواب: درست است اندازه قدرت میاورد اما تنها راه قدرت اندازه نیست. (البته نباید از استعمار توسط ژاپن هم غافل بود)
اگر شاخص gdp را ملاکی برای رتبه بندی اقتصادی در نظر بگیریم به طرز جالبی نزدیکی رتبه بعضی کشور ها به اندازه را می بینیم. (متاسفانه قدرت اقتصادی شاخص خاصی ندارد و استفاده از Gdp عرفا رایج است ولی دقیق نیست)
مثلا اتحادیه اروپا (رتبه 8 وسعت) رتبه دوم را دارد، اندونزی (14 وسعت) اینجا شانزدهم است.ایران که هفدهیمن کشور بزرگ دنیاست با وجود تحریم ها 25 است.
ایران نمونه جالبی است. بی سابقه ترین تحریم های خارجی از زمان ناپلئون و بی کفایتی داخلی را تحمل میکند. چرا نمی ریزد؟ چون بزرگ است.
وسعت کشور به ما اجازه میدهد همه نیاز کشاورزی مان را تامین کنیم. بزرگی ایران به ما دسترسی به دو دریا را میدهد. مغولستان، چاد، نیجر، تاجیکستان، افغانستان نمونه هایی از کشورهای بی دریا هستند. هر چقدر هم بزرگ باشند "محکوم به وابستگی" اند.
وسعت ایران تنوع فرهنگی میدهد. ما تمدنی هستیم که ارمنی تا ترک را پذیراییم و همدیگر را نمی کشیم. گستردگی به ما قدرت تولید علم و استعدادهای متنوع و بستر گفتگو میدهد.
بزرگی محاصره را سخت میکند و دیگران را مجبور به عبور از ما میکند. تعداد همسایه را بیشتر میکند و فرصت تعامل را.
این نقشه منطقه است. #ایران و عربستان بزرگترین دانه ها هستند. دقیقا 2 قدرت منطقه که باقی کشورها را به اقمار خود تبدیل میکنند. این "جبر جغرافیایی" است. و شاید یک مشکل اردوغان هم همین کوچک تری ترکیه است.
اما وسعت ایران الزاما برای ما آینده خوبی نمی سازد!
اطراف ایران را ببینید تقریبا تمام مرزهای همسایه "دست ساخته" اند. از ترکیه تا سعودی و مصر با تجزیه عثمانی توسط انگلستان و فرانسه خط کشی شده. از ارمنستان تا تاجیکستان و ... حاصل تقسیم شوروی است. افغانستان نتیجه غنیمت انگلستان و نزاع روسیه است، پاکستان خروجی تقسیم هندوستان است.
#ایران تنها استثنا در منطقه ای تقسیم شده و طراحی شده است.
و این مشکل آمریکاست: "ایران زیادی بزرگ مانده". پس آینده ایران "اجبارا" دو چیز است:
1- ظرفیت اندازه اش را آزاد میکند و یک قدرت بزرگ می شود.
2- تجزیه می شود.
هیچ راه وسطی نیست، شک نکید.
(پ.ن: این نوشته منکر اهمیت دیگر عوامل قدرت نیست، بلکه تلنگری است برای توجه به اهمیت اندازه، جغرافیا و منابع )
