نیروی باد و انرژی بادی اصطلاحاتی هستند که به جریان الکتریسیته حاصل از مهار نیروی باد اطلاق میشوند. انرژی باد برخلاف انرژی حاصل از سوختهای فسیلی تمیزتر، تجدیدپذیر و پایدارتر است و در مقایسه با پنلها و سلولهای خورشیدی هزینه کمتری در پی دارد. همین ویژگیها باعث شده تا روند رشد صنعت نیروگاه های بادی در جهان نسبت به گذشته افزایش چشمگیری داشته باشد.
در سالهای اخیر، انرژی باد به منبع مهمی برای تأمین انرژی در سراسر جهان تبدیل شده است. با توجه به تلاش نهادهای دولتی برای کاهش رد پای کربن و انتشار گازهای گلخانهای، بسیاری از کشورها به استفاده از انرژی بادی به عنوان یک منبع انرژی قابل تنظیم روی آوردهاند.
نیروگاههای بادی هر ساله انتشار گاز دیاکسیدکربن ناشی از میلیونها خودرو را جبران میکنند و گازهای گلخانهای تولید نمیکنند. همچنین، انرژی تولید شده در این نیروگاهها برای همیشه و تا زمانی که در این دنیا باد میوزد، تجدید میشود. از منظر اقتصادی نیز، انرژی بادی گزینه جذابی است زیرا هزینه مراقبتهای بهداشتی را کاهش داده و فرصتهای شغلی ایجاد میکند.
بر اساس آخرین آمارها، چین، آمریکا، آلمان و هند به ترتیب در صدر کشورهای تولیدکننده انرژی بادی جهان قرار دارند. این کشورها به دلیل گرایش دولتها به تأسیس نیروگاههای بادی و پیشرفتهای چشمگیر در این زمینه، پیشگامان صنعت انرژی بادی در جهان محسوب میشوند.
چین در زمینه رشد صنعت نیروگاههای بادی مقام اول را دارد. در این کشور یکسوم انرژی بادی جهان تولید میشود و میزبان بزرگترین مزرعه بادی خشکی در جهان است. نیروگاه واقع شده در استان گانسو ظرفیت تولید ۷۹۶۵۰ مگاوات انرژی را دارد که ۵ برابر بیشتر از نزدیکترین مزرعه بادی رقیب است.
آمریکا در رتبه دوم قرار دارد. این کشور با ظرفیت نصب شده توربینهای بادی برای تولید ۷۴۴۷۱ مگاوات انرژی، همانند رقیب خود چین مدام در حال پیشرفت است. آمریکا تاکنون توانسته ۶ پروژه از ۱۰ پروژه بادی خشکی در جهان را در خاک خود جای دهد، از جمله مرکز انرژی بادی آلتا در کالیفرنیا که دومین مزرعه بادی خشکی در جهان است.
آلمان در رتبه سوم قرار دارد و علیرغم کمتر بودن جمعیت در مقایسه با آمریکا و چین، پیشرفت چشمگیری داشته است. این کشور در اروپا بیشترین میزان انرژی بادی را تولید میکند.
هند نیز در زمینه رشد صنعت نیروگاههای بادی در جهان مقام چهارم را به خود اختصاص داده است. هند و چین تنها کشورهای آسیایی محسوب میشوند که در فهرست برترین کشورهای تولیدکننده انرژی بادی هستند.
در حال حاضر، بازیگران برجسته در بازار جهانی انرژی بادی در حال اجرای استراتژیهای مختلف تجاری برای تقویت حضور خود در بازار شامل ایجاد مشارکت بخش دولتی و خصوصی، سرمایهگذاری مشترک و پیشرفت فناوریها هستند.
از نظر موقعیت مکانی، نیروگاههای بادی به دو دسته خشکی و فراساحلی تقسیم میشوند. نیروگاههای خشکی به دلیل مقرون به صرفه بودن محبوبیت بیشتری دارند و مزایایی چون نصب آسان تجهیزات، کاهش گازهای گلخانهای و صرفهجویی در هزینه ها را دارند.
ایران نیز در سالهای اخیر به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه آسیایی، توانسته به سوی بهرهبرداری از انرژی بادی گام بردارد. ایران نیز در سالهای اخیر به عنوان یکی از کشورهای در حال توسعه آسیایی، توانسته به سوی بهرهبرداری از انرژی بادی گام بردارد. بزرگترین نیروگاه بادی خاورمیانه در ایران قرار دارد که یکی از پروژههای موفق شرکت صنایع انرژیهای پاک فولاد (صناپ) است.
نیروگاه بادی سنگان در شهرستان خواف و در مساحتی به اندازه ۲۷۰۰ هکتار نصب شده است. این نیروگاه ظرفیت تولید ۲۰۰ مگاوات برق را دارد و بزرگترین نیروگاه بادی خاورمیانه محسوب میشود.
شرکت صناپ با تأسیس پروژههای سنگان و نیروگاه خورشیدی فولادمبارکه نشان داده که کارشناسانی دارد که به آیندهای بهتر فکر میکنند. این شرکت همواره در تلاش است تا با استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر، از جمله انرژی بادی، به ارتقای مسئولیت اجتماعی و زیست محیطی خود بپردازد.
پروژه نیروگاه بادی سنگان نشان میدهد که ایران نیز همانند سایر کشورهای پیشرو در صنعت انرژی بادی، به سمت بهرهبرداری از این منبع انرژی پاک و تجدیدپذیر گام برداشته است. این پروژه میتواند الگویی برای سایر کشورهای منطقه باشد که در زمینه توسعه انرژیهای تجدیدپذیر مانند باد و خورشید پتانسیل بالایی دارند.
با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران و وجود باد مناسب در بسیاری از مناطق کشور، به نظر میرسد که صنعت انرژی بادی در ایران نیز مانند سایر کشورهای پیشرو در این حوزه، به رشد و توسعه چشمگیری دست یابد. مزایای متعدد انرژی بادی از جمله پاکی، تجدیدپذیری و صرفهجویی در هزینهها، موجب شده تا این صنعت در ایران نیز مورد توجه قرار گیرد.
علاوه بر نیروگاه بادی سنگان، ایران در دیگر پروژههای انرژیهای تجدیدپذیر نیز فعال بوده است. برای مثال، شرکت صناپ اخیراً نیروگاه خورشیدی فولادمبارکه را به بهرهبرداری رسانده است. این نیروگاه با ظرفیت ۱۰ مگاوات، یکی از بزرگترین نیروگاههای خورشیدی در ایران محسوب میشود.
با توجه به رشد چشمگیر صنعت نیروگاههای بادی در سطح جهان و همچنین تلاشهای ایران برای توسعه این صنعت در کشور، به نظر میرسد که آینده روشنی در انتظار انرژی بادی در ایران باشد. این امر میتواند به کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی، کاهش آلودگی هوا و ایجاد فرصتهای شغلی جدید در کشور کمک کند.
در نهایت، توسعه صنعت انرژی بادی در ایران نه تنها میتواند به حفاظت از محیط زیست کمک کند، بلکه میتواند موجب ایجاد فرصتهای شغلی جدید و رشد اقتصادی کشور نیز شود. با همت و تلاش مسئولان و شرکتهای فعال در این حوزه، به نظر میرسد که در آیندهای نزدیک شاهد توسعه چشمگیر صنعت انرژی بادی در ایران باشیم.