مقدمه
در دنیای تجاری امروز، عوامل مختلفی همچون فزونی عرضه بر تقاضا و تنوع آنها، پیچیدگی بازار، کاهش دوره عمر محصول و فناوری ها، افزایش تنوع سلایق و خواسته های مشتریان و انتظارات آنها، اهمیت یافتن زمان پاسخگویی به مشتریان، توسعه مزیت های رقابتی )قیمت، کیفیت، زمان تحویل، مکان تحویل، میزان دسترسی، شکل و بسته بندی، خدمات پس از فروش ، نحوۀ سفارش دهی و ...( بیش از پیش سازمانهای تجاری را به سوی مشتری مداری سوق داده است، به طوری که سازمانها در صدد جلب رضایت مشتریان خود بوده و در تلاش برای حفظ بازار و بقای خود می باشند. امروزه شیوه های مدیریت تولیدگذشته،كه یكپارچگی كمتری رادرفرایندهایشان دنبال میكردندكارایی خودراازدست داده اند و زنجیره تأمین به عنوان یك رویكرد یكپارچه برای مدیریت مناسب جریان مواد، كالا، اطلاعات و مالی، توانایی پاسخگویی به شرایط را دارا می باشد.
از دیدگاه رقابتی نیز باید گفت، در محیط به شدت رقابتی امروز، که با حاشیه ی سود اندک، انتظارات بالای مشتری برای محصولات با کیفیت، و زمانهای انتظار کوتاه شناخته می شود، شرکت ها مجبور به کسب مزیت از تمامی فرصت ها برای بهینه کردن فرآیندهای کسب و کارشان هستند. برای دستیابی به این هدف، دانشگاهیان و افراد اجرایی به یک نتیجه مشابه دست یافته اند. برای اینکه یک شرکت رقابتی بماند، باید با شرکای زنجیره تأمینش به منظور بهبود عملکرد کلی زنجیره کار کند. تأمین کنندگان کالا به عنوان یکی از اجزای مهم این زنجیره شناخته می شوند که وظیفه تأمین کالا و مواد خام و اولیه شرکت را برعهده دارند. هدف کلیدی واحد خرید، خرید کالا منطبق بر کیفیت خواسته شده، به مقدار خواسته شده و از منبع درست و مورد اطمینان و در زمان مناسب می باشد. به دلیل اهمیت این فاکتورها در کیفیت نهایی محصولات و خدمات ارائه شده، انتخاب و ارزیابی تأمین کنندگان جزء اهداف اصلی مدیریت زنجیره تأمین می باشد.
درراستای پیاده سازی این فلسفه، ابزارها و تكنیكهای قدیمی وجدید مانند برنامه ریزی ریاضی، شبیه سازی، روشهای متاهی ورستیكو...یاری كننده هستند. ارتباط نزدیك بین طراحی و مدیریت جریانهای زنجیره تأمین)مواد، اطلاعات، مالی( وموفقیت زنجیره وجوددارد. به طوری كه غالب شكستهای تجارت الكترونیك را میتوان به مشكلات ناشی از طراحی ومدیریت جریانهای زنجیرة تأمین نسبت داد. در واقع مدیریت زنجیرۀ تأمین 4 یكی از مهم ترین نظریه هایی است كه مدیران و محققان حوزه صنعت و تجارت در مواجهه با شرایط محیطی و رقابتی كنونی به آن گرایش یافته اند. در دهه های اخیر، مدیریت زنجیرۀ تأمین بسیار مورد توجه قرار گرفته است. جهانی شدن تجارت، افزایش رقابت، نزدیکتر شدن محصولات از نظر کیفیت به یکدیگر و ... مسائلی هستند که صنایع و پژوهشکده ها را به مطالعات بیشتری در زمینه مدیریت کاراتر و مؤثرتر عملیات وادار ساخته است. از این رو مطالعات در زمینه زنجیره تأمین گسترش یافته و پژوهشگران و مسئولین امر تلاش داشته اند تا با استفاده از ابزارهای زنجیرۀ تأمین، فعالیت ها و فرایندهای کسب و کار را بین اعضای کانال های مربوطه به منظور بهبود عملکرد و کارآمدی کلی زنجیره تأمین منطبق و همسو گردانند. مدیریت زنجیره تأمین یك مجموعه ازروشهایی است كه برای یكپارچه نمودن موثر عرضه كنندگان، تولیدكنندگان، انبارها وفروشگاهها به كارمی رود، تامحصولات مورد نیاز به مقدار مشخص و درزمان معین ودرمكان معین تولید شده و به مشتریان عرضه شود تا هزینه های كل زنجیره حداقل شود و در ضمن نیاز مشتریان با سطح سرویس بالا برآورده شود. نقش موجودیها، نقش اصلی درموفقیت یا شكست زنجیره تأمین میباشد. از اینرو هماهنگی سطوح موجودی در سرتاسر زنجیره تأمین حائز اهمیت است.
