در پروژه‌های ساختمانی اصطلاح «عیار بتن» را در زمان تعیین طرح اختلاط بتن به وفور می‌شنویم. اهمیت عیار بتن به قدری بالاست که می‌تواند تعیین کننده مقاومت مشخصه نهایی بتن باشد. این مهم مواد تشکیل دهنده بتن را تعیین می‌کند و باعث می‌شود پیمانکاران بدانند که برای هر عضو از سازه اعم از تیر، ستون، فونداسیون، سقف، به چه مقدار مصالح نیاز دارند. به همین دلیل، ما در این مقاله به تفصیل دربارۀ عیار بتن صحبت می‌کنیم.
عیار بتن دلالت بر میزان سیمان مخلوط بتنی دارد. برای مثال، می گویند: «بتن با عیار 150» این عدد بدین معناست که مقدار سیمان مخلوط بتنی در یک متر مکعب برابر با 150 کیلوگرم است. برای هر عضو سازهای یک مقدار عیار تعیین می‌شود تا مقاومت مورد نظر حاصل شود. مقدار تعیین حجم سیمان مصرفی براساس نوع کاربرد، مقاومت (رده بتن) و روابط تجربی انجام می‌شو
استفاده از بتن با عیارهای متفاوت یکی از عوامل مهم در ساخت و سازهای امروزی است. در یک پروژه ساختمانی هر عضو از سازه اعم از سقف، فونداسیون، ستون، دیوار و غیره نیاز به یک مقاومت مشخصه تعیین شده دارند زیرا هر کدام مقدار بار متفاوتی را تحمل می‌کنند. اینجاست که مقدار عیار و در امتداد آن، مواد تشکیل دهنده بتن اعم از شن، ماسه و آب تعیین می‌شوند.
در حقیقت، عیار سه عامل مهم زیر را تعیین می‌کند :
با توجه به موارد بیان شده در بالا، مقدار عیار کارهای ساختمانی از قبل تعیین شده‌اند که شامل موارد زیر هستند:
درجه ساخت بتن بر اساس الزامات طراحی سازه انتخاب می شود. دو نوع مخلوط بتن وجود دارد، مخلوط اسمی و مخلوط طرح. بتن اختلاط اسمی آنهایی هستند که عموماً برای ساخت و ساز در مقیاس کوچک و ساختمانهای مسکونی کوچک که مصرف بتن در آنها زیاد نیست استفاده می شود. مخلوط اسمی از ضریب ایمنی در برابر مشکلات کنترل کیفیت مختلف که عموماً در طول ساخت و ساز بتن رخ می دهد، مراقبت می کند. بتن اختلاط طرح آنهایی هستند که نسبت اختلاط آنها از آزمایشات مختلف آزمایشگاهی بدست می آید. استفاده از بتن مخلوط طراحی مستلزم کنترل کیفیت خوب در هنگام انتخاب مواد، اختلاط، حمل و نقل و قرار دادن بتن است. این بتن نسبت های مخلوط را بر اساس مواد موجود محلی ارائه می دهد و در صورت اجرای ساخت و ساز بتن در مقیاس بزرگ، صرفه جویی در ساخت و ساز را ارائه می دهد. بدین ترتیب، پروژه های ساخت و ساز بتن بزرگ از بتن مخلوط طراحی استفاده می کنند. بنابراین بر اساس نیازهای سازه ای می توان عیار مناسب بتن را انتخاب کرد. مخلوط های اسمی برای گریدهای بتن مانند M15، M20، M25 معمولا برای ساخت و ساز در مقیاس کوچک استفاده می شود. سازه های بزرگ نیاز به مقاومت بالایی دارند، بنابراین برای بتن های بالاتر مانند M30 و بالاتر استفاده می کنند. نسبت مخلوط این بتن ها بر اساس طرح اختلاط است.
