گاهی اوقات، افرادی که صاحب زمین یا خانه‌های قدیمی هستند، آنها را به پیمانکاران و سازندگان واگذار می‌کنند تا بر روی آنها مجتمع‌های آپارتمانی جدید بسازند. این نوع همکاری و مشارکت میان مالکان زمین/ملک و پیمانکاران ساختمانی، یکی از راه‌های خوب برای خانه‌دار شدن و افزایش سرمایه است.
در واقع، مشارکت در ساخت یک رویکرد نوظهور در صنعت ساخت و ساز است که در سال‌های اخیر به دلیل مزایای متعددی که دارد، مورد توجه بیشتری قرار گرفته است. این مزایا شامل افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و ریسک‌ها و بهبود کیفیت می‌باشد.
مشارکت در ساخت با ایجاد همگرایی میان تمامی ذینفعان پروژه، از جمله کارفرما، پیمانکاران، طراحان و سایر مشارکت‌کنندگان، زمینه را برای به اشتراک‌گذاری دانش، ایده‌ها و تجربیات فراهم می‌آورد. این امر منجر به اجرای موفق‌تر پروژه‌های ساخت و ساز می‌شود.
مشارکت در ساخت به معنای همکاری بین دو یا چند طرف در فرآیند ساخت یک پروژه ساختمانی است. این همکاری معمولاً میان شرکت‌های ساختمانی (سازندگان) و سرمایه‌گذاران یا مالکان انجام می‌شود. در این نوع معامله، سرمایه‌گذاران به جای خرید کامل یک ملک، بخشی از هزینه‌های ساخت را پرداخت می‌کنند. در ازای این سرمایه‌گذاری، آنها بخشی از مالکیت پروژه را نیز کسب می‌کنند.
این نوع همکاری میان سازندگان و سرمایه‌گذاران، مزایای متعددی را به همراه دارد. سازندگان می‌توانند از سرمایه و مشارکت سرمایه‌گذاران بهره ببرند و سرمایه‌گذاران نیز با پرداخت بخشی از هزینه‌ها، مالک بخشی از ملک شوند. در واقع، مشارکت در ساخت یک رویکرد بُرد-بُرد برای هر دو طرف محسوب می‌شود.
در ادامه چند مورد از مزایای مشارکت در ساخت ذکر شده است:
مشارکت در ساخت به کاهش ریسک مالی برای سرمایه‌گذاران کمک می‌کند. با اشتراک گذاری هزینه‌ها و منابع با سایر شرکا، سرمایه‌گذاران مخاطرات مالی را کاهش داده و فرصت بهتری برای کسب سود به دست می‌آورند.
مشارکت در ساخت می‌تواند به بالا بردن سرعت در اجرای پروژه‌های ساختمانی کمک کند. با دسترسی به منابع مالی بیشتر، پروژه‌ها در زمان کمتری انجام می‌شوند که این امر برای همه افراد مشارکت‌کننده مفید است.
مشارکت در ساخت به سرمایه‌گذاران امکان تنوع بخشیدن به سرمایه‌گذاری خود را فراهم می‌کند. آنها می‌توانند به عنوان سرمایه‌گذار در چندین پروژه مختلف مشارکت کنند و ریسک را بین آنها توزیع نمایند.
درادامه در مورد چند مورد از معایب مشارکت در ساخت توضیح خواهیم داد.
مشارکت در ساخت ممکن است با پیچیدگی‌های قانونی همراه باشد. تعیین صحیح حقوق و وظایف هر یک از طرف‌ها، نحوه توزیع سود و زیان و همچنین قوانین مرتبط با پروژه باید با دقت و حساسیت بالایی مورد بررسی و تدوین قرار گیرند.
یکی از مهم‌ترین اختلافاتی که معمولاً بین مالک و سازنده بروز می‌کند، مربوط به نحوه تقسیم واحدها است. این تقسیمات به شیوه‌های مختلفی انجام می‌شود، که یکی از رایج‌ترین آنها تقسیم معمولی است. در این نوع تقسیم، سهم مالک و سازنده بر اساس میزان آورده و سرمایه هر یک در درصدی از کل سهام ساختمان تعیین می‌شود. بدین ترتیب، واحدها به صورت مستقیم بین آنها تقسیم نمی‌گردد.
واگذاری حق پیش فروش واحدها توسط مالک به سازنده، می‌تواند موجب بروز مشکلات فراوانی گردد. این موضوع به ویژه در صورتی حائز اهمیت است که واگذاری پیش از اتمام پروژه ساخت و ساز، قبل از تحویل واحدها یا تنظیم سند انجام پذیرد. در چنین شرایطی، احتمال دارد سازنده انگیزه خود را برای به پایان رساندن ساخت و ساز از دست بدهد. از این رو، چنین اقدامی از سوی مالک بدون اطلاع وی می‌تواند زمینه‌ساز کلاهبرداری را فراهم آورد.
در این مدل، یک یا چند طرف به عنوان سرمایه‌گذاران مالی در پروژه‌های ساخت و ساز مشارکت می‌کنند. این می‌تواند به صورت تأمین تمام هزینه‌ها یا پوشش بخشی از هزینه‌ها باشد.
در این شیوه، مالک زمین را در اختیار پروژه قرار می‌دهد و طرف دیگر (توسعه‌دهنده یا پیمانکار) پروژه‌ای را در این زمین اجرا می‌کند. در پایان، مالک و پیمانکار در مالکیت کل ملک شریک می‌شوند.
در این حالت، با اتمام هر مرحله از ساخت و ساز (مانند زیرسازی، نما و اسکلت)، سهمی از ملک به پیمانکار منتقل می‌شود. گاهی هم در ابتدای قرارداد، بخشی از ملک (مثلا سه دانگ) به پیمانکار واگذار می‌گردد.
افزایش قیمت مسکن و تورم اقتصادی باعث شده است که سرمایه و نقدینگی جامعه به سمت بخش ملک و ساخت و ساز جذب شود. به همین دلیل، بنگاه‌های امالک و مالکان خانه‌های کلنگی، از سازندگان دعوت به مشارکت در ساخت و ساز می‌کنند.
برای اطلاع از فرصت‌های ملک جهت مشارکت و خرید و فروش واحدهای مسکونی جدید، به وب سایت سامان ملک مراجعه کنید.