در غالب واحدهای تولیدی كشور ما هنوز دیدگاه سنتی در برنامه ریزی عملیات واحدهای مرتبط با تهیه وتدارك یك محصول حاكم است و واحدهای تشكیل دهنده زنجیره عرضه یك محصول هركدام به تنهایی در راستای بهینه سازی منافع خود تصمیماتی را اتخاذ میكنند كه این امردر اكثریت مواقع باعث افزایش هزینه های زنجیره، افزایش قیمت تمام شده محصول ودر نتیجه كاهش قابل ملاحظه توان رقابتی شركتها خواهد شد.
رقابت در دنیای کنونی اهمیت بسیاری یافته است و شرکتها به منظور دستیابی به موفقیت باید توان واکنش سریع نسبت به محرک های بیرونی را داشته باشند. ابزار ، فنون و فرآیندهای بسیاری برای کمک به موفقیت شرکت ها در برابر فشارهای محیطی به وجود آمده اند. مدیریت زنجیره تأمین یکی از مهم ترین پیش نیازهای موفقیت شرکت ها می باشد. مدیریت زنجیره تأمین بر عواملی چون بهبود در فرآیندهای داخلی تولید و به کارگیری الگوهای مهندسی، و استفاده از مواد تولیدی با بهترین کیفیت و کمترین هزینه تولید و همچنین ارتباط توزیع کنندگان محصولات با سیاست های توسعه بازار تولید کننده تأکید می کند. با ورود فناوریهای نوین به شرکتها نیز بسیاری از مراحل مدیریت زنجیره تأمین با روش های جدید در حال انجام می باشد. تأمین کنندگان جزء مکمل فرآیند زنجیره تأمین یک سازمان می باشند و باید به درستی انتخاب شوند و مورد ارزیابی قرار بگیرند تا بتوانند اثرات مثبتی را بر عملکرد سازمان به جا بگذارد.
تولیدکنندگان 60 درصد زمان خود را صرف انتخاب مواد اولیه و کالا می کنند، بعلاوه بخش اعظمی از هزینه های تولیدی مربوط به خرید کالا و خدمات می شود همچنین بیش از 50 درصد مشکلات کیفی کارخانه ها ناشی از کیفیت پایین کالاها و مواد اولیه می باشد. به دلیل نقش بالای تأمین کنندگان کالا در کیفیت خدمات و محصولات نهایی شرکت، ارزیابی انها دارای اهمیت بسیار بالایی می باشد.
همچنین دقت در انتخاب تأمین کنندگان و ارزیابی و رتبه بندی آنها تأثیر مهمی در حداقل سازی اثرات زیانبار ستاده های یک سازمان دارد.
قابل توجه است که روشهای قدیمی و سنتی انتخاب و ارزیابی تامین کنندگان غالبا تعداد قابل ملاحظه ای از هزینه ها را نادیده می گیرند. هزینه هایی چون هزینه های مستقیم و غیر مستقیم مربوط به کیفیت، تحویل کالا، اکتساب آن و عناصر خدماتی که جزئی ازفرآیند خرید و مواد هستند. هنگامی که همه این هزینه ها به حساب آورده می شوند برروی هزینه های کل حاصله از فرآیند تولید که به تامین کنندگان نیز مربوط است، تاثیر بسیار زیادی می گذارند. این هزینه های اضافی غالبا به دلایل زیادی نادیده گرفته میشوند اما دلیل عمده آن، محدودیتهای مربوط به سیستم ارزیابی عملکرد سنتی می باشد. درواقع می توان گفت که این روشهای ارزیابی معمولا فقط بر اساس قیمت بوده و دراین مواقع مدیریت باکمبود اطلاعات با ارزش جهت ارزیابی و انتخاب عملکرد تأمین کنندگان مواجه می شود، لزوم استفاده از معیارهای دیگری جز قیمت ضروری می نماید.
