استاندارد انواع آجر از دوران قدیم تا به امروز با تغییرات زیادی همراه بوده است. در گذشته بهطورکلی آجرها در سه مدل معمولی، نظامی و ختایی تولید میشدند که عمدتاً از آجر نظامی با ابعاد 50×50× 50 و آجر ختایی با ابعاد 25× 25×25 برای کفسازی استفاده میکردند. همچنین استاندارد ابعاد آجر در نقاط مختلف جهان بهخاطر سبک معماری و نوع ساختوساز با همدیگر تفاوت دارند. ابعاد استاندارد انواع آجر در ایران براساس استاندارد ملی شماره 7 موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران و در دو دسته انواع آجر مدولار و نما مشخص میشود که عبارتند از:
آجر فشاری یکی از پرکاربردترین آجرها در ساختمان سازی است که از طریق خشتزنی و پخته شدن در کوره تولید میشود. این مدل آجر بهدلیل برخورداری از مقاومت بسیار بالا در برابر فشار برای ساخت دیوارهای باربر، طاقهای ضربی، مرحلهی سفتکاری، تیغههای جداکننده و... کاربرد دارد. ابعاد آجر فشاری که با نامهای متعددی از جمله آجر معمولی، دستی، توپر، زبره، گری و... در بازار شناخته میشود براساس کارخانه سازنده متغیر است. با اینحال از رایجترین ابعاد میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
* ۵×۱۱×۲۲ سانتیمتر
* ۵.۵×۱۱×۲۲ سانتیمتر
* ۵×۱۰×۲۲ سانتیمتر
* 4×۱۰×۲۲ سانتیمتر
* ۵×۱۱×19 سانتیمتر
* 4×10.5×21.5 سانتیمتر
* سایز 1: 210×100× 50 میلیمتر
* سایز 2: 220×105× 65 میلیمتر
* سایز تک: 250×120× 65 میلیمتر
* سایز یک و نیم (ضخیمتر): 250×120× 88 میلیمتر
* سایز دو برابر: 250×120× 88 میلیمتر
آجر لعابی که در طیف گستردهای از رنگها و جنس مختلف لعاب ساخته میشود، عمدتاً برای نمای ساختمان و دکوراسیون داخلی کاربرد دارد. ابعاد استاندارد آجر نما لعابی در بازار عبارتند از:
* ۳×۷×۳۲ سانتیمتر
* ۳×۵.۵×۲۰ سانتیمتر
* ۲۰×۲۰×20 سانتیمتر
* 60×79×25 سانتیمتر
* سایزهای سفارشی
آجر سفالی که سوراخدار است به خاطر وزن بسیار سبک، عایق گرما و صوتی که دارد برای ساخت دیوارهای غیر باربر و تیغههای جداکننده استفاده میشود. ابعاد استاندارد آجر سفالی براساس کاربرد آن متفاوت است که برخی از ابعاد رایج آن عبارتند از:
*دیوارهای بیرونی: 20×20× 20 سانتیمتر
* سفال تیغه 15 ساده و فومدار: 15×20× 20 سانتیمتر
* سفال تیغه 10: 10×20× 20 سانتیمتر
* آجر سفال سقفی: 40×25× 25 سانتیمتر، 50×20× 20 سانتیمتر، 60×20× 20 سانتیمتر
* آجر سفال 10 سوراخ با قطر 5.1 سانتیمتر با قابلیت قرار گرفتن میلگرد درون سوراخها
آجر نسوز بهدلیل برخورداری از ویژگی عایق حرارتی و مقاومت بالا کاربرد گستردهای در ساختمانها دارد. عمدتاً از آجر نسوز برای پوشش دیواری، دکوراتیو، نما و کف ساختمان، ساخت بالکن، درب و پنجره و... استفاده میشود. ابعاد استاندارد آجر نسوز براساس مدل آن متفاوت است.
* آجر نسوز پلاک مدل سمیرم: 7×32×2.5 سانتیمتر
* آجر نسوز پلاک مدل شاموت: 5.5×26×2.5 سانتیمتر
* آجر نسوز هلالی: 5.5×20×3 سانتیمتر
* آجر نسوز کف: 20×20×2.5 سانتیمتر، 20×40×2.5 سانتیمتر، 10×10×2.5 سانتیمتر
* آجر نسوز ال گرد: 10× 20 سانتیمتر
* آجر نسوز ال تیز: 13× 26 سانتیمتر
* آجر نسوز شومینه: 7.5×15×2.5 سانتیمتر
یکی از انواع آجرها که بیشتر در پشت کار، طاقزنی و منهول فاضلاب مورد استفاده قرار میگیرد، اجر لفتون است. این آجر در رنگ قرمز و زرد و دو سایز تولید میشود.
* 19×9×5 سانتیمتر
* 19.5×9×5.5 سانتیمتر
برای پیوند کلهی راسته در دیوارهای 35 سانتیمتری از آحر چارک استفاده میشود. این آجر که عمدتاً برای پیوندهای خاص کاربرد دارد ابعاد آن یک چهارم طول یک آجر معمولی و برابر با 5.5× 10×5.5 سانتیمتر است.