در دهه ۱۹۸۰ با افزایش تنوع در نیازمندی های مشتریان، سازمان های تولیدی به طور فزاینده ای به افزایش انعطاف پذیری در خطوط تولید، اصلاح و بهبود محصول و فرآیندهای موجود و توسعه محصولات جدید برای ارضای نیازهای مشتریان علاقمند شدند. در دهه ۱۹۹۰، مدیران صنایع دریافتند که تأمین کنندگان مختلف نقش بسزایی در افزایش توانمندی های سازمان به منظور برخورد با نیازهای مشتریان دارد. این امر به نوبه خود تأثير مضاعفی در تمركز سازمان ها بر پایگاههای تأمین استراتژی های منبع یابی بر جای نهاد. همچنین مدیران دریافتند که صرفأ تولید یک محصول کیفی کافی نیست. در واقع عرضه محصولات با شرایط مورد نظر مشتری و با كيفيت و هزینه موردنظر آنها چالش های جدیدی را برای سازمان به وجود می آورد.
در چنین شرایطی سازمان ها دریافتند که این تغييرات در طولانی مدت برای مدیریت سازمانشان کافی نیست. آنها باید در مدیریت شبکه همه کارخانجاتی را که ورودی های سازمان را تأمین می کردند و همچنین، شبکه همه کارخانجات علاقمند به تحویل و خدمات بعد از فروش محصول به مشتری مشارکت می کردند. با چنین نگرشی، زنجیره تأمین پای به عرصه وجود نهاد.
با توجه به این نگرش تعریف مختصر و جامعی که می توان از زنجیره تأمین ابراز داشت، حاوی مفاهیم زیر است: زنجیره تأمین شامل تمام فعالیت های مرتبط با جریان کالا و تبدیل مواد از مرحله ماده خام تا مصرف کننده نهایی و نیز جریان های اطلاعاتی مرتبط با همان می باشد.
مفهموم مدیریت زنجیره تامین
این رشته در طی سال های اخیر دارای اهمیت فراوانی شده است و مدیریت منابعی که جهت برآوردن نیاز مشتری برای محصول استفاده می شوند نیاز به برنامه ریزی استراتژیک دارند. بخش عمده ی این برنامه ریزی ها پیاده سازی مجموعه مقیاس هایی است که برای نظارت بر زنجیره ی تامین به طوری که تولیدات بهینه و مقرون به صرفه باشند و کیفیت و ارزش مورد نظر مشتری را تامین کنند. البته اكثر فروشگاه های بزرگ به صورت شبكه هایی از مكان های تولید و توزیع طرح ریزی شده اند و مدیریت زنجیره تامین این شبكه ها را اداره می كند. در حالی كه هدف بلندمدت آن افزایش رضایت مشتری، سهم بازار و سود برای همه سازمان های درگیر در زنجیره تامین است یعنی تامین كنندگان، تولید كنندگان مراكز توزیع و مشتریان برای رسیدن به اهداف، هماهنگی سخت و دقیقی در بین سازمان های درگیر در زنجیره ی تامین احتیاج دارند در بیان ساده تر مدیریت زنجیره تامین به دنبال یکپارچه سازی واحدهای سازمانی در طول زنجیره تامین و هماهنگ سازی جریان مواد، اطلاعات وجریانهای مالی به منظور برآوردن تقاضای مشتری و با هدف بهبودرقابت پذیری یک زنجیره ی تامین است.
بسیاری از سازمان ها برای تدوین استراتژی، از شبکه ارزش پورتر استفاده می کنند، که در آن، زنجیره تامین شامل تمام فعالیت های مورد نیازبرای ارایه یک محصول یا خدمت به مشتری نهایی است .در یک تعریف ساده، زنجیره تامین شامل تمام فعالیت های مورد نیاز برای ارائه یک محصول به مشتری نهایی و مدیریت زنجیره تامین، مدیریت کردن برای تمام فعالیت ها در زنجیره تامین است به عبارت دیگر مدیریت زنجیره تامین معادل با یک پارچه سازی و هماهنگ کردن همه عملیات یک شرکت با عملیات تامین کنندگان و مشتریان آن شرکت است.
مدل SCM یا همان زنجیره تامین، شبکه ای از سازمان هاست که با ارتباط بالا دستی به پایین دستی، در فرایندها و فعالیت هایی درگیر هستند و به صورت محصولات و خدمات ارائه شده به مشتری نهایی، تولید ارزش می کنند. به طور وسیع زنجیره ی تامین، شامل دو یا چند سازمان است که از نظر قانونی از هم جدا بوده و توسط جریان های مواد، اطلاعات و مالی به هم مرتبط هستند این سازمان ها می توانند صنایعی باشند که قطعات ،اجزا تشکیل دهنده و محصولات نهایی تولید می کنند و حتی فراهم کنندگان خدمات تهیه و توزیع ) لجستیک( و خود مشتری نهایی را نیز در بر می گیرند. یکی دیگر از موارد مهم در داخل زنجیره ی تامین اثر شلاق گاوی است اثر شلاق گاوی توضیح می دهد که در داخل یک زنجیره تامین ، هر چه به سوی بالادستی 6 حرکت می کنیم توسعه در سفارشات وارده افزایش می یابد این رویدادهم چنین به طور شگفت انگیز وقتی رخ می دهد که تقاضای قلم نهایی نسبتاً پایدار باشد.
برای هر زنجیره ی تامین (عرضه) و نیز هر عضو آن، تشخیص سه موجودیت مهم است:
فعالیت های داخلی عضو مربوط، مجموعه ای از فعالیت ها هستند که ورودی های بدست آمده از شبکه تامین کنندگان را از راه تغییر کل یا عدم تغییر شکل در اختیار شبکه ی توزیع قرار می دهند و در آن زمان بندی و هماهنگی فعالیت های داخلی ، امری با اهمیت است. دومین بخش مدیریت زنجیره به شبکه یا اعضای بالا دستی بیرونی مربوط می شود. این مدیریت، برنامه ریزی، سازمان دهی، تربیت نیروی انسانی متخصص، هدایت و رهبری ، نظارت و کنترل جریان مواد و اطلاعات ورودی به سامانه و شبکه ی تامین کنندگان بیرونی را شامل می شود.
سومین و آخرین بخش مورد تمرکز مدیریت زنجیره تامین ، بخش " پایین دستی بیرونی" است که رساندن کالا یا خدمات به دست مشتری نهایی را بر عهده می گیرد.آن چه مهم است، موثر بودن این سه موجودیت در کارایی و اثربخشی کل زنجیره است. مدل SCOR (مرجع عملیات زنجیره تامین) نیز سه حوزه ی اصلی "تامین" )منبع یابی("ساخت" )فرایندهای داخلی( و "تحویل" ) توزیع(، به همراه دو ماژول " برنامه ریزی" و " مدیریت" برگشتی ها را حوزه های اصلی مدیریت زنجیره ی تامین می داند.
به اعتقاد هند فیلد، سه عامل زیر باعث گردید تا مدیران، بحث مدیریت زنجیره تامین را به طور جدی دنبال کنند:
انقلاب اطلاعات
تقاضای مشتریان در جهت خرید محصولات و خدمات دارای کیفیت مطلوب، و هزینه ی کم تر و در شرایط تحویل مناسب ترضرورت ایجاد ساختاری جدید در روابط بین سازمانی عامل بسیار
مهمی که شاید مهم ترین و دشوارترین بخش مدیریت زنجيره ی تامين کارامد محسوب ميشود، مدیریت روابط در زنجيره تامين است. این عامل در تحليل های مدیریت زنجيره ی تامين، تاثير شگرفی بر سطح عملکرد بخش های مختلف زنجيره می گذارد، به گونه ای که در زنجيره تامين، بسياری از شکست ها، موفقيت ها ناشی از چگونگی شکل گيری و مدیریت روابط در زنجيره است و بی شک پرداختن به این موضوع در حيطه ی زنجيره ی تامين، بسيار مهم و پر اهميت به نظر می رسد.
فرایند های اصلی مدیریت زنجيره تامين دارای سه مولفه به قرار زیر هستند:
این سه مولفه باید به دقت طراحی شوند و بعد از طراحی نيز مورد توجه و کنترل پيوسته قرار گيرند. نکته مهم لزوم ایجاد یک سامانه ی پویا برای تحليل این سه رکن در زنجيره است، زیرا شرایط محيطی به شدت متغيير هستند و همين تغييرات شدید ممکن است در کارایی و حتی حذف زنجيره موثر باشند، بنابراین بازنگری و ارائه راه حل مناسب و نيز تعيين راهبردهای اثربخش برای کل زنجيره مقوله ای بسيار ضروری خواهد بود. بر همين اساس، به جمع سه مدیریت ذکر را نيز افزود مدیریت راهبردی زنجيره تامين « شده باید مورد چهارمی موسوم به مدیریت زنجيره تأمين و فرایند انتخاب تأمين كنندگان در متون مدیریت مورد توجه خاصي قرارگرفته است. دردهه 1334 ميلادی بسياري از كارخانه ها درجستجوي راهي براي مشاركت با تأمين كنندگان بودند تا از این طریق عملكرد مدیریت و رقابت پذیري آنها را ارتقا دهند. جریان مواد در زنجيره در شكل زیر نشان داده شده است.روابط بين تأمين كننده و مصرف كننده در شركتهاي توليدي مورد توجه جدي قرارگرفته است. زماني كه روابط بلند مدت بين این دو وجود داشته باشد، زنجيره تأمين شركت مانعي جدي و قوي بر سر راه رقبا خواهد بود.
ایجاد یک زیر ساخت زنجيره تامين فوری، موضوعی ترسناک و هميشگی و گاهی به بسياری از دلایل نقطه شکست است. دليل اصلی آن است که برنامه ریزی، گزینش و به کارگيری راه حل های SCM ، با شتاب گرفتن تغييرات فن آوری و افزایش تعداد سازمان های مشارکت کننده پيچيده تر می شود. نتایج وعده داده شده ی SCM نشان می دهند که سيستم های اثر بخشمدیریت زنجيره تامين منافع زیادی برای سازمان به ارمغان می آورند. شرکت ها می دانند که سيستم های SCM می تواند مزایای کليدی تجاری از قبيل پردازش سریع تر و دقيق تر سفارش ها، کاهش سطوح موجودی انبارها، زمان کوتاه تر رسيدن محصول به بازار، هزینه مبادله و مواد اوليه کمتر، و روابط استراتژیک با تامين کنندگان را برای آن ها فراهم کند. هدف تمام این فواید SCM کمک به شرکت در چابکی و پاسخگویی در برآورده ساختن تقاضاهای مشتریانش و نيازهای شرکای جاری اش می باشد. ولی توسعه سيستم های اثربخش SCM ، یکی از کاربردهای پيچيده و دشوار فن آوری اطلاعات در عمليات کسب و کار است. بنابراین همان طور که در شکل زیر نشان داده شده است دستيابی به اهداف ارزش تجاری و ارزش مشتری و اهداف مدیریت زنجيره تامين، چالش عمده اغلب شرکت ها بوده است
عموما در پژوهش ها و مقالات این مساله (زنجیره تامین) ابتدا عوامل و شاخص های تاثیرگذار را استخراج می کنند که این استخراج می تواند از مرور ادبیات و یا روش دلفی باشد این تکنیک با جمع آوری نظرات خبرگان باعث می شود که به یک جمع بندی در رابطه با شاخص ها دست پیدا کنیم. و سپس با استفاده از تکنیک هایی نظیر تصمیم گیری چند معیاره به تعیین اهمیت عوامل مدیریت زنجیره تامین و یا انتخاب تامین کنندگان پرداخته می شود.
مرکز تحقیقات کاربردی معاونت آماد و پشتیبانی ناجا (1392)، مقاله ای با عنوان " انتخاب تامین کننده و ارزیابی عملکرد در محیط های تولید بهنگام" ارائه کرده است. هدف از این مقاله كمك به تولیدكنندگان بهنگام درانتخاب مناسب ترین تأمین كننده و ارزیابی عملكرد آنان است. بسیاری از تولیدكنندگان فلسفه بهنگام بودن را با توجه به مزیت رقابت ی آن در بازار جهانی امروزی به كارمی گیرند. بستر موفقیت تولید بهنگام، هدایت شركتها به استفاده از این فلسافه درتمامی زنجیره تأمین است. تهیه قطعات ومواد، موضوع بسیارمهم دراجرای مؤثر و موفقیت آمیز فلسفه به نگا ماست. بنابراین، انتخاب تأمین كننده و ارزیاب عملكرد آنها در روابط بلند مدت، دراین محیط از اهمیت بیشتری برخورداراست. سیستم پیشنهاد شده در این تحقیق تولیدكنندگان را در این زمینه یاری می نماید . دراین تحقیق سیستمهای انتخاب تأمین كننده و ارزیابی عملكرد آنها ارائه شده است. رویکردپیشنهادی محدود به تأمین به نگامنیستو سایر تولیدكنندگان نیز می توانند از آن در انتخاب مناسب ترین تأمین كننده و ارزیاب عملكرد شان استفاده نمایند. داده های مربوط جهت شبکه عصبی، ازكارخانه اتومبیل سازی گرفته شده است و نتیجه نشان داده كه می توان از سیستمهای پیشنهادی به طورمؤثری استفاده نمود.
نجفی و همکاران (1390)، به موضوع استراتژی جدید انتخاب تامین کننده در زنجیره تامین با استفاده از DEA پرداخته اند. تحلیل پوششی داده ها (DEA) ابزاری است که ازآن برای محاسبه کارایی در واحدهای تصمیم گیری از جمله زنجیره های تامین استفاده میشود. تحقیقات بسیاری در این زمینه انجام گرفته و از DEA در زنجیره های تامین استفاده زیادی شده است. درزنجیره های تامین دومرحله ای،دوعنصرتولیدکننده وتامین کننده وجوددارد. درمواردی که تولیدکنندگان حق انتخاب تامین کنندگان را داشته باشند،معیارکارایی زنجیره میتواند مناسب باشد .در این مقاله روش ایجاد زنجیره های تامین مجازی با فرض بازده به مقیاس ثابت (CRS) و همچنین روش DEA دومرحله ای برای محاسبه کارایی زنجیره های تامین را می آوریم . معمولا تعداد عناصر میانی زنجیره ها بیش ازیک عنصراست، لذا ایجاد زنجیره های تامین مجازی، منجر به افزونگی درعناصرمیانی می شود برای رفع این مشکل،عناصرمیانی راباهم
جمع می کنیم تا تبدیل به یک عنصر شود. این روش را روی یک نمونه عملی متشکل از 17 زنجیره تامین دو مرحله ای اجرامی کنیم.
جعفری و همکاران(1390) به "ارزیابی عملکرد زنجيره تامين با استفاده از تحليل پوششی داده ها پرداختند. این مقاله چهار چوبی واقع بينانه درمطالعه عملکرد زنجيره تأمين را فراهم مي آورد . همچنين مفهوم کارایی زنجيره تأمين را در ارتباط مستقيم با تأمين کنندگان ومشتریان تعيين ميکند. به عبارت دیگر تنها 2 ردیف از زنجيره تأمين در نظرگرفته شده است.
این مقاله بوسیله یکی سازي تمام فعاليت هاي زنجيره ارزش، عملکرد زنجیره تأمین را در آنچه که شرکت تولید میکند اندازه گیری میکند. بعنوان یک ابزار طبقه بندي براي کمک رسانی درجهت تصميم گيري مدیریتی در DEA همچنین راهنماي مفيدي را در استفاده از اندازه گیري کارایی زنجیره تأمین فراهم میکند (جعفری و همکاران، ۱۳۹۰).
صادقیان و همکاران، (۱۳۸۹)، به موضوع " ارزیابی عملکرد تامین کنندگان با استفاده از تحلیل پوششی داده ها و استراتژی کاهش" پرداختند. از نتایج ارزیابی موفق تامین کنندگان می توان به کاهش تعداد تامین کنندگان اشاره نمود در عين حال کاهش تعداد کل تامین کنندگان به عنوان یک تصمیم استراتژیک و هدفمند محسوب می گردد که روش های مختلفی برای آن موجود می باشد. یکی از این روش ها مدل تحلیل پوششی داده ها است. تحليل پوششی داده ها به طور گسترده برای تصمیم گیری در مورد مسائل مختلف مربوط به آنالیز تصمیم گیری، مورد استفاده قرار گرفته شده است. این تحقیق کاربرد DEA را در ارزیابی عملکرد کلی تامین کنندگان در یک شرکت تولیدی ارائه و نشان می دهد. ابتدا یک مدل DEA ساده شده برای انتخاب تامین کنندگان ارائه می شود تا برای ارزیابی عملکرد کلی تامین کنندگان با توجه به نگاه استراتژیک کاهش تعداد تامین کنندگان مورد استفاده قرار گیرد. سپس یک مدل فرضی برای نشان دادن ارزیابی عملکرد تامین کنندگان با استفاده از DEA برای انتخاب تامین کنندگان ارائه شده است.
سلیمانی شیری (۱۳۸۸) به بررسی " زنجیره تامین با تلفيق فرایند تحلیل سلسله مراتبی و برنامه ریزی آرمانی (مطالعه موردی صنایع خودروسازی"، پرداخته است. طراحي موثر زنجیره تامین مستلزم ایجاد مدلهاي تحليلي و به کارگیری ابزارهاي طراحي قوي مي باشد. کارهاي قبلي که در این زمینه انجام شده بیشتر مبتني بر اصول تحقیق در عملیات بوده و در آنها جنبه هاي ساخت و توليدي در نظر گرفته نشده است. اما اخیرا محققان دریافته اند که تلاش براي تصميم گيري در طراحي زنجيره تامین باید از محصولي که قرار است ساخته شود، به خصوص ويژگي ها و چرخه عمر محصول آغازگردد. به علاوه فرايندهاي تصميم گيري باید توسط مجموعه جامعی از معیارهاي عملكردي هدایت شود. در این تحقيق ارتباط ویژگی هاي محصول با استراتژي زنجيره تامین مورد بررسي قرار گرفته است و از معیارهاي عملكردي سطح يك مدل مرجع عملياتي زنجيره تامین به عنوان معیار تصميم گيري استفاده شده است. همچنین از روشهاي تصميم گيري چند معیار هم مبتني بر فرایند تحلیل سلسله مراتبي و برنامه ريزي آرماني براي در نظر گرفتن عوامل كمي و كيفي در انتخاب تامین کننده استفاده شده است.
هوشمندي ماهر (1385) در تحقيقي تحت عنوان «طراحي مدل رياضي انتخاب تأمین کننده با استفاده از روشهاي تصميم گيري چند معیاره، مطالعه موردي: فروشگاه زنجيرهاي شهروند» پرداخت. محقق رويكردي يكپارچه را براي انتخاب تأمین کننده و سهمیه بندي تقاضا بین آنان ارائه داد. محقق به منظور دستيابي به اهداف تحقيق، به طراحي مدلي مي پردازدکه همزمان از توانمندي هاي دوتكنيك تصمیم گیری چند معیاره، يعني فرايند تحلیل شبكه اي (ANP) و برنامه ريزي خطي چند هدفه صحیح مختلط سود برده است. خروجی این مدل، انتخاب مناسب ترین تأمین کنندگان براي برآوردن تقاضاي اقلام انتخاب شده، به همراه میزان سهميه آنان، با توجه به اهداف مورد نظر می باشد
یانگ و یانگ و عبدالمالک (۲۰۰۷)، به مطالعه انتخاب تامین کنندگان در شرایط تقاضاهای تصادفی با مقدار سفارش مختلف، از تامین کنندگان مختلف و در قیمت های مختلف پرداختند. انها از فرمول بندی ریاضی برای بیشینه سازی منافع خریداران استفاده کرده و پیشنهاد یک روش مرکب را مبتنی بر روش مجموعه فعال و فرایند جستجوی نیوتن ارائه دادند.
خلجانی، قدسی پور و او برین (۲۰۰۷) بحث هماهنگی بین یک خریدار و چندین تامین کننده را در فرایند انتخاب تامین کنندگان مطرح کردند. در این بحث، در تابع هدف الگو، هزينه كل زنجیره تامین نسبت به هزینه خریدار كمينه شده است. در ضمن هزینه کل زنجیره تامین، شامل هزینه خریدار و هزینه تامین کنندگان است. الگوی پیشنهادی بر اساس برنامه ریزی غیر خطی اعداد صحیح مختلط بوده است.
امین و همکارانش (۲۰۱۰) برای نخستین بار رویکرد SWOT کمی شده را با استفاده از منطق فازی و اعداد مثلثاتی فازی، به منظور انتخاب تأمین کننده ارائه دادند. آنها همچنین در مطالعه خود از یک برنامه ریزی خطی فازی به منظور تعیین میزان مناسبی که باید از هر تأمین کننده خریداری شود، استفاده کرده اند.
بوران و همکارانش (۲۰۰۹)، یک رویکرد ترکیبی تاپسیس فازی را به منظور انتخاب تأمین کننده در یک محیط تصمیم گیری گروهی ارائه می دهند. در این رویکرد، یک عملگر متوسط وزنی فازی برای جمع بندی عقاید فردی تصمیم گیرندگان برای رتبه بندی معیارها و گزینه ها با توجه به اهمیت مورد استفاده قرار می دهد.
جهت دانلود مقالات بیشتر به همراه پیاده سازی مدل مقالات در نرم افزارهای بهینه سازی وارد لینک های زیر شوید.
